Türk Tabibleri Birliği (TTB), Dumansız Dünya Vakfı’nın 3 Temmuz’da İstanbul’da düzenleyeceği “Smoke-Free Istanbul Diyalogları” toplantısına karşı çıkıyor. TTB’nin itirazının sebebi ise, Vakfın Eylül 2017’de, 12 yıl boyunca, yıllık 80 milyon dolarlık bir yardım teminatıyla Philip Morris International (PMI) şirketinin destek açıklamasıyla kurulmuş olması. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) de PMI ile bağlantısı ve özerk olmaması sebebiyle Dumansız Dünya Vakfı’yla ilişki kurmadığını hatırlatan TTB, sivil toplum ve medya organlarını toplantıya katılmamaları konusunda uyardı.
Dumansız Dünya Vakfı’nın PMI’ın yeni pazarladığı ürünlerin sigaradan daha sağlıklı olduğu algısını yaratarak, sigara yerine firmanın yeni ürünlerinin kullanması hedefine hizmet ettiği düşünülüyor.
Vakfın kuruluş belgesi, tüzüğü ve tütün firması ile yapılan teminat sözleşmesinin incelenmesi sonucunda tütün firmasından bağımsız olamayacağı ortaya çıkıyor. Vakıf ve PMI arasında imzalanan teminat anlaşmasına göre, Vakfın hedeflerinin değişmemesi koşuluyla PMI fonunun devam edeceği belirtiliyor. Vakfın kuruluş belgesinde ise görev tanımı “sigara alternatifleri ile ısıtılan tütün ürünleri konusunda araştırma yapmak ve zarar azaltma alanında ilerlemeler sağlamak” olarak belirlendi. Tütün ve nikotin kullanımını önleme, bağımlılığın tedavisi ve sigaraya alternatif ürünlerin kullanılmasının önlenmesi ise vakfın hedefleri arasında bulunmuyor.
Global tütün devi PMI 2018 yılı itibariyle İngiltere’de sigara satışını durdurma kararı aldı. Bu karar e-sigara gibi sigaraya alternatif ürünlerin satışını artırma stratejisi olarak değerlendiriliyor.
DSÖ Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi, md. 5/3, “Taraflar, tütün kontrolü ile ilgili halk sağlığı politikaları geliştirilmesinde ve uygulanmasında, ulusal kanunlar doğrultusunda, bu politikaları tütün endüstrisinin ticari ve diğer çıkar çevrelerinden koruyacaklardır” diyor.
DSÖ, 28 Eylül 2017’de yaptığı açıklamada BM Genel Kurulu’nda üye devletlerin tütün endüstrisi ile halk sağlığı arasındaki çıkar çatışmasının varlığına yönelik kararına atıfta bulundu ve PMI ile ilişkisi sebebiyle Dumansız Dünya Vakfı’yla ilişki kuramayacağını belirtti. Ayrıca, Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi Sekretaryası, Uluslararası Akciğer Hastalıkları ve Tüberküloz Savaşım Birliği, Dünya Kalp Vakfı, Tütünsüz Çocuklar için Kampanya, Johns Hopkins Üniversitesi de Vakıf ile işbirliği yapmalarının söz konusu olmadığını belirten kurum ve kuruluşlar arasında yer alıyor.
Türk Tabipleri Birliği Başkanı, Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi Dönem Başkanlığı’nı yürüten Prof. Dr. Sinan Adıyaman ile TTB’nin Dumansız Dünya Vakfı’nın İstanbul’da “Smoke-Free Istanbul Diyalogları” adı altında düzenleyeceği toplantıya katılınmaması çağrısının nedenleri üzerine konuştuk.
