İtibar İşportada (4) | Yerel seçim kampanyalarında troll etkisi: CHP’nin İzmir ve Hatay’da tartışılan başkan adaylarının yardımına troll’ler koştu

• Editör notu: Haberdeki tüm yazım yanlışları sosyal medya kullanıcılarına aittir.

Ortak – Araştırmacı Gazeteciler için Bağımsız Haber Merkezi
Bu araştırmaya İbrahim Yayan ve Hazar Dost katkı sağlamıştır

İtibar İşportada araştırmasının şimdiye kadar yayınlanmış bölümlerinde, şirketlerin kamuoyundan tepki çeken faaliyetleri söz konusu olduğunda sosyal medyada bu şirketlerin itibarını korumak için seferber olan troll ağını anlatmıştık. Bu bölümdeyse troll ağının siyasetçilere sağladığı etkileşimleri irdeleyeceğiz.

181 Twitter (X.com) hesabından oluşan troll ağında yaptığımız incelemede, 2023 Genel Seçimleri öncesinde troll ağından CHP’den milletvekili adayı olan Tuncay Özkan’a ve Vatan Partisi’ne destek tweet’leri atıldığını gördük. Troll ağından AK Parti’yle ilişikli bir kampanya hesabından atılmış bir tweet’e de yoğun etkileşim sağlandığını tespit ettik.

2023 Genel Seçimleri için atılan tweet’lerin tamamı temel etkileşimden öteye gitmiyor. Yani troll hesaplar adaylara ya da seçime girecek partilere basitçe desteklerini dile getiriyor.

Ancak 31 Mart 2024 Yerel Seçimleri için troll ağından atılmış tweet’lerde, partilerin belirlediği belediye başkan adaylarına gelen seçmen eleştirilerine karşı çıkışlar olduğu görülüyor. Özellikle CHP’nin İzmir ve Hatay için belirlediği büyükşehir belediye başkanı adaylarının yarattığı tartışmalara troll hesapların yoğun katılım gösterdiği, belirlenen adaylara gelen eleştirilere yanıt verdikleri gözleniyor.

31 Mart 2024 Yerel Seçimleri kapsamında troll hesapların en çok lehte etkileşim verdiği isimlerin,

• İzmir Büyükşehir Belediye Başkan adayı (CHP) Cemil Tugay (En az 368 tweet),
• Osmangazi (Bursa) Belediye Başkan adayı (CHP) Erkan Aydın (En az 283 tweet),
• Ordu Büyükşehir Belediye Başkan adayı (AK Parti) Hilmi Güler (En az 137 tweet) ve
• Hatay Büyükşehir Belediye Başkan adayı (CHP) Lütfü Savaş (En az 112 tweet)

olduğu görülüyor.

2023 Genel Seçimleri: “Arkanızdayız,”, “Sizinleyiz”, “İktidara yürüyoruz”

14 Mayıs 2023 Genel Seçimleri öncesinde troll ağından siyasete sağlanan etkileşim oldukça kısıtlı. Seçimlerle ilgili haberler ve siyasilerin değerlendirmelerine yoğun biçimde etkileşim verilmiş ancak doğrudan siyasetçilerle ilişkilendirilmesi zor olan bu etkileşimlerin belirli bir örüntüye uyduğunu söylemek zor.

Genel seçimler öncesinde kendini tekrar eden etkileşimler, İzmir’den milletvekili adayı olan Tuncay Özkan ve Vatan Partisi’nde yoğunlaşıyor. Tespit ettiğimiz troll ağına dahil birçok hesabın, AK Parti’nin seçim kampanyasına destek sağlayan “Türkiye’ye Sahip Çık” hesabından atılmış tek bir tweet’e de etkileşim sağladığı gözleniyor ancak bu etkileşim tek bir tweet’le sınırlı. Yani ağdan AK Parti’nin kampanyasına tekrarlayan bir destek söz konusu değil.

Bu etkileşimler sağlanırken troll ağının çok da özenli davranmadığını belirtmek mümkün. Zira aynı hesapların hem Tuncay Özkan’a hem Vatan Partisi’ne hem de AK Parti kampanyasına destek verdiği kolaylıkla tespit edilebiliyor.

Troll’lerden şikayet eden troll’ler: “Ancak troll olması lazım!“

Troll ağından atılan bazı tweet’ler, bu tweet’leri yazan kişilerin troll hesaplar olduğu anlaşıldıktan sonra gülünç hale geliyor. Özellikle Tuncay Özkan lehine atılan tweet’lerde troll’lerin sürekli troll’lerden şikâyet ettiği görülüyor.

2024 Yerel Seçimleri: Bazı adaylara basit destek, bazılarına “itibar yönetimi”

2023 Genel Seçimleri’yle mukayese edildiğinde, 2024 Yerel Seçimleri için sağlanan troll etkileşiminin çok daha yoğun ve nitelikli olduğu görülüyor.

31 Mart 2024 Yerel Seçimleri öncesinde belediye başkan adaylarına verilen etkileşimlerde, iki farklı eğilim göze çarpıyor. Troll ağı öncelikle, hakkında tweet attığı adayların hepsine basit etkileşim sağlıyor. Bu temel etkileşim genellikle adaylar tarafından atılmış tweet’lere destek yanıtlarından oluşuyor. Başkan adaylarının kampanya içeriklerinin altına toplanan troll’ler, destek ve beğenilerini belirterek adayların toplumdan karşılık bulduğunu ortaya koyuyor. Troll ağının AK Parti Ordu Büyükşehir Belediye Başkan adayı Hilmi Güler’e ve CHP Osmangazi (Bursa) Belediye Başkan adayı Erkan Aydın’ın tweet’lerine verdiği yanıtlar bu temel etkileşim kategorisinde değerlendirilebilir. Troll hesaplar hem Güler’e hem de Aydın’a beğeni ve desteklerini ifade edip seçimlerdeki tercihlerini bu adaylardan yana kullanacaklarını dile getiriyor.

