Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Eskişehir’e termik santral projesinde kritik karar: Danıştay özelleştirmeyi iptal etti

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, kamu kurumu EÜAŞ tarafından planlanan Alpu Termik Santrali’nin özelleştirilmesi için Özelleştirme Yüksek Kurulu tarafından alınan kararı iptal etti. Proje için özelleştirilme kararı alınmış fakat Eskişehirliler’den tepki gören özelleştirme ihaleleri yedi defa ertelenmişti.

Eskişehirliler Alpu Termik Santrali Projesi’nin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu Kararı’nın iptali için açtıkları davanın sonucunu bekliyor. Eskişehir İdare Mahkemesi’nde 4 Nisan 2019’da duruşması görülen davada karar hâlâ çıkmadı. Ama Eskişehirliler’e sevindirici haber proje hakkında açılmış başka bir davadan geldi. Projenin özelleştirilmesi hakkında Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’ndan (İDDK) çıkan karar, termik santral projesini çıkmaza soktu.

Danıştay İDDK, Eskişehir’in Alpu Ovası’nda kurulmak istenen kömüre dayalı termik santral projesi için bölgedeki arazileri, termik santral projesini ve madenleri özelleştiren Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararını, özelleştirme eyleminin yasayla belirlenmiş özelleştirme amaçlarıyla örtüşmediğini belirterek iptal etti.

Nihai nitelikte olan, yani temyiz edilmesi mümkün olmayan karar, yedi defa ihaleye çıkıp ertelenen Alpu Termik Santrali projesi hakkında, yeni bir özelleştirme kararı alınmaksızın tekrar ihaleye çıkarılamayacağını işaret ediyor. Karar, kamu kurumu olan Elektrik Üretim A.Ş. (EÜAŞ) tarafından son yıllarda sıklıkla uygulanan termik santral projesi hazırlayıp projeyi ihale yoluyla özel sektöre devretme yöntemini önleyebilecek bir emsal olabilir.

Özelleştirme gerekçesinde kamu yararı yok

Son yıllarda enerji planlamasında daha etkin rol üstlenen kamu kuruluşlarından EÜAŞ’ın kömürlü termik santral yatırımlarında izlediği yollardan biri, planladığı bir termik santral projesinin bürokratik işlemlerini tamamlayıp özel sektöre devretmek. Bu yöntemle planlanan projelerden biri de 2016’da Bakanlar Kurulu tarafından Büyük Ova kapsamına alınarak tarımsal üretim potansiyelini korumak için koruma bölgesi ilan edilen Eskişehir’in Alpu Ovası üzerine kurulmak istenen Alpu Termik Santrali projesi.

İl Toprak Koruma Kurulu’nun üye yapısı ve karar yeter sayısını değiştiren bir yönetmelik değişikliği sonrasında santral projesi hakkında 177 günde ÇED süreci yürütülüp ÇED Olumlu Kararı verilmiş, Danıştay 10. Dairesi ise yönetmelik değişikliğinin yürütmesini durdurmuştu. Yönetmelik değişiklikleri, santrale kömür sağlayacak madenler hakkındaki ÇED kararları, acele kamulaştırmalar, çevre düzeni planı değişiklikleri, tarım dışı kullanım izni verilmesi gibi pek çok dava olsa da projenin kaderini özelleştirme işleminin ve ÇED Olumlu Kararı’nın iptali için açılan davalar belirleyecek. Bu iki davadan birinden, yani ÖYK’nın 22 Eylül 2017 tarihli EÜAŞ’a ait kömür rezerv alanı, santral ve diğer varlıkların özelleştirilmesine ilişkin aldığı kararın iptali için açılan davada gelen iptal kararı, Eskişehirliler’i umutlandırdı.

Danıştay İDDK 13 Kasım 2019 tarihli kararında, Danıştay 13. Dairesi’nin reddettiği davayı, davacı Eskişehir Büyükşehir Belediyesi lehine bozdu ve özelleştirme kararını iptal etti. Karar gerekçesindeyse, ÖYK’nın 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun’a uygun hareket etmediği vurgulandı.

Yüksek tarımsal üretim potansiyelini korumak ve yanlış kullanımları, arazi bozulmasını önlemek için 2016’da bakanlar kurulu kararıyla Büyük Ova Koruma Alanı ilan edilen Alpu Ovası’na planlanan termik santral için özelleştirme işlemi yapılmasında kamu yararı bulunmadığını belirten Danıştay İDDK’nın kararı şöyle:

Termik santral kurulması amacıyla özelleştirme kapsam ve programına alınan alanın, Büyük Ova Koruma Alanı olarak belirlenen Alpu Ovası içinde kalması nedeniyle bölgenin en verimli tarım arazilerinin tarımsal bütünlüğünün bozulacağı konusunda tereddüt bulunmadığı, ÇED süreci de tamamlanmadığından, termik santralde tüketilecek su miktarı, oluşacak kül miktarı gibi unsurların insan sağlığı üzerinde doğuracağı olumsuz etkilerin de tam olarak ortaya konulmadığı anlaşılmaktadır.

Bu nedenle, sözkonusu alanın termik santral kurulması amacıyla özelleştirme kapsam ve programına alınmasının, 4046 sayılı Kanun’un 1. maddesinde tanımlanmış̧ özelleştirmenin amacı ile örtüşmediği, Alpu Ovası’nın Büyük Ova Koruma Alanı olarak belirlenmesine ilişkin 12/12/2016 tarih ve 2016/9620 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına ve kamu yararına aykırı olduğu sonucuna varıldığından dava konusu Özelleştirme Yüksek Kurulunun 22/09/2017 tarih ve 2017/89 sayılı kararında hukuka uygunluk görülmemiştir.”

Büyükerşen: “Bir zafer daha kazandık”

Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen, Danıştay İDDK kararını kişisel Twitter hesabından şöyle duyurdu: “Eskişehir kıymetlidir ve daima kıymetli kalacaktır! İç Anadolu’nun en verimli ovalarından biri olan Alpu Ovamıza yapılmak istenen kömürlü termik santrale karşı vermiş olduğumuz hukuk mücadelesinde bir zafer daha kazandık! Havamıza, suyumuza, toprağımıza ve hemşerilerimize zarar verecek bu kötülüğün yapılmaması için mücadele eden tüm kurum, kuruluş ve çevrecilere teşekkür ediyorum.”

Santralin 411 hektarı tarım topraklarına, 235 hektarı ormana 

Büyük Ova Koruma Alanı ilan edilen ve büyük çoğunluğu verimli tarım arazilerinden oluşan Alpu Ovası’na kurulmak istenen termik santral projesinin gerçekleşmesi halinde, toplam 893 hektarlık alan termik santral ve bağlı faaliyetler için kullanılacak.

893 hektarlık alanın 358 hektarı mutlak tarım arazilerinden (214 hektar sulu tarım arazisi ve 144 hektar kuru tarım arazisi) oluşuyor. Diğer tarım alanları da dahil edildiğinde santral projesinin 411 hektar tarım alanını ortadan kaldırması öngörülüyor. Santral arazisine giren diğer alanlar arasında yaklaşık 87 hektarlık mera ve 235 hektarlık ormanlık alan bulunuyor

Alpu sakinlerinin pek çoğu geçimlerini tarım ve hayvancılıktan sağladığı için projeye karşı çıkıyor. Kent merkezine yaklaşık 32 kilometre mesafede kurulması planlanan termik santralin havaya ve suya yapacağı etkiler ise Eskişehir halkının projeye karşı çıkmasına yol açıyor.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.