Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, internette ya da başka bir mecrada bilgi ya da haber yayan ve yurtdışından para alan kişilerin “yabancı ajan” olarak tanınmasını öngören yasa değişikliğini onayladı.
Rusya’da kâr amacı gütmeyen kuruluşlar 2012’den, medya kuruluşları ise 2017’den bu yana yurtdışından bağış ya da fon almaları halinde kendilerini “yabancı ajan” olarak tanımlamak ve yaptıkları yayın, açıklama ve faaliyetlerde “yabancı ajan” olduklarını belirtmek zorunda.
Rusya Parlamentosu, geçen ay ilgili yasanın kapsamını bu kez de bireyleri içerecek şekilde genişleterek onaylamıştı. Putin’in imzasıyla yürürlüğe giren genişletilmiş yasa, bundan böyle, “yazılı, sesli, görsel ya da diğer formatlarda rapor, haber ya da materyal” yayınlayan ve yabancı bir hükümetten, ya da yabancı bir kuruluştan ve hatta Rus vatandaşı olmayan herhangi bir kişiden para alan kişilerin kendilerini “ajan” olarak tanımlamasını zorunlu kılıyor.
Yasanın hazırlanmasına katkı veren avukatlardan Vasili Piskarev’e göre, değişiklikler “çok küçük bir çevre”yi etkileyecek. Nitekim Rusya’da basın ve ifade özgürlüğünü daraltan diğer yasalar gibi, bu yasanın da muhalif sesleri kısmak amacıyla hedef seçerek uygulanacağı sanılıyor. Ancak teoride yabancı haber kuruluşlarının yaptıkları haberlere katkı veren ya da onların yaptığı haberleri paylaşan ve hesabına yurtdışından para yatan herhangi bir Rus vatandaşı da bu yasanın kapsamına girebilir.
Uluslarası hak savunucuları, tasarının gazetecileri ve blog yazarlarını doğrudan etkileyebilecek bir adım olduğunu ve ifade özgürlüğünü kısıtlayacağını savunuyor. Avrupa Konseyi de yasayı “basın özgürlüğüne darbe” olarak nitelendirdi.
Parlamentodaki Enformasyon Politikaları Komisyonu Başkanı Leonid Levin ise yasanın, “spor veya müzik alanında yazanlar” için yabancı ajanlar listesine alınma konusunda “pek” risk içermediğini ama “toplumsal veya siyasi konularda yazanlar için” durumun farklı olabileceğini söyledi. Levin kimin “yabancı ajan” olup olmadığına dışişleri ve adalet bakanlıklarının karar vereceğine dikkat çekti.
Rusya Devlet Başkanı Putin, Rus vatandaşlarına ait verilerin yurtdışında depolanmasına ağır cezalar getiren yeni bir yasayı da onayladı. Yeni yasaya göre, Rus vatandaşlarına ait verileri yurtdışında depolayan şahıslara ve şirketlere, 30 bin ile 6 milyon ruble arasında para cezası verilebilecek.
