İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW) 2020 Dünya Raporu‘nu yayımladı. Örgütün birçok ülkenin insan hakları sicilini incelediği raporun “Türkiye 2019 Olayları” başlıklı Türkiye bölümünde, OHAL ilanından beri yaşanan “insan hakları krizi”ne ve “erozyona uğrayan” hukukun üstünlüğü ve demokrasiye dikkat çekildi. Raporda öne çıkan noktalar şöyle:
“Yargı reformu işe yaramadı“
Rapora göre OHAL’in üçüncü yılında darbeye ilişkin davalar devam ederken çok sayıda hukuksuzluk yaşandı. Adalet Bakanlığı 69 bin 259 kişinin FETÖ davasından yargılandığını, 155 bin 560 kişinin FETÖ ile ilişkili savcılık soruşturmasının devam ettiğini açıkladı. Bu kişilerin 29 bin 487’si tutuklu yargılanıyor. Siyasetçi ve gazetecilerin de bulunduğu 8 bin 500 kişi ise PKK ile ilişkili oldukları iddiasıyla tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor; daha fazla sayıda insan da aynı iddiayla, tutuksuz olarak yargılanıyor.
Raporda ekim ayında kabul edilen yargı reformu paketi şu sözlerle eleştirildi: “Ekim ayında TBMM tarafından kabul edilen yargı reformu paketiyle birçok yasada değişiklik yapıldı, ancak bu değişiklikler çok genel ve muğlak oldukları için, Türkiye’nin adalet sistemindeki derin ve yaygın bozuklukların giderilmesinde gerçek önlemlerin alınabileceğine ilişkin umut doğurmadı.”
“Cumhurbaşkanına hakaret davaları çoğaldı”
Sosyal medya paylaşımları nedeniyle çok sayıda kişi hakkında cezai soruşturma açıldı. 2014 yılından beri cumhurbaşkanına hakaret davalarında verilen mahkûmiyet kararlarının sayısında dramatik bir artış gözlemlendi. Muhalif gazetecilerin davalara ve kovuşturmalara boğulduğu belirtilen raporda “Ahmet Altan hakkındaki sürecin başından sonuna keyfi ilerlediği ve yürütmenin ağır müdahalesini gözler önüne serdiği” belirtildi.
“İnsan hakları savunucuları hedef alınıyor“
Raporda Kasım 2017’den beri tutuklu yargılanan Osman Kavala örnek gösterilerek “insan hakları savunucularının daha yoğun hedef haline geldikleri” vurgulandı.
“Kürtler, solcular ve Fethullah Gülen’in takipçileri hedefte”
15 Temmuz darbe girişiminden bu yana mahpuslara işkencenin arttığı belirtilen rapora göre, Avrupa İşkencenin ve İnsanlık Dışı veya Onur Kırıcı Ceza veya Muamelenin Önlenmesi Komitesi’nin (AİÖK) biri Mayıs 2019’da olmak üzere iki gözaltı yerini ziyaretinin raporlaştırılması Türkiye hükümeti tarafından yasaklandı. Şubat ayında altı, ağustos ayında ise bir kişi, devlet görevlileri tarafından zorla kaybedildiklerini düşündüren koşullar altında kaçırıldı. Bunlardan altısı aylar sonra polis gözetimi altında ortaya çıktıktan sonra tutuklanarak cezaevine konuldu, ancak aileleri tarafından gönderilen avukatlarla görüşmeleri kısıtlandı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Yetkililer davaları siyasi amaç için kullanıyor“
HDP’nin kazandığı belediyelerde, görevlerinden alınan siyasetçilerin yerine İçişleri Bakanı Süleyman Soylu tarafından kayyımlar atandı ve belediye meclisleri feshedildi. HRW’nin raporunda, “HDP’li belediye başkanlarına karşı açılan davaların, yetkililerin ceza davalarını ve tutukluluğu kötü niyetle ve siyasi amaçlarla kullandıklarına ilişkin en güçlü kanıtı sunduğu” belirtildi.
“Gönüllü geri gönderme” ve mülteciler
Gönüllü geri gönderme adı altında bazı sığınmacılar Suriye’ye geri gönderildi. Örgüt, bazı sığınmacılara zorla geri gönderme belgelerinin imzalattırıldığını belirtti: “Türk yetkilileri hukuka aykırı bir biçimde, Suriyelileri, bazılarını şiddet yoluyla, sözlü tehditler ve tutukluluk tehditleriyle gönüllü geri gönderme belgelerini imzalatarak, İstanbul ve başka şehirlerden Suriye’ye geri gönderdi.”
Kapak fotoğrafı: Diyarbakır’ın Yenişehir Belediyesi, AA.