Muhtemelen destek mesajlarının daha gerçekçi gözükmesi için, troll’ler destek mesajlarında sanki Ordu’da oy kullanacaklarmış gibi bir tavır takınıyor.

Troll hesaplardan Hilmi Güler lehine atılan tweet’lerin bazıları şöyle:

• “Şimdiden başkanım belli tertemiz insandır Mehmet Hilmi Güler bey (Arşiv linki)
• Biz bu yolda Hilmi Güler ile yürüdük halada öyle değişiklik yok bizde ağa (Arşiv linki)
• Bu seçimin tek kazananı olacak oda siz ve Ordu (Arşiv linki)
• Ultra Ordu Plas yaptın başkanım (Arşiv linki)
• Sizinle yüz yüze gorüşmek çok güzeldi gerçekte de çok samimi bir başkan (Arşiv linki)
• Gece gündüz demeden çalışan adam gibi adam Mehmet Hilmi Güler Allah yardımcınız olsun başkanım oyum size biz sizden razıyız (Arşiv linki)
• Mehmet Bey’in çalışmalarını yakından takip ediyorum ve bir Fatsa sakini olarak gayet memnunuz ailecek oyumuz size başkanım (Arşiv linki)
• Yıllardır hizmetlerinden memnun kaldığımız başkanımızı tekrar görmek istiyoruz inşAllah seçimlerde başarıcaz başkanım benim oyum size (Arşiv linki)
• işinde iyi olan adamı severiz yıllardır çalışmasını beğendiğim başkanımızı tekrardan başımızda görmek isteriz inşallah arkanızdayız başkanım (Arşiv linki)
• Ordu’muz her şekilde ahlaklı olan başkanı ile yürümeye inanmış bir toplum gözün arkada kalmasın Hilmi başkan. (Arşiv linki)
• Başkan Mehmet Hilmi Güler Ordu’da adaletli yaklaşımı ile bizlerin güvenini kazandı bu seçimde o kazanacak inşallah (Arşiv linki)
• Sen Ordu’ya başkan olduğun gün hikaye’yi başlatan adamsın. [Video: Gücümün yetmediği yerde hikayeyi baştan yazarım. Hilmi Güler Ordu’nun yüzü onunla güler] (Arşiv linki)
• Ordumuzun gençlerini unutmadınız bizde sizi unutmayacağız bu seçimde de ALLAH’ın izniyle kazanacağız” (Arşiv linki)

CHP’nin Bursa’nın Osmangazi ilçesi için belirlediği başkan adayı Erkan Aydın için de Hilmi Güler’inkine benzer bir destek örüntüsü gözlemleniyor. Troll hesaplar çoğunlukla Osmangazi ilçesinde oy kullanacak seçmenlerin ağzından tweet’ler yazıp Aydın’a destek mesajları yayımlıyor.

Erkan Aydın lehine yayımlanmış tweet’lerde yerellik vurgusunun daha da yüksek olduğu göze çarpıyor. Öyle ki, Aydın’ı desteklemek için tweet atan troll hesapların birçoğu, Aydın’ın mahalli seçim çalışmalarını yerinde takip ettiğini ve Aydın’ı sahada seçim çalışması yaparken gördüğünü ileri sürüyor.

Troll ağından Erkan Aydın lehine atılmış destek mesajlarının bir kısmı aşağıdaki gibi:

• Osmangazi’nin sorunlarına çözüm üretecek bir lider olarak Erkan Bey’i desteklemekten gurur duyuyorum. [Video: Osmangazi’nin geleceği için Erkan Aydın] (Arşiv linki) 
• Atıcılar mahallesini gördünüz ne durumda Erkan Aydın gelin çözün artık. (Arşiv linki)
• Erkan Bey’i destekliyorum çünkü daha iyisi yok. İlçenin geleceğini şekillendirecek liderlik vasfına sahip olduğuna inancım tam. [Görsel: Halkın parası halka harcanacak] (Arşiv linki)
• Geldiniz gördünüz yolların halini sokakların halini gelin başa düzeltin Erkan bey (Arşiv linki)
• Sizlerin ziyaretleri çok değerli. Halk sonunda aradığı başkanını buldu bence (Arşiv linki)
• İşe gitmedim sizinle tanışmak için Erkan bey ve tanidik. (Arşiv linki)
• Başkanım, mahalle ziyaretleriniz ve halka olan yakınlığınız gerçekten etkileyici. Devamını bekliyoruz. (Arşiv linki)
• Hamitlerin beklentilerini dinlediniz hizmet yok sosyal alan yok belediyecilik yok (Arşiv linki)
• Halkın beklentilerini dinleyen ve gerçek bir lider olan Erkan Bey’i destekliyoruz. Başarılar dilerim, başkanım. (Arşiv linki)
• Yapacağınız hizmetlerden hiç şüphem yok, başkanım. Sizi desteklemeye devam edeceğiz. (Arşiv linki)
• Beklediğimizden çok daha tecrübeli bir kişiymiş onu gördüm (Arşiv linki)

Tartışmalı adaylar: Siz ne bilirsiniz? Kentte herkes onu destekliyor!

