Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki cihatçıların Suriye’de yönetimi ele geçirmesinin ardından ülkede yeni bir döneme girildi. Türkiye’nin sınırları dışındaki tek toprağı olan Süleyman Şah Türbesi’nin de eski yerine taşınması gündeme geldi. Süleyman Şah Türbesi’nin yeri daha önce iki kez değiştirilmişti.
Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) PKK/YPG’ye karşı başlattığı “Özgürlük Şafağı Operasyonu” kapsamında Tel Rıfat’ın ardından Münbiç’i ele geçirdi. Suriye Demokratik Güçleri (SDG) Komutanı Mazlum Abdi, Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) arabuluculuğunda Münbiç’ten çekildiklerini doğruladı.
- HTŞ ve SDG ne ölçüde uzlaşabilir? İki güç arasında çatışmasızlık mümkün mü?
- Suriye’de Kürt hareketi: Sykes-Picot’dan bugüne bölünmeler, yasaklar ve mücadeleler
SDG ile SMO arasında varılan anlaşmada, SDG güçlerinin Münbiç’in yanı sıra Süleyman Şah Türbesi’nin eski yeri olan Karakozak Köyü’nden de çekilmesine ilişkin bir madde yer alması dikkat çekti. Bölgeden gelen haberlere göre türbenin eski yerine taşınması için çalışmalar devam ediyor, hatta yollar temizleniyor.
MSB’den açıklama: “Sahada uygun koşullar olmalı”
Milli Savunma Bakanlığı (MSB) kaynakları, Süleyman Şah Türbesi’nin eski yerine taşınmasına dair kamuoyundaki tartışmaların ardından açıklama yaptı. Anadolu Ajansı’nın (AA) aktardığına göre “Suriye’nin kuzeyindeki Karakozak Köyü’nün terörden temizlenmesinin ardından Süleyman Şah Türbesi’nin eski yerine taşınıp taşınmayacağı” sorusuna şöyle yanıt verildi:
“Suriye Milli Ordusu’nun bölgedeki ilerleyişi ve terörden arındırma operasyonları henüz devam etmektedir. Gelişmeleri yakından takip ediyoruz. Sahada uygun koşulların oluşması durumunda bu konu değerlendirilecektir.”
Mazlum Abdi’den “işbirliğine hazırız” mesajı
SDG Komutanı Mazlum Abdi’den de Süleyman Şah Türbesi ile ilgili açıklama geldi. Abdi X hesabından yaptığı açıklamada, Eşme Köyü sınırları içerisinde bulunan Süleyman Şah Türbesi’nin Karakozak’taki eski yerine taşınması konusunda işbirliğine açık olduklarını vurguladı:
“2015 yılında IŞİD’in oluşturduğu tehdit sırasında Süleyman Şah Türbesi’nin naaşının Eşme bölgesine taşınmasını kolaylaştırarak korumasına katkıda bulunduk. Bugün, tarihi mekânların korunmasına olan bağlılığımızı bir kez daha teyit ediyoruz. Süleyman Şah’ın naaşının, önceki uluslararası anlaşmalara uygun olarak ve kültürel mirasa tam saygı çerçevesinde, orijinal yerine geri taşınmasını kolaylaştırmak için tüm ilgili taraflarla işbirliğine hazır olduğumuzu ifade ediyoruz.”
Süleyman Şah Türbesi’nin Türkiye için önemi ne?
Süleyman Şah Türbesi, Türkiye için tarihî, kültürel ve millî açıdan büyük bir öneme sahip. Süleyman Şah Saygı Karakolu ve Türbesi, Türkiye’nin kendi sınırları dışında egemenlik hakkına sahip olduğu tek toprak parçası.
Türkiye’ye 30 kilometre mesafedeki türbede Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin dedesi ve Ertuğrul Gazi’nin de babası Süleyman Şah yatıyor.
Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılmasının ardından 20 Ekim 1921’de imzalanan Ankara Antlaşması ve 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Antlaşması’na göre Süleyman Şah Türbesi, Türkiye Cumhuriyeti toprağı olarak kabul edildi. Bu anlaşmalar sonucunda Türkiye, Caber Kalesi mevkiinde bulunan Süleyman Şah Türbesi’nde muhafız bulundurma ve bayrak çekme hakkını elde etti.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
1960’lı yılların ortasında Fırat Nehri üzerine Tabka Barajı’nın yapılacağı ve Caber Kalesi’nin su altında kalma riski oluştu. Suriye hükümeti, Türkiye ile Süleyman Şah Türbesi’nin taşınması konusunda müzakerelere başladı. Uzun süren müzakerelerin ardından türbenin Halep-Haseke yolu üzerindeki Karakozak Köyü yakınlarına taşınmasına karar verildi.
1973’de de türbe, Karakozak Köyü’nde 10 bin 96 metrekarelik bir alana taşındı.
Mart 2011’de Suriye’deki iç savaşın başlamasının ardından bölgede yükselen IŞİD tehlikesi Süleyman Şah Türbesi’ni etkiledi. Mart 2014’te IŞİD, Karakozak Köyü’nü ele geçirdi. Ankara, 21-22 Şubat 2015’te Süleyman Şah Türbesi ve çevresine yönelik “Şah Fırat Operasyonu“nu başlattı. Operasyon sonucu türbe, Türkiye sınırındaki Eşme Köyü’ne taşındı. Eşme Köyü, YPG’nin kontrolündeki Kobanî’de.
“8 füze attırırım”
Aynı zamanda dönemin Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve MİT Başkanı Hakan Fidan’ın da bulunduğu üst düzey yetkililerin Suriye’ye müdahale konusunda yaptıkları görüşme Fethullahçılar tarafından sızdırılmıştı. Fidan, “Gerekirse Suriye’ye 4 adam gönderirim. Türkiye’ye 8 füze attırıp savaş gerekçesi üretip, Süleyman Şah Türbesi’ne de saldırtırız” ifadelerini kullanmıştı.
Peki operasyonda PYD/YPG’nin katkısı var mı?
PKK lideri Abdullah Öcalan, 21 Mart 2015’te Diyarbakır’daki Nevruz kutlamalarına gönderdiği mesajında “Eşme ruhu”na dikkat çekmişti. Öcalan mesajında, ” (…) Ayrıyeten hem bölgemiz için hem de uluslararası dünya için büyük anlamı olan Kobanî direnişini ve zaferini selamlıyorum. Bu temelde gelişen ‘Eşme ruhunu’ halklarımız arasında yeni tarihin sembolü olarak selamlıyorum” demişti.
O dönem PYD Eş Başkanı Salih Müslim de Şah Fırat Operasyonu sırasında koordinasyon sağlamak için Türkiye’de bulunduğunu açıklamıştı. Müslim, “İstanbul’daydım. Ankara’da bir ekip oluşturulmuştu. Ama istediğim zaman hem Kobanî’yle hem de onlarla konuşabiliyordum. Telefonları bendeydi. O dönem kriz masasıyla ilişkideydim” demişti.
Türkiye ise operasyonda PYD/YPG’nin katkısı olmadığını savunmuştu.