Ukrayna Parlamentosu, kamuoyu baskısı ve Avrupa Birliği’nin (AB) tepkisi üzerine, yolsuzlukla mücadele kurumlarının yetkilerini sınırlayan düzenlemeyi geri çekti. Ukrayna Devlet Başkan Volodimir Zelenskiy’nin sunduğu yeni yasa ile NABU ve SAPO’nun bağımsızlığı yeniden sağlandı.
Ukrayna Parlamentosu Verkhovna Rada, Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy tarafından sunulan ve Ulusal Yolsuzlukla Mücadele Bürosu (NABU) ile Özel Yolsuzlukla Mücadele Savcılığı’nın (SAPO) bağımsızlığını yeniden tesis eden yasa teklifini 331 oyla kabul etti.
Yalnızca 9 milletvekili çekimser kaldı. Böylece geçen hafta kabul edilen ve bu kurumları başsavcının denetimine alan tartışmalı düzenleme yürürlükten kaldırılmış oldu.
Sokak protestoları ve AB’den gelen baskılar: Ne oldu?
Zelenskiy yönetiminin geri adım atmasında kamuoyunun tepkisi belirleyici oldu.
Mecliste geçen hafta hızla kabul edilen düzenleme, NABU ve SAPO’nun dosya devri ve savcı atamalarında başsavcının söz sahibi olmasını öngörüyordu. Ukraynalılar, bu adımın iktidara yakın isimleri yargı denetiminden koruyabileceği ve soruşturmalara siyasi müdahaleyi mümkün kılabileceği yönünde endişelerini dile getirmişti.
Bu gelişme, sadece Avrupa Birliği (AB) nezdinde değil, ülke içinde de geniş yankı uyandırdı. Ukrayna genelinde binlerce kişi sokaklara çıkarak “Utanın!” ve “Güç halkındır!” sloganlarıyla protestolar düzenledi. Bu gösteriler, Rusya’nın 2022’de başlattığı tam kapsamlı işgalden bu yana hükümete karşı gerçekleşen en büyük protesto dalgası oldu.
Zelenskiy: “Ukrayna bir demokrasidir”
Yeni yasa tasarısının oylanmasının ardından konuşan Zelenskiy, “Bu yasa dış etki ya da müdahale olasılığını ortadan kaldırıyor. Ukrayna bir demokrasidir—bunda şüphe yok” ifadelerini kullandı. Sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada ise “Her türlü müdahaleye kapalı bir sistem inşa ediyoruz” dedi.
AB Genişleme Komiseri Marta Kos, kabul edilen yeni yasayla “önemli güvencelerin geri getirildiğini” belirtti ancak “önümüzde hâlâ zorluklar var” dedi. Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün Ukrayna şubesi de eski düzenlemeyi sert biçimde eleştirmiş, bunun 2014’teki Haysiyet Devrimi’nden bu yana yapılan en önemli reformlardan birine darbe olduğunu belirtmişti.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Yolsuzlukla mücadele: Batı desteğinin anahtarı
NABU ve SAPO, Rus işgalinin başladığı Şubat 2022’den bu yana yolsuzlukla mücadelede önemli adımlar attı. Son olarak bir başbakan yardımcısı 345 bin dolarlık rüşvet almakla suçlanmıştı. NABU Başkanı Semen Kryvonos, geçen hafta yaptığı açıklamada, halk protestolarının ardından daha büyük bir sorumluluk hissettiklerini söyleyerek, “Bu sorumluluk hükümetle paylaşılmalı. Hükümet açıkça ‘burada yolsuzluk var, ortadan kaldıralım’ demeli” dedi.
Zelenskiy, düzenlemenin amacının uzayan soruşturmaları hızlandırmak, daha fazla mahkûmiyet sağlamak ve Rusya’nın olası müdahalesini engellemek olduğunu savunsa da, bu açıklama kamuoyunu tatmin etmedi. Protestolar sonrası sunduğu yeni tasarıda, başsavcının ve yardımcılarının NABU ve SAPO’ya doğrudan talimat veremeyeceği ve dosya devredemeyeceği net şekilde ifade edildi.
Yolsuzlukla mücadele, Ukrayna’nın AB üyeliği yolculuğunun temel koşullarından biri. Aynı zamanda ülkenin, Batı’dan milyarlarca euro değerindeki askeri ve mali yardımı sürdürebilmesi açısından da kritik önemde.
Kaynak: Reuters
