Ailesi Tokyo’da siyasi sürgünde iken doğan, akademiden siyasete uzanan yolculuğunda göçmen karşıtı söylemleriyle öne çıktı Ümit Özdağ. Ülkücü harekette siyaset yaptıktan sonra Zafer Partisi’ni kurdu. Aşırı milliyetçi çizgide siyaset yapan Özdağ “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlamasıyla tutuklandı. Peki Ümit Özdağ kimdir?
Sürgünde başlayan bir yaşam öyküsü
Ümit Özdağ, 3 Mart 1961’de Tokyo’da doğdu. MHP’nin ilk kadın kolları başkanı annesi Gönül Özdağ ve 27 Mayıs 1960 Darbesi’nde görev alan Millî Birlik Komitesi (MBK) üyesi babası Muzaffer Özdağ’ın oğlu olarak dünyaya geldi. Muzaffer Özdağ, MBK dağılınca Japonya’ya düşük bir göreve gönderilmişti. Dağıstanlı Kumuk Türklerinden olan ailesi, 1963’te Türkiye’ye döndü.
Eğitim hayatında çalkantılı yıllar
TED Ankara Koleji’nde başladığı eğitim hayatı, ülkücü faaliyetleri nedeniyle sekteye uğradı. Dönemin Ankara Valisi’nin talimatıyla okuldan uzaklaştırıldı. Lise diplomasını Ankara Aktepe Lisesi’nden aldı. Yükseköğrenimini 1980-1986 yılları arasında Münih Ludwig Maximilians Üniversitesi’nde tamamladı. Siyasal bilgiler ve felsefe fakültelerinde okudu.
Akademik kariyerde hızlı yükseliş
1986’da Gazi Üniversitesi’nde araştırma görevlisi olarak akademik hayata adım attı. “Atatürk ve İnönü Döneminde Ordu-Siyaset İlişkileri” konulu çalışmasıyla doktorasını tamamladı. “Menderes Döneminde Ordu-Siyaset İlişkileri ve 27 Mayıs Askeri Hareketi” başlıklı teziyle doçent unvanı aldı. 2001’de profesör oldu. Washington, Moskova, Tokyo, Yeni Delhi gibi birçok şehirde konferanslar verdi.
Stratejik araştırma çalışmaları
1994’te “Avrasya Dosyası” dergisinin editörlüğünü üstlendi. 1980’lerin sonundan itibaren terörizm ve etnik sorunlar konularında araştırmalar yürüttü. 1999’da Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi’ni kurdu. 2000’de Ermeni Araştırmaları Enstitüsü’nü faaliyete geçirdi. 2003’te Diyanet Araştırmaları Merkezi’ni kurdu. 2005’te 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü’nü hayata geçirdi.
MHP’de başlayan siyasi serüven
2006’da MHP genel başkanlığına aday oldu ancak ihraç edildi. 2010’da mahkeme kararıyla partiye döndü. 2015’te Gaziantep milletvekili seçildi. Genel başkan yardımcılığına getirildi. Parti içi demokrasi talebiyle görevinden istifa etti. 2016’da yeniden genel başkanlığa aday oldu. Kongre sürecindeki anlaşmazlıklar sonucu kesin ihraç edildi.
İYİ Parti’de geçen yıllar
2017’de İYİ Parti’nin kurucular kurulunda yer aldı. Strateji, iletişim ve propagandadan sorumlu genel başkan yardımcısı oldu. 2018’de İstanbul milletvekili seçildi. Parti politikalarına yönelik eleştirileri ve FETÖ ile mücadele konusundaki tutumu nedeniyle 2020’de ihraç edildi. Mahkeme kararıyla partiye döndü ancak 2021’de istifa etti.
Zafer Partisi’nin doğuşu
26 Ağustos 2021’de Zafer Partisi’ni kurdu. Göçmen politikaları konusundaki sert eleştirileriyle dikkat çekti. 2023 seçimlerinde Mansur Yavaş’ı aday göstermeyi denedi. ATA İttifakı’nın kurulmasına öncülük etti. Partisi seçimlerde yüzde 2,23 oy aldı. İkinci turda Kemal Kılıçdaroğlu’nu destekledi.