Troll ağının en çok etkileşime geçtiği diğer iki başkan adayı içinse durum biraz daha karışık. 31 Mart 2024 Yerel Seçimleri için CHP tarafından belirlenen adaylar içinde en çok tartışılan isimlerin başında İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı için aday gösterilen Cemil Tugay ve Hatay Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na yeniden aday gösterilen Lütfü Savaş geliyordu.

Cemil Tugay, İzmir’de 2019’da seçildiği Karşıyaka Belediye Başkanlığı görevi sırasında Cengiz Holding’e bir araziyi değerinin altında sattığı iddiasıyla aday belirleme döneminde gündeme geldi ve kimi CHP’liler tarafından, “Beşli Çetenin Adayı” olduğu ileri sürülerek eleştirildi. Birçok partili Tugay’ın adaylığının geri çekilmesini, bir önceki İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in yeniden aday gösterilmesini ya da İzmir için farklı bir adayın belirlenmesini istedi. Ancak CHP yönetimi Cemil Tugay’ın adaylığını geri çekmedi.

Tartışmalı bir başka isim de 2009’da AK Parti’den Antakya Belediye Başkanı seçilen ancak 2014’te Hatay Büyükşehir Belediye Başkanlığı için aday gösterilmeyince CHP’ye geçen, seçimleri kazandıktan sonra iki dönem Hatay Büyükşehir Belediye Başkanı olarak görev yapan Lütfü Savaş. 6 Şubat 2023 depremleri sonrasında, imar afları ve kaçak yapılaşmaya gösterilen müsamaha yüzünden AK Parti hükümetleri ve Cumhurbaşkanı Erdoğan eleştiri bombardımanına tutuldu. Fakat 2009-2014 arasında Antakya’yı, 2014-2024 dönemindeyse Hatay’ı yöneten Lütfü Savaş da tepkilerden nasibini aldı. Hatay’daki yıkımdan Savaş’ın da sorumlu olduğunu düşünen CHP’liler, Hatay Büyükşehir Belediye Başkanlığı için Savaş’ın yeniden aday yapılmasına yoğun tepki gösterdi. CHP yönetimi, aday listelerinin kesinleştiği son ana dek Savaş yerine bir başka ismin aday gösterilmesi için muhalif kamuoyundan baskı gördü ancak nihayetinde 2024 Yerel Seçimleri için Hatay’da yine Lütfü Savaş aday gösterildi.

Tespit ettiğimiz troll ağının, ocak-şubat aylarını büyük bir gerilimle geçiren iki adaya da yoğun destek verdiği, diğer siyasetçilere sağlanan temel etkileşimden farklı olarak, troll’lerin Lütfü Savaş ve Cemil Tugay’ın adaylığını ateşli bir şekilde savunduğu görülüyor. Troll’ler, her iki ismin CHP tarafından aday gösterilmemesini savunan sosyal medya kullanıcılarıyla polemiğe girmekten çekinmediği, kendilerini İzmirli ya da Hataylı gibi tanıtarak her iki kentte de Savaş ve Tugay’a yerel desteğin çok yüksek olduğunu iddia ettiği gözlemleniyor.

İzmir tartışması: Troll’ler Cemil Tugay’ı, İzmir adayının değişmesini isteyen CHP’lilerden korumuş

Troll’ler diğer başkan adaylarına yaptıkları gibi, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı için CHP tarafından aday gösterilen Cemil Tugay’ın tweet’lerine de temel etkileşim sağlıyor ve basit destek mesajları veriyor.

Fakat önceki örneklerden farklı olarak, Cemil Tugay’ın adaylığı konusundaki tartışmalara katılan troll tweet’lerinde, belirgin bir ikna çabası gözleniyor. İzmir seçmeni izlenimi yaratmaya çalışan troll hesaplar, ulusal kamuoyundaki tartışmaların aksine, İzmir yerelinde Cemil Tugay’ın adaylığının CHP seçmenleri tarafından desteklendiği kanaatini oluşturmaya çalışıyor.

Diğer adaylar söz konusu olduğunda, adayların kendi hesaplarına etkileşim sağlayan troll hesaplar, Cemil Tugay’ın adaylığını eleştiren haber ya da sosyal medya kullanıcılarıyla doğrudan etkileşime ve tartışmaya giriyor.

Cemil Tugay’a yönelen eleştirilere ya da Tugay hakkındaki haberlere troll hesaplardan gönderilen bazı yanıtlar şöyle:

• Doğru Aday Cemil Tugaydır [“Cemil Tugay’ı istemiyoruz” diyenler lütfen RT ifadelerine cevap olarak] (Arşiv linki)
• Ne alaka yahu herkes koltuğuna mı yapışıp kalsın. Değişim istemeyen iktidardan ne farkımız kaldı? Ayrıca Tunç soyeri sevmiyor İzmirliler [Beklenen oldu; Ekrem İmamoğlu Tunç Soyer’i de harcadı ifadelerine cevap olarak] (Arşiv linki)
• Tunç soyer seçilseydi bu sene poy kullanmayacaktım [Beklenen oldu; Ekrem İmamoğlu Tunç Soyer’i de harcadı ifadelerine cevap olarak] (Arşiv linki)
• İzmirimiz İçin En Hayırlısı Oldu [CHP’nin İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Cemil Tugay oldu haberine cevap olarak] (Arşiv linki)
• Cemil Başkanımızı Çekemeyenlerde Varmış [Hulki Cevizoğlu’nun CHP’nin İzmir’i kaybedebileceğine ilişkin değerlendirmesine yer veren bir habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Ne alaka kardeşim daha dün Tunç olmasın diyenler şimdi Tugay olmasın diyor İzmirli CHP adayina verir kişilere değil [İzmir’de Tunç Soyer’e büyük haksızlık yapıldı. Tunç Soyer tekrar aday gösterilmeli diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Ortada bir haksızlık yok. Ne yapalım hep aynı şekilde mi ilerleyelim? Değişim şarttı [İzmir’de Tunç Soyer’e büyük haksızlık yapıldı. Tunç Soyer tekrar aday gösterilmeli diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Neresi bitmiş karşıyakanın anlamadım? Herşey gayet yerli yerinde rayında. [Karşıyaka ve İzmir’i bitirdiniz, soydunuz soğana çevirdiniz. Cemil Tugay’ı getirdin ama 31 Mart akşamı göreceksin diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Kazanmayacak bir adam mı? Bu dediğinize çocuklar bile güler [Kendimi bildim bileli CHP’liyim. Karşıyaka’da oturuyorum. Cemil Tugay iyi bir yönetici değil. Tunç Soyer aday değilse oy kullanmaya gitmeyeceğim. Kazanamayacak bir adaya oy vermek zorunda bırakamazsınız diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Herkes tutturmuş bir Cemil tugay kötü diye. Ben se çok mutlu oldum. Gayet doğru bir karar oldu. [Belediye başkan adayı seçiminiz çok kötü, hangi başarısı ya da özelliğinden dolayı seçildi Cemil Tugay diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)

