ABD’li ilaç şirketi Pfizer, dün (9 Kasım) yaptığı açıklamada Alman ilaç şirketi BioNtech ile ortak geliştirdikleri koronavirüs aşısının şu ana kadar yaklaşık 43 bin gönüllü üzerinde denediğini ve virüse karşı yüzde 90 oranında koruma sağladığını duyurdu. Haberin ardından BioNtech’in Almanya’da yaşayan Türkiye kökenli kurucuları Prof. Dr. Uğur Şahin ve Dr. Özlem Türeci’nin hayat hikayesi sosyal medyada kısa sürede viral oldu.
Türk misafir işçilerin çocukları, dünyayı koronavirüs salgınından kurtarabilir
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) merkezli ilaç şirketi Pfizer’la birlikte geliştirdikleri koronavirüs aşısının yüzde 90 oranında koruma sağladığı belirtilen Alman ilaç şirketi BioNtech, 2008 yılında Prof. Dr. Uğur Şahin, Dr. Özlem Türeci ve Avusturyalı Onkolog Christoph Huber tarafından kuruldu.
Özlem Türeci ve Uğur Şahin çifti, 60’lı yıllarda Almanya’ya göç eden misafir işçilerin çocukları. Şahin, İskenderun’da doğdu. Dört yaşında ailesiyle birlikte Almanya’ya göç etti. Babası Köln’deki Ford fabrikasında çalışıyordu. Çocukluğundan bu yana doktor olmak isteyen Şahin, BioNtech’in yanı sıra Mainz Üniversitesi Tıp Merkezi’nde de çalışıyor.
Özlem Türeci ise Almanya’da doğdu. Babası doktor olan Türeci’nin ailesi, Türeci’nin doğumundan önce Almanya’ya göçtü. Eşi Uğur Şahin ile Hamburg’ta tanıştıklarını belirten Türeci, düğün günlerinde bile eşiyle birlikte laboratuvarda çalıştıklarını söylüyor.
Faz 3 araştırmasını başarıyla tamamlayan aşı hakkında henüz bilinmeyenler olsa da bilim insanları BioNtech ve Pfizer tarafından geliştirilen aşıdan gelen bu haberin önemli bir işaret olduğunu belirtiyor. ABD’nin New York şehrindeki Icahn Tıp Okulu’nda çalışan ve dünyanın en önemli virüs uzmanlarından biri olarak Florian Krammer, aşı hakkında yaptığı açıklamada “Açıkçası bu 10 Ocak’tan beri aldığım en iyi haber. Aşının koruma etkisi tahmin edilenden de yüksek olabilir” dedi.
BioNtech’in hisseleri arttı, aşının detayları bekleniyor
Haberin duyulmasıyla birlikte BioNtech’in hisseleri yüzde 23,4 arttı. Şirketin şu anki toplam hissesi 21,9 milyar dolar (181,95 milyar TL). Dr. Özlem Türeci ve Prof. Dr. Uğur Şahin ve Christian Huber tarafından 2008 yılında kurulan şirket aslında kansere karşı uygulanan immünoterapi tedavisinin yeni şekillerini araştırıyordu. Virüs Çin’in Vuhan kentinde ilk kez tespit edildiğinde 1300 çalışana sahip şirket, hızlıca yön değiştirerek virüse karşı etkili bir aşı geliştirmeye odaklandı. Mart ayına gelindiğinde, şirket 20 farklı aşı adayı geliştirmişti. 2018 yılından bu yana BioNtech ile grip aşıları üzerinde çalışan Pfizer, koronavirüs aşısı için BioNTech’e şimdiden 185 milyon dolar yatırım yaptı. Araştırma tamamlandıktan sonra Pfizer, BioNtech’e 563 milyon dolar daha yatıracak.
Ancak aşıdan şüphe duyanlar da var. Geliştirilen aşı hakkında şu an sadece basın açıklamasının yapılması bazı bilim insanlarının kafasını karıştırıyor. Ayrıca aşı hakkındaki ayrıntılar henüz paylaşılmadı ve aşı bağımsız uzmanlar tarafından incelenmedi. Berlin’deki Charite Hastanesi’nden Leif-Erik Sander, BioNtech ve Pfizer tarafından geliştirilen aşı için “Aşı halkın farklı kesimlerinde, özellikle yaşlılar gibi risk grubundakiler üzerinde de etkili mi diye görmek lazım” diye konuştu.
Öte yandan aşının ne kadar süre koruma sağladığı ve daha önce koronavirüs geçirmiş kişileri koruyup korumadığı da henüz bilinmiyor. Sorunsuz bir şekilde piyasaya sürülmesi durumunda, aşının -80 derecelik bir soğuklukta muhafaza edilmesi gerekiyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Kısa süre önce verdiği bir demeçte, ocak ayında ABD ve Avrupa’da aşının ilk birkaç milyon dozluk dağıtımını planladıklarını belirten Şahin, Sağlık Bakanlığı ile gerekli protokollerin yapılması durumunda 2021’in ilk aylarında Türkiye’nin de aşı ihtiyacını karşılamak istediklerini söylemişti. Ancak gelişmemiş ülkeler için durumun nasıl olacağı henüz bilinmiyor.
Pfizer yetkilileri, önümüzdeki hafta ABD Gıda ve İlaç Dairesi’ne (FDA) aşıyı piyasaya sürmek için son incelemelerin yapılması yönünde başvuracaklarını açıkladı.
Derleyen: Sema Kahriman
