Ürdün’de düzenlenen Rusya ve İran’ın çağrılmadığı Suriye zirvesinden ne çıktı?

Ürdün'de düzenlenen Rusya ve İran'ın çağrılmadığı Suriye zirvesinden ne çıktı?

Arap Birliği’ne bağlı sekiz ülkenin üst düzey diplomatları Ürdün’de düzenlenen Suriye konulu toplantıda Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından “barışçıl bir geçiş sürecini” destekleme konusunda anlaştı. Toplantıya Ürdün, Suudi Arabistan, Irak, Lübnan, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Katar’ın yanı sıra Türkiye de katıldı.

Diplomatlar, Ürdün’ün Kızıldeniz kıyısındaki Akabe Limanı’nda bir araya geldi ve Suriye’deki durumu tartıştı. Toplantının ardından ortak bir açıklama yapan liderler, yeni Suriye hükümetinde “tüm siyasî ve toplumsal güçlerin” temsil edilmesi gerektiğini savundu. Liderler, “her türlü etnik, mezhepsel veya dinsel ayrımcılığa” karşı uyardı ve “tüm vatandaşlar için adalet ve eşitlik” çağrısında bulundu.

Açıklamada, Suriye’deki siyasî sürecin Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararındaki ilkeler doğrultusunda “BM ve Arap Birliği tarafından” desteklenmesi gerektiği belirtildi.

Ürdün'de düzenlenen Suriye'deki gelişmelerin konu alındığı toplantı. 
Fotoğraf: Anadolu Ajansı.
Ürdün’de düzenlenen Suriye’deki gelişmelerin konu alındığı toplantı.
Fotoğraf: Anadolu Ajansı.

Arap diplomatların yanı sıra Akaba’da düzenlenen toplantıya ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pederson ve AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da katıldı. Toplantının ardından basın toplantısında konuşan Blinken, “terörist gruplara zemin oluşturmayan, kapsayıcı ve temsili bir hükümet çağrısı” yapıldığını söyledi. Blinken’ın açıklaması şöyle:

Bugünkü anlaşma, Suriye’deki yeni geçici yönetime ve taraflara, ihtiyaç duyulan destek ve tanınmanın sağlanması için hayati önem taşıyan ilkeler konusunda bir mesaj gönderiyor.

Arap bakanları, Suriye’nin kaosa sürüklenmesini önlemek için devlet kurumlarının korunması gerekliliğine vurgu yaptı. Öte yandan İsrail’in işgal altındaki Golan Tepeleri’nde askerden arındırılmış bölgeyi işgal etmesini ve yerleşimlerini genişletmesini kınadı. Liderler, İsrail ordusunun Suriye topraklarından çekilmesini talep etti.

Rusya ve İran yok

Zirvenin en ilgin tarafı bu kez zirveye davetli ülkeler arasında Rusya ve İran’ın olmaması.

Rusya ve İran, Beşar Esad’ın iç savaş başladığından beri yönetimde kalması için uzun yıllar boyunca Şam yönetimine destek veren ülkelerdendi. Esad devrildikten sonra da Moskova’ya sığındı. Rusya, Esad ve ailesine sığınma hakkı verdi.

Türkiye’den beklentiler neler?

Görüşmelere katılan Arap diplomatlar Reuters’a yaptıkları açıklamada, Türkiye’den Suriye’nin mezhepsel temelde bölünmesini engelleyecek kapsayıcı bir siyasi süreci desteklediğine dair güvence istediklerini söyledi. Suriye’nin kuzeyindeki Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO), Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile savaşıyor. SDG, ABD’nin IŞİD’e karşı kurduğu ve nüvesini YPG’nin oluşturduğu ana koalisyonun müttefiki.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, dün gece Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'la bir araya geldi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, dün gece Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’la bir araya geldi.

ABD’li bir yetkiliye göre Blinken Perşembe ve Cuma günü Ankara’ya yaptığı ziyaret sırasında Türk yetkililere IŞİD’in yeniden toparlanmasına izin verilmemesi ve SDG’nin IŞİD savaşçılarının bulunduğu kampların güvenliğini sağlama görevinden uzaklaştırılmaması gerektiğini söyledi.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.