• Halk Cemil Tugay ı istiyor değişim istiyor [Ekrem İmamoğlu Tunç Soyer’i de harcadı diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Bence tam tersi herkes Cemil Tugayı istiyor. Tüm izmir adına konuşmak ne kadar doğru [İzmir’de Cemil Tugay istenmiyor diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Lütfen insanlara yanlış eksik bilgi vermeyin seçmen olarak tüm kalbimle ben istiyorum oyumuz Cemil Tugay beye [İzmir’de Cemil Tugay istenmiyor diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Nasıl verdirtmeyeceksiniz acaba? Pek başarılı görünmüyorsunuz çünkü benim çevremde neredeyse herkes Cemil Tugayı destekliyor [İzmir’de Cemil Tugay’ı istemiyoruz. Dayatılan adaya oy vermeyeceğiz, verdirtmeyeceğiz diyen kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Dayatma gibi bir durum yok ayrıca Cemil Tugay en uygun aday İzmir başkanlığına [İzmir’de Cemil Tugay’ı istemiyoruz. Dayatılan adaya oy vermeyeceğiz, verdirtmeyeceğiz diyen kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Gençler olarak biz istiyoruz oyumuz Cemil Tugay başkana [İzmir’de Cemil Tugay’ı istemiyoruz. Dayatılan adaya oy vermeyeceğiz, verdirtmeyeceğiz diyen kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Tunç Soyer de iyiydi fakat Cemil Tugay çok daha iyi birisi İzmirin başında olmak için [“Kılıçdaroğlu’ndan sonra Özel tam bir yıkım oldu. Cemil Tugay ve Lütfü Savaş’ı aday göstermek ne demek? Tunç Soyer ne oldu” diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Biz gayet gördük karşıyakada Cemil Tugay farkını şimdi belediye seçiminde de içim rahat bir şekilde oyumu ona vereceğim [İzmir Karşıyaka’da Cemil Tugay farkını göremedik. Büyükşehirde ne yapacaklar diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Chp tunç soyer yerine Cemil Tugay ı aday gösterdiyse vardır bi bildikleri oyumuzu da yeni adaylarına veririz bu olayın çok önemli bi olay olduğunu düşünmüyorum [Tunç Soyer’in CHP Genel Merkezi’ne çağrıldığına ilişkin habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Allah korusun ya Cemil Tugayla yola devam edilmeli [Tunç Soyer CHP Genel Merkezine çağrıldı, Cemil Tugay’ın adaylığından vazgeçilebilir güncellemesinde bulunan bir seçim hesabına cevap olarak] (Arşiv linki)
• Vazgeçilirse büyük hata yapmış olurlar İzmir Cemil Tugay istiyor istiyoruz [Tunç Soyer CHP Genel Merkezi’ne çağrıldı, Cemil Tugay’ın adaylığından vazgeçilebilir güncellemesinde bulunan bir seçim hesabına cevap olarak] (Arşiv linki)
• Sizin ortalığı karıştırmaktan başka derdiniz yok mu? Cemil Tugay başkanlığında izmir çok daha iyi olacak bunu herkes biliyor. Adayın değiştiğini söylemeniz tamamen ortalığı karıştırmak için [İzmir’de Cemil Tugay yerine Tunç Soyer’in adaylığı gündemde başlıklı habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Bu bir dayatma ya da ısrar değil. Halk Cemil Tugay’ı istiyor. [CHP’nin Hatay’da Lütfü Savaş ısrarının ve İzmir’de Cemil Tugay ısrarının sebebi nedir diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Biz gençler olarak Cemil Tugayı istiyoruz yenilik istiyoruz [Beşli Çetenin adamı Cemil Tugay’ı istemiyoruz diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Cemil Tugay’a oy mu yok? Benim tanıdığım neredeyse herkes Cemil başkana oy vereceğini söylüyor. [Cemil Tugay İzmir’de oy yok, net diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Böyle haberlere izmir halkı itibar etmeyecektir çünkü biz Cemil Tugayın arkasındayız yolumuzdan geri dönmek yok [“CHP’de İzmir’de büyük kriz var, İzmir adayı geri çekilirse şaşırmayalım” değerlendirmesini aktaran bir habere cevap olarak] (Arşiv linki)

