Ağır Ekonomi’nin yeni bölümünde Haluk Levent ile Öner Günçavdı, teknolojik yenilik ve yaratıcı yıkımın büyüme üzerindeki etkilerini konuştu. Ayrıca programda kültür-inovasyon ilişkisi ve 2025 Nobel Ekonomi Ödülü de ele alındı.
2025 Nobel Ekonomi Ödülü Joel Mokyr, Philippe Aghion ve Peter Howitt’e verildi. Haluk Levent ödül sahipleriyle ilgili, “Üçü de yaratıcı yıkımın ve teknolojik yenilik gibi konuların büyüme üzerindeki etkileri konusunda çalışmalar yapan insanlar” dedi.
Türkiye yeni teknolojilere ayak uydurabiliyor mu?
Haluk Levent ve Öner Günçavdı dünyadaki inovasyonlara Türkiye’nin ne kadar uyum sağlayabildiğini yorumladı. Haluk Levent bilimsel gelişmelerin inovasyona dönüşmesi için kurumsal kolaylıklar ve eleştirel bir ortamın sağlanması gerektiğini belirtti:
“İnovasyonları hem finansal erişilebilirlik hem de işletmecilik açısından uygun bir ortamın yaratılarak ürüne dönüşmesini sağlayacak bir kurumsal yapının olması gerekiyor. Ayrıca iktisadi kavramlarla tarif edilebilecek bir özgürlük alanının oluşması gerekiyor. Özgür tartışma olmadan, özgür tartışmayı garanti altına alan hukuki çerçeve olmadan ne inovasyon olur ne verimlilik gelir.”
Kültür ve siyasetin teknolojiye etkisi
Ömer Günçavdı teknolojik gelişmelerde kurumların yanı sıra kültür ve siyasetin etkisini de vurguladı:
“Teknolojinin ekonomiye adaptasyonunu belirleyen nedir? Elbette kurumlardır. Ama onun yanı sırada kültür boyutu söz konusu. Artık dünyadaki büyüme, kalkınma meseleleri hem kurum, hem kültür. Bu da bize gösteriyor ki iktisat siyasetten, hukuktan bağımsız, bir bilim dalı değil. Kimse de çıkıp siyaseti iktisata karıştırmayalım diyemez. Çünkü iktisat tam olarak siyasetin, ekonominin ve kalkınmanın göbeğindedir.”
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
İnovasyonda yaratıcı yıkım meselesi
Levent ve Günçavdı yaratıcı yıkım inovasyonunun yeni teknolojiler ve yeni ürünler getirdiğini söyledi. Günçavdı bu inovasyonun üretim ilişkilerini değiştirdiğini ve bunun iktidara etkilerini şöyle ele aldı:
“İnovasyonla üretim ilişkileri değişiyor. Üretim araçları değişiyor. İktidarın değişmesi lazım. İktidar değişmemek için bu üretim araçları üzerindeki kontrolünü tutmaya çalışıyor. Dolayısıyla önemli olan üretim araçları. İnovasyon ya da yenilik buradan ortaya çıkan yaratıcı yıkım itiraf edilmese de uzun vadede iktidarın değişmesine neden olacak. Özgürlüklerin ve demokrasinin temelinde inovasyon var. Bunları engellediğinizde siz inovasyonu sadece bir kelime olarak kullanırsınız. Bu da sistemi o yaratıcı yıkım dediğimiz şeyi kontrol etmeyi amaçlıyorsunuz demektir” dedi.
Ömer Günçavdı ise inovasyonların Türkiye’deki etkileriyle ilgili, “Yaratıcı yıkım bir dönüşüm yaratıyor ve bu teknolojiye adaptasyon lazım. Ben Türkiye’de gözlemliyorum. Problem inovasyon yapmak değil. Bizim iktisatçılarımız hep inovasyona vurgu yapıyor ama bence ondan çok daha önemli olan husus inovasyona adapte olunup olunmaması” diye konuştu.
