ABD’de Trump yönetiminde üst düzey değişiklikler devam ediyor. Başkan Donald Trump, daha önce Michael Flynn’in yerine Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak görevlendirdiği Korgeneral Herbert Raymond McMaster’ı da görevden alarak yerine ABD Birleşmiş Milletler eski Temsilcisi John Bolton’u atadı. Trump geçen hafta da Dışişleri Bakanı Rex Tillerson’ı görevden alarak yerine CIA Başkanı Mike Pompeo’yu önermişti.
Karar sonrasında sosyal medya hesabı üzerinden kısa bir açıklama yapan Trump, McMaster’ın harika bir iş yaptığını belirterek kendisine teşekkür etti. Ancak, kararın duyulmasıyla beraber gözler Bush döneminin ‘şahin’ ismi olarak tanınan ve 2003 senesinde ABD’nin Irak işgaline verdiği ateşli destek ile hatırlanan Bolton’a çevrildi.
John Bolton kimdir?
İlk olarak, eski ABD Başkanı George W. Bush döneminde Dışişleri Bakanlığı ‘silahlanma kontrolü ve uluslararası güvenlikten sorumlu’ müsteşarı olarak dikkat çeken Bolton, 2003 senesinde Irak işgalinin en ateşli savunucularındandı ve yaptığı konuşmalarda ısrarlı bir şekilde Saddam Hüseyin’in kitle imha silahlarından söz etmişti. Bu dönemde Bolton’ın ayrıştırıcı yaklaşımı Washington’da sıklıkla dillendirilmişti. Daha sonra, ABD’nin Birleşmiş Milletler nezdindeki büyükelçiliğine atanan Büyükelçi Bolton, görev yaptığı dönemde BM reformlarına karşı çıkmakla ve süreci yavaşlatmakla suçlanıyordu.
Son yıllarda medyada yaptığı yorumlarla dikkat çeken Bolton, Trump yönetiminin gündeminde bulunan İran ve Kuzey Kore konularında sert yaklaşımlara sahip. Bolton, İran nükleer anlaşması imzalanana kadar, İran’ın nükleer silah elde etmesini engelleyecek tek gelişmenin rejim değişikliği olduğunu vurguluyordu. Ancak, 2015 senesinde İran nükleer anlaşmasının imzalanmasıyla beraber, Bolton, ABD’nin anlaşmadan çekilerek askeri çözümler araması gerektiğini savundu. New York Times gazetesinde kaleme aldığı makalede, İran bombalarına karşı İran’ı bombalamayı öneren Bolton’a göre, hedefe ulaşmak için yapılması gereken “İsrail’in, 1981 yılında gerçekleştirdiği Irak saldırısı ve 2007 yılında gerçekleştirdiği Suriye saldırı gibi bir askeri operasyon”.
Büyükelçi Bolton, Kuzey Kore’nin nükleer silahlanma tehditlerine karşı da sert askeri çözümler öneriyor. Bolton şubat ayında Wall Street Journal için yazdığı makalede Kuzey Kore’ye gerçekleştirecek bir askeri müdahalenin yasal zeminini de tartıştı. Bolton’a göre, Kuzey Kore’nin nükleer kapasitesi artırımına karşı çok kısıtlı zaman olduğundan, askeri gücün kullanımı kaçınılmaz. Bolton, Kuzey Kore hakkında yaptığı ekran yorumlarında ise Kuzey Kore’nin nükleer tesislerine saldırı veya nükleer testlerin engellenmesi gibi radikal çözümler üzerinde durdu.
ABD basınına göre Başkan Trump, John Bolton’ın yaklaşımlarını sert buluyordu. Ancak Bolton’un, Trump yönetiminin İsrail ve İran söylemlerini açık bir şekilde desteklediği biliniyor.
Bu atamanın, Trump ile Kim Jong-un arasında gerçekleşmesi planlanan ikili görüşmeye ve Trump’ın mayıs ayında İran nükleer anlaşması ile ilgili alacağı karara nasıl yansıyacağı merak konusu. Cumhuriyetçi Parti Kentucky Senatörü Rand Paul, Trump’ın yeni Ulusal Güvenlik Danışmanını “ABD’nin son 15 yılında yapmış olduğu bütün hataları tekrar edebilecek biri” olarak tanımlıyor.
14 Mart 2018 tarihinde Medyascope ekranlarında yayımlanan Transatlantik programında, ABD yönetiminde yaşanan değişiklikleri değerlendiren Ömer Taşpınar, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanlığı için olası McMaster-Bolton değişikliğine dikkat çekmişti. Taşpınar, konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
“Bizi ilgilendiren konu, dış politikada McMaster’ın konumu. McMaster ulusal güvenlik danışmanı. Onun yerine onu da kovarak veya istifa ettirerek John Bolton’ı getireceği söyleniyor; Bush döneminde ABD’nin Birleşmiş Milletler’deki büyükelçisiydi, Dışişleri Bakanlığı’nda da görev yaptı. Neo-con’lara yakın bir isim. İran konusunda tıpkı Tillerson’ın yerine getirilecek kişi gibi, Mike Pompeo gibi, şahin gruptan Bolton’ın gelmesi planlanıyor gibi. Bir de tabii Adalet Bakanı’nın yerine, Jeff Sessions’ın yerine Rudy Giuliani’nin getirileceği yönünde söylentiler var. Dolayısıyla bu istifalar veya görevden almalar devam edecek gibi gözüküyor”.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