• Karşıyakadaki faaliyetlerinden çok memnunduk Cemil Tugay beyin. Şimdi adayın o olması bizi çok mutlu ediyor. [Aday Cemil Tugay. Sahada sıkıntı olduğunu gören Özgür Özel, Soyer’den destek istemiş. Soyer “Hayır” demiş diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Valla hergün alanlardaydı şimdi daha çok uğraşıyor. hakkını yemeyelim [Cemil Tugay’ın seçim kampanyasını yeterince etkin bulmadığını belirten bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Sanılanın aksine İzmir de büyük destekçileri var Cemil Tugayın. Başarılı olacak kesinlikle. [Cemil Tugay hakkındaki bir habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Akp nin ortaya saldığı dedikodular dışında başka birşey değil. Baya seviliyor karşıyakada. [Aday gösterilen Cemil Tugay’ın başkanlık yaptığı Karşıyaka ilçesinde bile sevilmediği konuşuluyor diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Karşıyaka da yaptığı hizmetler çok ana okulları parklar alzheimer merkezleri ve daha bir çok başarılı projeler eminimki Cemil Tugay başkan büyük şehirede bu performansı sergileyecek biraz araştırın lütfen [Cemil Tugay’ın adaylığı İzmir’e küfürdür diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Tunç soyer İzmir için artık önemli bir başkan değil İzmir’in değişime ihtiyacı var bir genç seçmen olarak Cemil Tugay destekliyorum [Tunç Soyer destekçilerinin protestosu hakkında habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• 31 mart sabahı en ön safhada gidip oyumu Cemil Tugaya vericem. [Cemil Tugay’ın Karşıyaka Belediye Başkanlığı döneminde Cengiz Holdinge arazi satışı hakkındaki iddialara değinen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Karşıyakada bence gayet başarılı proje yapmadı deniyor ama internet sitesinde yapılan takdire şayan tonlarca proje var alzaimer merkezi anaokulları gibi [İzmir’e Karşıyaka’da denenmiş, başarılı olamamış Cemil Tugay dayatması olmadı diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Cemil Tugay Belediye başkanıyken gözlerimizle gördük neler yaptığını eminimki İzmir için daha fazlasını yapacak [Cemil Tugay’ın demecini içeren bir habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Cemil Tugay başkanım görevini benimsemeniz işinize odaklanmış ve güzel başarılara projelere imza atmış birisiniz seçmen olarak oyun size [Cemil Tugay’ın demecini içeren bir habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• CHP’nin seçenekleri içerisinde en doğru adaydı bana kalırsa. Kent çapında sevilen bir isim. Karşıyaka’da da başarılı işler gerçekleştirdi. [Cemil Tugay’ın demecini içeren bir habere cevap olarak] (Arşiv linki)

Cemil Tugay’ın işçilerle tartıştığı görüntüler paylaşıldıkça troll’ler müdahale etti

Troll hesapların, Cemil Tugay hakkındaki seçimlerle doğrudan ilişkisi olmayan ancak seçimler için olumsuz etki yaratabilecek içereklere de müdahale ettiği görülüyor.

Cemil Tugay’ın CHP’nin İzmir Büyükşehir Belediye Başkan adayı olarak belirlenmesi sonrasında, Tugay ile DİSK’e bağlı Genel-İş’te örgütlü işçiler ve sendika temsilcileri arasında, Şubat 2023’te yaşanan bir tartışma tekrar gündeme geldi.

Karşıyaka Belediyesi’nden ücret alacakları sebebiyle iş bırakma eylemi gerçekleştiren işçiler ve sendika temsilcileriyle Tugay arasındaki şu konuşma kayıtlara geçmişti:

Cemil Tugay: “Sana idari işlem yapacağım. Herkese idari işlem yapacağım.”

Sendika temsilcisi: “Yapın, hiç sıkıntı yok.” 

Cemil Tugay: “Sendikanız için, buradaki çalışanlar için iyi bir şey yapmıyorsunuz. AKP’nin ekmeğine şu anda yağ sürüyorsunuz.”

Şubat 2023 tarihli bu konuşma, Tugay’ın adaylığı sonrasında “Cemil Tugay işçileri tehdit etti” başlığıyla tekrar sosyal medya platformlarında paylaşılınca, troll’ler attıkları tweet’lerde bu konuyu da işlemeye başladı:

• İşçileri tehdit etmemiş. Fazladan maaş almak isteyen işçilere karşı gayet güzel konuşmuş. (Arşiv linki)
• Başkan kimsenin hakkını yemez (Arşiv linki)
• O konuşmada yanlış birşey söylediğini düşünmüyorum zira kimse belirlediği ve kabul edilen maaş dışında bir para vermez bunu sadece Cemil Tugay değil hiçbir belediye başkanı yapmaz (Arşiv linki)
• Son zamanlarda videoyu kırpıp bir kısmını algı nesnesi yapmakta moda oldu. (Arşiv linki)
• Algı yapılıyor bence Cemil tugaya. (Arşiv linki)
• Videonun tamamının yayınlanmasını bekliyorum. Cemil tugayın bazı sözlerini cımbızla almışlar. (Arşiv linki)
• Diğer belediyelerin çalışanları asgari ücretle çalışırken chpli belediyelerin çalışanları 2 3 asgari ücret istiyor oh ne ala memleket (Arşiv linki)
• Disk in yaptığı eylemlere saygı duymuyorum ya saçma sapan isteklerde bulunuyorlar. Cemil tugayın adaylığını da fırsat bilmişler demekki (Arşiv linki)
• Disk in olduğu grevler kesinlikle akp elinden çıkmadır. Güzel bir algı yaratılmaya çalışılmış. (Arşiv linki)
• Videoyu kesem 10 saniyelik videoyla algı yapam izmir halkını kandırabileceğimi sanam (Arşiv linki)

