Guardian’ın haberine göre Çin yönetimi, Sincan eyaleti yasalarında yeni düzenlemeler yaparak “aşırılıkçıların eğitilmesi için” açılan toplama kamplarını yasal statüye kavuşturdu. İnsan hakları savunucuları ise düzenlemeyi, uluslararası kamuoyunun eleştirilerini savuşturmak için bulunmuş bir kılıf olarak nitelendiriyor.
Çinli yetkililer toplama kamplarının varlığını reddediyor fakat küçük suçlarla itham edilen kişilerin “mesleki” eğitim kamplarına gönderildiğini kabul ediyorlardı. Eski tutuklular ise kamplarda İslam dinini reddetmeye ve Komünist Parti’ye bağlılık yemini etmeye zorlandıklarını söylüyordu.
Uluslararası baskının artması üzerine yapılan düzenlemeler söz konusu kampları yasal zırha kavuştururken insan hakları savunucularını tatmin etmedi. Avustralya’nın Melbourne kentindeki La Trobe Üniversitesi’nden, Çin’in etnik gruplara yönelik politikaları üzerine uzmanlaşmış James Leibold, “Bu yapılan; Uygurların, Kazakların ve diğer Müslüman azınlıkların gönderildiği toplama kamplarına geriye dönük meşruiyet sağlamak anlamına geliyor. Bu şimdiye kadar görülmemiş ve yasal olmayan bir yeniden eğitim biçimi” diye konuştu.
Leibold ayrıca, düzenlemelerin uluslararası kamuoyunun eleştirilerini savuşturmak için yapıldığı yorumunda bulundu. Çinli diplomatlar geçen ağustos ayındaki bir Birleşmiş Milletler oturumunda, Müslümanlara yönelik keyfi kitlesel tutuklamalar ve sert güvenlik önlemleri konularında AB ve ABD tarafından sert eleştirilere maruz kalmıştı. O günden beridir Çin üzerindeki baskılar giderek artıyordu.
Düzenleme neler getiriyor?
Yapılan düzenlemeler devlete “aşırılıkçı ideolojilerin etkisinde kalan insanlar için mesleki eğitim merkezleri açma” yetkisi veriyor. Yasaya eklenen yeni bir madde ile Çince, mesleki ve hukuki eğitim ile birlikte “ideolojik eğitim, psikolojik rehabilitasyon ve davranış düzeltimi” gibi konular üzerine de toplama kampları kurulabilecek. Başka bir madde ise “devlet radyo ve televizyonunu reddetmeyi” yasaklıyor. Zira devlet yayın organlarında sık sık Sincan’daki ekonomik gelişme ve hükümetin bölgede istikrar politikası lehine yayınlar yapılıyor.
Düzenleme resmi aile planlaması politikasına karşı çıkanların cezalandırılmasını da öngörüyor. Geçen yıl Çin devleti, Uygurların ve diğer etnik grupların birden fazla çocuk sahibi olmasına izin veren yasayı yürürlükten kaldırmıştı.
Pekin yönetimi yıllardır Sincan’a Han Çinlilerini yerleştirerek, bölgedeki ayrılıkçı hareketi sindirmeye çalışıyor. Çinli yetkililer aşırılıkçıların yabancı terör örgütleriyle bağlantılı olduğunu iddia etse de buna dair yeterli kanıt bulunmuyor.
Yurtdışında yaşayan Uygur, Kazak ve diğer Müslüman azınlıklardan insanlar, Sincan’daki akrabalarından haber alamadıklarını belirtiyorlar. Ayrıca devlet, ülkeden kaçan ya da kamplara gönderilen Müslümanların çocuklarını Sincan’daki devlet yetiştirme yurtlarına yerleştiriyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
