20. yüzyılın en büyük düşünürlerinden Michel Foucault’nun yarım kalan çalışması, ölümünden 34 yıl sonra yayımlandı. Fransız filozofun altı cilt tasarladığı ve ancak ilk üçünü tamamlayabildiği Cinselliğin Tarihi adlı eserinin dördüncü kitabı “Nefsin İtirafları” (Les Aveux de la chair) Gallimard Yayınevi tarafından basıldı.
Cinselliğin Tarihi’ni yazmaya 1980 yılında AIDS’e yakalandıktan sonra yazmaya başlayan Foucault, dizinin ilk üç kitabı Bilme İstenci (La volonté de savoir), Hazların Kullanımı (L’usage des plaisirs) ve Kendilik Kaygısı’nı (Le souci de soi) yayınladıktan sonra, 1984 yılında Nefsin İtirafları’nı tamamlayamadan hayatını kaybetti. Berkeley Üniversitesi profesörlerinden olan Foucault, ölümünden sonra hiçbir eserinin yayınlanmamasını talep ederek, herşeyini hayat arkadaşı Daniel Defert’e bırakmıştı. Ancak, 2013’te Nefsin İtirafları’nın el yazmalarının da içinde olduğu yazara ait arşivin Fransa Milli Kütüphanesi’ne satılmasından sonra, bu el yazmalarının daha geniş bir çevreye ulaştırılmasına karar verilmiş.
Cinsellikte rıza kavramı
Kitabın editörü Frederic Gros, “cinsel tacize karşı başlatılan ‘Ben De’ hareketinin yükselmesiyle bu özgün eserin tam da basılma zamanı geldi” diyor. Cinsellikte rıza kavramına odaklandığı belirtilen Nefsin İtirafları erken Hristiyanlık dönemindeki cinsellik pratiklerini inceliyor. Bu eserde Hristiyanlık’ta cinsellikle ilgili baskıcı fikir ve uygulamaların bir bölümünün paganlardan devralındığını ileri süren Foucault, Hristiyanlığın ilk dönemlerinden itibaren rızanın önemine vurgu yapıldığını ve tecavüzün suç sayılması gerektiğinin savunulduğunu yazıyor.
Ancak akademisyenlere göre, yeni kitabın Foucault çalışmalarında köklü bir değişikliğe yol açmasını ya da yazarın görüşlerinin güncel tartışmalara yeni perspektif kazandırmasını beklememek gerekiyor. İngiltere’deki Warwick Üniversitesi’nden Foucault uzmanı akademisyen Stuart Elden, “Bu klasik metinleri okuyup günümüze dair şifreler bulmak beklentisi içinde olanlar var. Oysa Foucault özünde güncel sorunlara çarenin geçmişte bulunamayacağını söyler” diyor. Foucault’un Cinselliğin Tarihi için rehber adlı çalışmanın yazarı Chloe Taylor da benzer görüşte: “Foucault feminist siyasi hareketlerle ya da güncel tartışmalarla alakalı bir şey söyleyecek olsaydı, kanımca bunu modern dönemde cinselliği incelediği ilk ciltte yapardı.”
Düşünce sistematiği, söylem ve iktidar kavramlarına ilişkin kuramsal ve partik çalışmaları ile çığır açmış olan Foucault’nun Delilik ve Akıldışı: Klasik Çağda Deliliğin Tarihi, Kliniğin Doğuşu, Tıbbi Görüşün Arkeolojisi, Bilginin Arkeolojisi, Söylemin Düzeni, Gözetlemek ve Cezalandırmak ve Öğrenme İstenci adlı eserleri sosyal bilimleri derinden sarsan felsefe metinleri olarak tarihe damgasını vurmuştur.
Cinselliğin Tarihi’nin ilk üç cildinin Türkçe basımına, Hülya Uğur Tanrıöver’in çevirisiyle Ayrıntı Yayınları’ndan erişebilirsiniz.
