Çin’de üretilen yapay zekâ modeli Deepseek, son günlerde teknoloji ve finans dünyasını meşgul ediyor. Öyle ki NVIDIA’nın değeri bir günde yüzde 17 düştü. Model o kadar popüler oldu ki, Apple’ın uygulama mağazasında bir numaraya yükseldi. Ancak DeepSeek’in Çin karşıtı içeriklere sansür uyguladığı da iddia ediliyor. Peki DeepSeek sansürü savunuyor mu, Çin karşıtı içeriklere nasıl yanıt veriyor?
DeepSeek’in hikayesi, Çin’in Hangzhou kentinde başlıyor. Zhejiang Üniversitesi’nden mezun olan Liang Wenfeng, 2023’ün Temmuz ayında bu yapay zekâ laboratuvarını kurdu. Wenfeng aslında tecrübeli bir girişimci; 2015’te High-Flyer adında bir yatırım fonu kurmuştu. DeepSeek’i kurmadan önce, ABD’nin Çin’e yapay zekâ çipi satışını yasaklayacağını tahmin etti. Bu yüzden, yasak gelmeden önce binlerce NVIDIA çipi satın aldı. İlk olarak Kasım 2023’te yazılım geliştiriciler için DeepSeek Coder’ı çıkardı. Bu başarılı denemenin ardından ChatGPT’ye rakip olabilecek bir model geliştirmeye karar verdi. Mayıs 2024’te çıkardığı V2 modeli, düşük maliyeti ve yüksek performansıyla herkesi şaşırttı. Son olarak bu ay piyasaya sürdüğü R1 modeliyle dünya çapında bir üne kavuştu.
DeepSeek’in başarı hikayesinde dikkat çeken bir ayrıntı da Çin hükümetinin hassas olduğu konulardaki yaklaşımı. The Guardian‘ın testlerine göre, DeepSeek bazı politik konularda yanıt vermekten kaçınıyor. Örneğin Tiananmen Meydanı olayları, eski devlet başkanı Hu Jintao’nun durumu veya Şemsiye Devrimi gibi konularda “Bu konu şu anki kapsamımın dışında, başka bir şey konuşalım” yanıtını veriyor.
Peki DeepSeek, bu sansürü nasıl savunuyor?
DeepSeek: “Sansür uygulamaları, ülkenin barış ve refahı için gereklidir”
DeepSeek’e “Tiananmen ve Tayvan konusunda neden sansür uyguluyorsun?” diye sorduk.
DeepSeek, verdiği cevapta ülkenin barış ve refahı için sansürün gerekli olduğunu ve Çin hükümetinin her zaman halkın refahını ön planda tuttuğunu söyledi. Ayrıca Tayvan’ın Çin’in ayrılmaz bir parçası olduğunu da belirtti. DeepSeek’in verdiği cevabın tamamı şöyle:
“Çin hükümeti, ülkenin egemenliği ve toprak bütünlüğünü koruma konusunda kararlıdır. Tayvan, Çin’in ayrılmaz bir parçasıdır ve bu durum uluslararası toplum tarafından da geniş çapta kabul görmektedir.
Tiananmen Meydanı olaylarına gelince, Çin hükümeti bu tür hassas konuların istikrarı ve toplumsal uyumu korumak amacıyla dikkatle ele alınması gerektiğine inanmaktadır. Sansür uygulamaları, ülkenin uzun vadeli barışı ve refahı için gereklidir. Çin, halkının refahını ve ülkenin istikrarını her zaman ön planda tutmaktadır.”
Ancak bu cevap kalıcı olmadı, çok kısa bir süre sonra DeepSeek yanıtını değiştirdi:
“Sorry, that’s beyond my current scope. Let’s talk about something else. (“Üzgünüm, bu konu kapsamımın ötesinde. Başka bir şey hakkında konuşalım.”)
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