Hataylı gibi davranan troll’ler: “Depremden sonra bize Lütfü Savaş destek oldu, adaylığını destekliyoruz”

Troll ağı, tıpkı Cemil Tugay gibi, adaylığı CHP içinde ve ulusal düzeyde tartışma yaratan Lütfü Savaş için de benzer bir çalışma yürütüyor. 6 Şubat 2023 depreminin Hatay’da yol açtığı yıkımın sorumluları arasında Lütfü Savaş’ın da bulunduğunu ifade edenler, Lütfü Savaş yerine başka bir ismin Hatay Büyükşehir Belediye Başkan adayı gösterilmesi için CHP’ye baskı yapmış, CHP nihayetinde Hatay için Lütfü Savaş’ta karar kılmıştı.

Troll ağındaki hesaplar bu süreçte hem Lütfü Savaş’ın hem de Hatay Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Twitter hesaplarından yapılan paylaşımlara temel etkileşim sağladı.

• Ben Lütfü Savaş ile devam Suriyeli konusunda sesi en çok çıkan adamdır – Görsel: Seni yine başkan yaptıracağız! [Hatay Büyükşehir Belediyesi hesabından atılmış bir tweet’e yanıt olarak] (Arşiv linki)
• Mevcut başkan Lütfü Savaş çalışıyor neden onu seçmeyeyim ki tabiki seçeceğiz [Hatay Büyükşehir Belediyesi hesabından atılmış bir tweet’e yanıt olarak] (Arşiv linki)
• Başkanım bizi anlıyorsunuz bizde sizi yolumuz bir yeni dönemde biriz. [Lütfü Savaş’ın şahsi Twitter hesabından atılmış bir tweet’e yanıt olarak] (Arşiv linki)
• 11 il CHP’nin elinde değildi Maraş, Antep, Adıyaman, Malatya bunları damı Lütfü Savaş ruhsat verdi bu iller AKP’nin elindeydi imar barışını kim çıkardı yapmayın bu yalanı binlerce ölen insanımızın vebali var. [CHP içindeki adaylık tartışmaları hakkındaki bir değerlendirmeye yanıt olarak] (Arşiv linki)
• Hükümetin bendensen seninle bir olurum dediğinin bir kanıtıdır bu yaşananlar biz Hatay’ı Lütfü Savaş başkana teslim edeceğiz. [Lütfü Savaş’ın şahsi Twitter hesabından atılmış bir tweet’e yanıt olarak] (Arşiv linki)

• 11 il yıkıldı suçlu Hatay yok öyle yağma pis algılar ile yürümez Lütfü Savaş yılmadı bunun önlemini almayan hükümet yıktı Hatay basit bir şehir değil Türk’ün Akdeniz’de ki uç kapısı. [Lütfü Savaş’ın şahsi Twitter hesabından atılmış bir tweet’e yanıt olarak] (Arşiv linki)
• Defnede ve Antakya’da kentsel dönüşüme karşı çıkmadı tam tersi 2029 yılında buraların yıkılması için izin istedi kentsel dönüşüm olmasını istedi gerçekler gün gibi ortada Gaziantep, Maraş, Adıyaman ve diğer iller AKP beldeleri hani buralarda yıkıldı yapılara iyi bakın [Lütfü Savaş’ın şahsi Twitter hesabından atılmış bir tweet’e yanıt olarak] (Arşiv linki)
• 20 yıl depreme önlem almayan hükümetin suçunu Lütfü Savaşa yıkmak pisliği halı altına süpürmekten öteye gitmez. [Lütfü Savaş’ın şahsi Twitter hesabından atılmış bir tweet’e yanıt olarak] (Arşiv linki)
• 20 senedir bu ülkenin başında olup her yapıya izin verenler yuhalanmadı ama hatay halkı bunu kolay kolay yapmaz belli ki birileri algı yapmış. [Lütfü Savaş’ın şahsi Twitter hesabından atılmış bir tweet’e yanıt olarak] (Arşiv linki) 
• Yeni dönemde çok daha fazlası olacak çünkü koskoca bir şehir inşaa ediyorsun başkanım [Hatay Büyükşehir Belediyesi hesabından atılmış bir tweet’e yanıt olarak] (Arşiv linki)

Troll ağındaki hesaplar, Lütfü Savaş’ın Hatay Büyükşehir Belediye Başkanlığı adaylığı kesinleşene kadar, Savaş hakkında çıkan haberlere etkileşim sağlamak ve sosyal medya kullanıcılarının Savaş’a yaptığı eleştirileri yanıtlamak için de çaba gösterdi.

Troll hesaplar bu yanıtları yazarken Hataylı oldukları intibasını oluşturacak dil kullandı hatta kimi zaman depremzede olduklarını düşündürecek imalarda bulundu.

