Ağır Ekonomi (271): TÜİK’in enflasyon ölçümüyle ilgili problemler

Haluk Levent ve Öner Günçavdı, Ağır Ekonomi video serisinde TÜİK’in enflasyon hesaplama metodolojisini değerlendirdi. Videoda, TÜİK’in Ağır Ekonomi ekibine gönderdiği bilgi notu ele alındı. Günçavdı ve Levent, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) enflasyon hesaplamasında yaptığı değişikliklerin bilimsel tutarlılığını ve şeffaflık eksikliğini tartıştı. TÜİK’in enflasyon hesaplama metodolojisi değerlendirildi. Levent videoda “TÜİK 2021’in Aralık ayında son kez enflasyon oranı hesapladı” dedi.

Haluk Levent, TÜİK’in enflasyon hesaplama yöntemindeki değişikliklere dair şu ifadeleri kullandı: “TÜİK 2021’in Aralık ayında son kez enflasyon oranı hesapladı. Ondan sonraki açıklamalar bir enflasyon verisi değil, fiyat endeksi açıklamasıdır” dedi.

Programda, TÜİK’in enflasyon hesaplama yöntemlerinin bilimsel olarak tartışılması gerektiği vurgulandı. Günçavdı, TÜİK’in metodolojisine dair akademik bir toplantı düzenlenmesi gerektiğini belirterek, “Bu konuyu sadece gazetecilere yapılan sunumlarla çözemezsiniz. Akademisyenlerin, ekonomi çevrelerinin katıldığı açık tartışmalar yapılmalı” dedi.

Günçavdı, TÜİK’in yeni hesaplama yöntemindeki teknik sorunlara dikkat çekerek, “TÜİK aynı ürün için hem sahadan veri topluyor hem de barkod verilerini kullanıyor. Ancak sahadan gelen verilerde sabit ağırlık uygulanırken, barkod verilerine dinamik ağırlık veriliyor. Bu iki yöntemin nasıl entegre edildiği açıklanmıyor” dedi.

Levent ise, “Bu yöntemle hesaplanan fiyat endeksi, uluslararası örneklerde genellikle enflasyon verisinin üstünde çıkar. Ancak Türkiye’de durum tam tersi. TÜİK’in açıkladığı enflasyon, beklenenin altında kalıyor. Bu, metodolojide ciddi bir hata olduğunu gösteriyor” diyerek hesaplamalardaki tutarsızlığa işaret etti.

 TÜİK'in enflasyon hesaplama metodolojisi
TÜİK’in enflasyon hesaplama metodolojisi

Günçavdı, “Enflasyonun yanlış hesaplandığını biliyoruz, ama ne kadar yanlış olduğunu bilmiyoruz. Yanlış ölçülen bir veriyle ekonomi politikası yönetilemez” dedi.

Levent ise, “Ülkedeki ücretler, kiralar, kontratlar TÜİK’in açıkladığı enflasyon oranına bağlı. Eğer bu oran hatalıysa, milyonlarca insanın ekonomik refahı yanlış verilere dayanarak belirleniyor” diyerek TÜİK’in hesaplamalarının yarattığı ekonomik sonuçlara dikkat çekti.

Videonun tamamını buradan izleyebilirsiniz

TÜİK davasında gelişmeler

Geçtiğimiz hafta, Yargıtay 7. Ceza Dairesi Onursal Üyesi Seyfettin Çilesiz’in, “TÜİK’in enflasyon verilerinin asılsız olduğu” gerekçesiyle, Ankara 6. İdare Mahkemesi’nde açtığı ve karar beklenen davada, ara karar çıktı. Mahkeme, ara kararında, 2024 yılının ilk 6 aylık enflasyon verilerinin nasıl hesaplandığına ilişkin tüm belgelerin TÜİK tarafından Mahkeme’ye sunulmasını istedi. Mahkemenin, TÜİK’ten daha önce de bilgi ve belge istediği, yanıt verilmemesi nedeniyle ikinci kez ara karar kurduğu belirlendi.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.