ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Kudüs’teki görüşmesi, Gazze’nin geleceği konusunda iki ülkenin öncelik farklarını açığa çıkardı. Görüşmede Ankara’nın olası rolü belirleyici başlıklardan biri olurken, Netanyahu Türkiye’ye karşı mesafesini korudu. Washington ise Erdoğan yönetiminin Hamas üzerindeki etkisini bölgesel barış için “kilit bir unsur” olarak görüyor.
Türkiye’nin Gazze’deki rolü ABD-İsrail arasında tartışma yarattı. ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Kudüs’te bir araya geldi. Görüşmenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında Vance, “Hamas’ı silahsızlandırırken Gazze’nin yeniden inşasını, Gazze halkı için daha iyi bir yaşamı ama aynı zamanda Hamas’ın İsrailli dostlarımıza artık bir tehdit oluşturmamasını sağlamak zorundayız” dedi.
Vance, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze planının, 2020’de imzalanan İbrahim Anlaşmaları’nın devamı niteliğinde olacağını belirterek, “Ortadoğu’da kurulacak yeni ittifak yapısı bu bölgenin iyi insanlarının kendi kaderine sahip çıkmalarını sağlayacak” ifadelerini kullandı.
Netanyahu’dan Türkiye mesajı: “Bu konuda çok netim”
Basın toplantısında, Gazze’de güvenliği sağlaması planlanan uluslararası güce Türkiye’nin katılımı gündeme geldiğinde Netanyahu, “Bu konuda çok net bir görüşüm var. Ne olduğunu tahmin etmek ister misiniz?” diyerek Ankara’nın olası katılımına açıkça karşı çıktı.
Vance ise bir gün önce yaptığı açıklamada Türkiye’nin “Gazze’de yapıcı bir rol oynayabileceğini” belirtmiş, “İsrailli dostlarımıza kendi topraklarındaki yabancı güçlerle ilgili hiçbir zorlamada bulunmayacağız” demişti.
Bu ifadeler, Washington ile Tel Aviv arasında Türkiye’nin Gazze’deki rolü konusunda belirgin bir görüş ayrılığı olduğunu ortaya koydu.
Ankara Gazze anlaşmasının mimarı
Reuters ve Times of Israel’in haberlerine göre, Hamas’ın Trump’ın Gazze planını kabul etmesinde Ankara’nın belirleyici rol oynadığı bildiriliyor.
Ankara’nın Hamas’a “artık anlaşmayı kabul etme zamanı geldi” mesajı gönderdiği, bu sürecin ardından Hamas’ın ateşkes ve rehine takası planına onay verdiği ifade ediliyor.
Trump, geçen hafta yaptığı konuşmada AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan için, “Bu beyefendi dünyadaki en güçlü insanlardan biri. Her zaman yanımda olur” sözlerini kullanmıştı.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Türkiye’nin etkisi Washington’da yeni bir koz mu?
EDAM Başkanı Sinan Ülgen, Türkiye’nin Hamas üzerindeki nüfuzunun Ankara’ya yeni bir diplomatik alan açtığını belirterek, “Bu iyi niyet Washington’da kalıcı olursa, Türkiye F-35 programı, yaptırımlar ve Suriye güvenlik hedefleri gibi konularda ilerleme kaydedebilir” dedi.
Trump yönetimiyle ilişkiler, Erdoğan’ın eylül ayında Washington’a yaptığı ziyaretle yeniden canlandı.
Reuters’a konuşan Arap yorumcu Ayman Abdel Nour, “Erdoğan fırsatları kendi lehine çevirmekte usta. Arap ülkeleri Türkiye’nin bu kadar öne çıkmasından rahatsız ama savaşın bitmesini istiyorlar” değerlendirmesini yaptı.
Bazı bölgesel analistler ise, Ankara’nın artan diplomatik ağırlığının “Osmanlı mirasının bölgedeki yankılarını yeniden canlandırdığını” savunuyor.
Kaynak: Reuters, Times of Israel