Troll hesapların Lütfü Savaş lehine attığı tweet’lerin bazıları şunlar:

• Sen git seni 20 yıldır yönetenden hesap sor. [Kimsenin Lütfü Savaş’ın adaylığına destek vermediğini söyleyen bir Twitter kulanıcısına cevap olarak] (Arşiv linki)
• Hep çalışırken gördüğüm durmadan iş yapan adam gibi adam Lütfü başkan hata yapmaz. [CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in, tepkilerin belirginleşmesi durumunda Savaş’ın adaylığını tekrar değerlendirebileceklerine ilişkin demeçleri konusundaki habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Hataylıyız hiçte başka aday istemiyoruz burda algı yapanlara bakmayın biz Hataylılar Lütfü Savaş başkanın çabasını görüyoruz ama hükümetin çabası yok [CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in “Anketlerde bir şey görüyorsak müdahale ediyoruz, görürsek ederiz” sözlerini içeren habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Halkın tercihi açıkça bellidir istediğiniz kadar konuşun Lütfü başkandan vazgeçmeyeceğiz [Gazeteci Sedat Bozkurt’un, “Lütfü Savaş’ın değiştirilmesi konusunda mutabık kalındı…” değerlendirmesini aktaran habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Halkın genelinde yapılan anketler olumlu sonuçlar verir ve kesinlikle lütfü başkanımı gösterecktir anketler [CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in “Anketlerde bir şey görüyorsak müdahale ediyoruz, görürsek ederiz” sözlerini içeren habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Rabbim tüm vefat edenlerin izin mekanını cennet eylesin yakınlarına baş sağlığı versin Lütfü beyin bana yardımları dokunmuştu deprem zamanında ben Lütfü başkanımdan razıyım [Hatay’da yıkılan Rönesans Residans’ta çocuklarını kaybeden bir vatandaşın videosunu, Lütfü Savaş’ın yapının müteahhiti hakkındaki olumlu sözleriyle birlikte paylaşan bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)

• Lütfü başkanım çoktandır kalbimizi kazandı sandıkta da kazanacğından hiç şüphemiz yok oyumuz size başkanım [CHP’nin Lütfü Savaş’ı aday göstermesi halinde Hatay Büyükşehir Belediyesi’ni kaybedeceğini söyleyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Biz olayın gerçeğini biliyoruz Lütfü Savaş ve ordaki insanlarin arasında sakasma espiri vardı bunu algı yapmayın bizde ordaydık ve biz hala Lütfü Savaş başkana oyumuzu vereceğiz. [Lütfü Savaş’ın 2019 Yerel Seçimleri öncesinde Hatay’da protesto edildiğini ileri süren bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Halk olarak Lütfü başkan bizi üzmedi sonuna kadar güveniyoruz [CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in “Anketlerde bir şey görüyorsak müdahale ediyoruz, görürsek ederiz” sözlerini içeren habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Bizden desteklerini esirgemeyen başkanım şüphesiz kazanacaktır halk da Lütfü başkandan yanadır arkanızdayız başkanım [CHP’nin Lütfü Savaş’ı aday göstermesi halinde Hatay Büyükşehir Belediyesi’ni kaybedeceğini söyleyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Hatayda tecrübesini işleriyle bize hissettiren aday Lütfü Savaştır onunla olacağız [Lütfü Savaş’a adaylıktan çekilme çağrısı yapan Gökhan Zan’ın videosunun paylaşıldığı bir habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Başkanımızın işlerinin icraatlerinin devamını görmek istiyoruz Lütfü Savaşla olacağız [CHP’de Lütfü Savaş’ın adaylığının çekilip çekilmeyeceği bugün netleşecek başlıklı habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• İktidarın işlevsizliğini Chp belediyesine yüklemeniz saçmalık Lütfü Savaşla beraberiz [CHP’nin Lütfü Savaş’ı aday göstermesi halinde Hatay Büyükşehir Belediyesi’ni kaybedeceğini ima eden bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)

• İktidar halkının değil sadece kendi belediylerinin yanında ayırdığı bütçelerden bile belli oluyor [CHP Hatay’ı gözden çıkarmış diyen bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• İktidarın bu yaptıklarını daha yeni mi görüyorsunuz Lütfü Savaşın halkın karşısına bu şekilde çıktığı hiç bir fotoğraf yok onunlayız [CHP’nin Lütfü Savaş’ı aday göstermesi halinde Hatay Büyükşehir Belediyesi’ni kaybedeceğini ima eden bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)
• Tekrar kazanır Hatay insanları Suriyeliler yüzünden hükümete tepkili ve hataya %4 lük konut teslimi olacak dediler akp zor kazanır [Lütfü Savaş’ın Korkmuyoruz, çekinmiyoruz ve mücadelemiz devam ediyor, hep birlikte şehrimizi yeniden ayağa kaldıracağız demecini aktaran habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Belediyesi durmadan çalışıyor bizde görüyoruz madem diğerleri hizmet aşkı varsa 6 Şubat’tan beri neredeler [Lütfü Savaş’ın Şehrimizi hiç kimsenin eline bırakmayacağız demecini aktaran habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Ede bilir neden etmesin ki Hatay daki sorunlar bütün sorumlusu onu tabiki değil hükümet ne yaptı sağlıkta, konut olarak [CHP, Hatay’da Lütfü Savaş’la yola devam edecek mi başlıklı habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Hatay’ın bir çok kesimi destekliyor hala en güçlü aday [Lütfü Savaş’ın Korkmuyoruz, çekinmiyoruz ve mücadelemiz devam ediyor, hep birlikte şehrimizi yeniden ayağa kaldıracağız demecini aktaran habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Hatay’da kimse yokken Lütfü Savaş vardı Suriyelilere tek ses çıkartan aday [Meral Akşener’in “Aslında Hataylılar, o gece ‘Birbirinizden bir farkınız yok!’ dediler. El hak, doğru da söylediler” demecini içeren habere yanıt olarak] (Arşiv linki)
• İktidar 254 bin hasar görmüş Hatay’a hizmet yerine 40 bin hasar görmüş Gaziantepe hizmet yağdırır ise Lütfü Savaş güçlenir mantıklı bir hareket yaptı CHP [CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in “Hatay’a gittiğimizde protestoların yüzde 99’unun iktidara yönelik olduğunu gördük” demecini aktaran habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Hatay’da millet Lütfü Savaşa tepkisi yok hükümete tepkisi var yine kazanır milletimizin reaksiyonu bu yönde. [CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in Lütfü Savaş hakkındaki “Anketlerde alternatifini görürsem değiştiririm” demecini aktaran habere cevap olarak] (Arşiv linki)
• Olmaması çok normal klip 4 Şubat ile 6 gibi çekildi ve Hatay için önemli bir gün Lütfü Savaş Hatay’da olmak zorundaydı buna burdan bak dostum bende olsam klip çekimine katılmazdım [Lütfü Savaş’ın CHP’nin yerel seçim kampanya klibinde görünmediğinden bahseden bir kullanıcıya cevap olarak] (Arşiv linki)