Akademik çalışmaları ve eserleri
Güvenlik bilimleri, istihbarat, düşük yoğunluklu çatışma, etnik sorunlar, Avrupa Birliği ve Ortadoğu konularında 28 kitap yazdı. 11 kitapta editörlük yaptı. Almanca’dan 4 çeviri kitabı bulunuyor. 300’den fazla makale kaleme aldı. Harp Okulu, Polis Akademisi, Milli Güvenlik Akademisi gibi kurumlarda dersler verdi.
Siyasi çizgisi ve ideolojik duruşu
Türk milliyetçiliğini merkeze alan siyasi anlayışı benimsedi. Göçmen karşıtlığını parti politikasının temeli haline getirdi. Avrupa’daki aşırı sağ partilerle benzer söylemler kullandı. Otoriter ve tek tipçi devlet anlayışını savundu. Çoğulcu demokrasi ve insan hakları konularında eleştirildi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Ümit Özdağ, göçmen karşıtlığını Türk siyasetinin ana gündem maddelerinden biri haline getirdi. Suriyeli sığınmacıları “sessiz istila” olarak nitelendirerek, sokak sokak gezerek sığınmacıların işlettiği dükkânları sosyal medyadan paylaştı ve “Bunları göndereceğiz” söylemini siyasetin merkezine oturttu. Kaçak göçmenlerin ülkeye girişini “demografik işgal” olarak tanımladı ve bu konuyu güvenlik tehdidi olarak lanse etti. “Zafer Otobüsü” ile Türkiye’yi dolaşarak mültecilerin yoğun yaşadığı bölgelerde provokatif eylemler gerçekleştirdi.
Özdağ’ın bu söylemleri, diğer siyasi partilerin de göçmen politikalarını sertleştirmesine neden oldu. İnsan hakları örgütlerinin “nefret söylemi” olarak nitelendirdiği bu yaklaşım, toplumda göçmen karşıtlığını körüklediği gerekçesiyle eleştirildi. Ancak Özdağ, “Stratejik Göç Mühendisliği” adlı kitabında da savunduğu görüşlerle, sığınmacıların zorla sınır dışı edilmesi gerektiğini savundu ve bu konuyu seçim kampanyasının merkezine yerleştirdi. Sığınmacı karşıtı söylemleri nedeniyle hakkında çok sayıda suç duyurusunda bulunuldu ve davalar açıldı.
Ümit Özdağ, Kürt meselesi konusunda milliyetçi siyasetin en sert söylemlerini kullanan isimlerden biri olarak öne çıktı. “Türk sorunu” adlı kitabında ve çeşitli konuşmalarında Kürt kimliğinin siyasallaşmasına karşı çıktı. HDP’yi “PKK’nın siyasi uzantısı” olarak nitelendirdi ve partinin kapatılmasını savundu. Yerel yönetimlerde Kürtçe tabelaların kullanılmasını eleştirdi. Anadilde eğitim taleplerini “bölücülük” olarak değerlendirdi ve Türkçe dışındaki dillerde kamu hizmeti verilmesine karşı çıktı.
Özellikle “PKK ile Pazarlık-Öcalan ile Anayasa Yapmak” adlı kitabında çözüm sürecini sert biçimde eleştirdi. Kürt siyasi hareketinin anayasal taleplerini “bölünme projesi” olarak tanımladı. HDP’li belediyelere kayyım atanmasını destekledi. DEM Parti’yi ve öncülü partileri “terör örgütünün uzantısı” olarak nitelendirdi. İYİ Parti’den ayrılmasının nedenlerinden biri olarak da partinin HDP ile kurduğu diyaloğu gösterdi. Zafer Partisi’nin programında “tek dil, tek bayrak, tek millet” vurgusunu öne çıkardı ve Kürt siyasi hareketinin tüm taleplerine karşı sert bir tutum benimsedi.
Son dönem ve tutuklanma süreci
20 Ocak 2025’te Cumhurbaşkanına hakaret suçlamasıyla gözaltına alındı. Bir gün sonra “Halkı Kin ve Düşmanlığa Tahrik veya Aşağılama Suçu” iddiasıyla tutuklandı. Bekâr ve 9 yaşındaki Alp’in babası olan Özdağ, İngilizce ve Almanca biliyor. 2023 seçim sonuçları sonrası taraftarlarından özür diledi ve siyasi mücadelesine devam edeceğini açıkladı.