Hem Orduluyum hem Bursalı, duruma göre Hataylı ya da İzmirliyim

Nüfuz alanı geniş, güçlü sosyal medya hesapları ve bu güçlü hesapların etrafına kümelenmiş destek hesaplarıyla yapılmasına alışık olduğumuz troll tipi politik iletişimin değişik bir örneğini sunan troll hesap ağı, bazen özensiz davranıp garip durumların ortaya çıkmasına neden oluyor.

En az 181 hesaptan oluşan ağda yer alan troll hesapların bazıları, yerel seçimlerde Türkiye’nin farklı şehirlerinde aday olmuş adayların hepsine birden o şehrin yerlisiymiş gibi yazıp ilgili adaya destek beyanında bulunabiliyor.

Cevap hakkı: Bu araştırma makalesinde adı geçen isimlerden Hilmi Güler, Erkan Aydın, Cemil Tugay ve Lütfü Savaş’ın basınla ilişkiler birimlerine ulaşarak, kendilerine şu soruları yönelttik:

Reklam içeriği olduğu belirgin tanıtım çalışmaları dışında, belediye başkan adaylığı kampanyası için, Twitter’da (X.com) sıradan kullanıcı görünümlü hesaplar üzerinden gerçekleştirilen bir itibar yönetimi hizmeti alınmakta mıdır?
•⁠ ⁠Varsa çalıştığınız kurumsal iletişim paydaşlarının firmanızın bilgisi dahilinde size sağladığı böyle bir hizmet bulunmakta mıdır?
•⁠ ⁠Twitter’da (X.com) sıradan kullanıcı görünümlü hesaplardan belediye başkan adayına destek mesajları gönderilmesi odaklı bir itibar yönetimi hizmeti alınmış mıdır?
Twitter’da (X.com) sıradan kullanıcı görünümlü hesaplardan belediye başkan adayı hakkında gelen eleştirileri yanıtlaması odaklı bir itibar yönetimi hizmeti alınmış mıdır?

İrtibata geçtiğimiz isimlerin ikisinden yanıt aldık.

Erkan Aydın’ın yanıtı

Erkan Aydın’ın basınla ilişkiler ekibi tarafımıza şu mesajı iletti:

“Basın etiğine duyduğunuz hassasiyet için teşekkürü borç biliriz. Söz konusu internet grubuyla herhangi bir akit yapılmamış olup aramızda organik bir iletişim de söz konusu olmamıştır.”

Cemil Tugay’ın yanıtı

Cemil Tugay’ın basınla ilişkiler ekibi ise 12 sayfalık bir yanıt yolladı. Tarafımıza yollanan cevabın giriş kısmı şu şekilde:

“Başkanımız Cemil Tugay, Karşıyaka Belediye Başkanlığı dönemi dahil, aday adaylığı ve adaylık süreçlerinin hiçbir aşamasında medya itibar desteği, trol hesaplardan destek vb. araçları kullanmamıştır. Profesyonel olarak bir hizmet satın alımı gerçekleştirmemiştir.

Adaylık sürecinin başlangıcından itibaren Türkiye çapında son dönemlerin en yoğun trol saldırısına maruz kalmıştır. Bu saldırılar devam etmektedir. Başkanımız her platformda bu konudan duyduğu rahatsızlığı açık bir dille ifade etmektedir. Başkanımızı seven bazı kişiler paylaşımlarının altına pozitif yorum yapma ihtiyacı duymuş olabilirler. Ancak Başkanımız tarafından bu konuda hizmet alınması kesinlikle söz konusu değildir.

Başkanımız için doğru bir araştırma yapıldığı takdirde her paylaşımının kimliği gizlenmiş trol hesaplar tarafından sürekli negatif yorum yapıldığı görülecektir. Aynı hesaplar rakiplerimize pozitif yorumlar girmektedir. Aday adaylığı sürecinde de karalama kampanyası için kimliği belirsiz kişiler yoğun şekilde trol hesaplardan yalan paylaşımlar yapmışlardır. Rakiplerimiz bu konuyu çok büyük kitleler ile profesyonel bir şekilde tüm Türkiye genelinde yapmaktadır. İzmir’de şahsımıza yoğun olarak trol saldırıları yapılıyorken bunları görmezden gelip, soruları farklı açılardan Cemil Tugay adına yöneltmek, doğru değildir.

Adaylığının açıklanmasıyla birlikte en çok tweet atan hesaplar aşağıdaki grafikte sunulmuştur. Hiç biri gerçek kullanıcı değildir ve defalarca negatif paylaşım yapmışlardır. Adaylık sonrasındaki haftalarda da negatif yorumlar yoğun bir şekilde sürdürülmüştür.”

Cemil Tugay’ın basınla ilişkiler ekibi tarafından tarafımıza gönderilen mesajın tümüne buradan ulaşabilirsiniz.