Dünya çapında elektronik ürünlerin üretiminin artmasıyla talebi büyük artış gösteren yüksek teknolojili yarı iletken çipler (mikroçip) gittikçe daha önemli bir konu haline geliyor. Çiplere artan talep ve koronavirüs salgınının üretimde ve sevkiyatta yarattığı sorunlarla beraber özellikle Kuzey Amerika’daki otomotiv üretimini olumsuz etkileyen “küresel çip krizi” Türkiye’ye de sıçradı. Bursa’da faaliyet gösteren Oyak Renault Otomobil Fabrikası’nın çiplerde tedarik sorunu nedeniyle 22 Mart tarihine kadar üretime ara verdiğini duyurmasının ardından Tofaş da 19 Mart – 5 Nisan tarihleri arasında üretime ara vereceğini açıkladı.
Oyak Renault, 9 Mart’ta Kamuoyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı açıklamada, küresel düzeyde yaşanan elektronik malzemelerdeki tedarik sıkıntısından dolayı 15 Mart tarihinden 22 Mart tarihine kadar üretime ara vereceğini açıklarken Tofaş da 19 Mart – 5 Nisan tarihleri arasında üretime iki hafta vereceğini açıkladı.
Tofaş tarafından yapılan açıklamada, üretime verilen aradan minimum düzeyde etkilenmek amacıyla iki hafta boyunca üretim tesislerinin periyodik bakımlarının yapılacağını açıkladı. Şirket, iki haftalık süreç içerisinde yalnızca üretimin duracağını, üretim dışında kalan operasyonların da devam edeceğini aktardı.
Koronavirüs salgınıyla birlikte etkisi artan mikroçip krizi kapsamında, Japon araba üreticisi Toyota da Çin’deki üretim tesislerini geçici olarak kapatmıştı. Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) yanında Meksika’da da fabrikaları bulunan İtalyan otomobil üreticisi Fiat da fabrikalarında üretime ara vermişti. Nissan, Ford, Subaru ve daha birçok dev şirket de benzer bir şekilde üretimlerine 2021 yılının ilk ayları içerisinde ara vermişti.
Yüksek teknolojili yarı iletken çiplere olan talep gittikçe artarken dünya üzerinde çok az sayıda imalatçı tarafından üretilen yarı iletken çipler, piyasadaki talebi karşılamakta zorlanıyordu. Koronavirüs salgınıyla beraber üretim ve dağıtım zincirlerinin aksaması ve ABD’nin en büyük çip üretim merkezi olan Texas Austin’de geçen haftalarda yaşanan kar fırtınası nedeniyle yarı iletken çip üretimi iyice azalmıştı. Üretim sahasında yaşanan sıkıntının yanında otomotiv sektörünün de yarı iletken mikroçiplere olan ihtiyacı son yıllarda oldukça artmıştı.
Otomobiller dokunmatik ekranlardan Wi-Fi teknolojilerinin otomobillere entegre edilmesine, motor teknolojilerinin bilgisayar destekli sistemlere yüklenmesine kadar yüzlerce mikroçip içeriyor. Yüzün üzerindeki elektronik bileşenden sadece bir tane elektronik bileşenin eksik olması otomobillerin elektronik aksamının üretimini aksatabiliyor.
Son yıllarda teknolojik ürünlere artan talep mikroçiplere olan talebi de artırırken otomotiv sektöründe kullanılacak mikroçiplerin tüketim elektroniğine yönlendirilmesi büyük otomobil firmalarını negatif etkiledi.
New York Times’a konuşan ve AlixPartnes adlı danışmanlık firmasında yönetici olarak çalışan Dan Hearsch, mikroçiplerde yaşanan sorunu şu şekilde özetliyor: “Salgının ilk aylarında çevrimiçi alışverişin artmasıyla herkes kendine veya ailesinden birine Playstation veya bilgisayar almak istedi. Bu esnada salgın tedbirlerinden dolayı fabrikalarını kapatmış olan otomotiv firmaları beklenenden daha kısa sürede üretime dönünce ciddi bir çip krizi yaşandı.”
Yüksek teknolojili mikroçiplerden dolayı yaşanan üretim krizi salgına özel değil. 2008 küresel ekonomik krizinin ardından mikroçip üreticileri, küresel talebin düşebileceğine dair beklentiler neticesinde üretimlerini azaltmış, bazı fabrikalarını kapatmıştı. Halbuki teknolojik ürünlerin krize rağmen artan talebi karşısında 2010 yılında şimdikine oldukça benzer bir mikroçip krizi yaşanmıştı. O dönem Apple gibi teknoloji şirketlerinin yanında Nissan gibi otomotiv şirketleri de üretim miktarlarını düşürmek zorunda kalmıştı.
Mikroçip üreticilerinin, otomotiv sektörünün ihtiyaçlarına 2021’in sonbahar ayları itibariyle cevap verebileceği öngörülürken mikroçip üretimi de yapan Almanya merkezli Continental ve yine Almanya merkezli Infineon şirketleri, mevcut çip fabrikalarının üretim kapasitelerini güçlendireceklerini açıkladı. KPMG adlı danışmanlık firmasının küresel düzeyde otomobillerden sorumlu müdürü Garry Silberg’e göre ise “Otomobil sektörü salgının ilk dönemlerinde yaşadığı krizleri aşıyor ancakyine de çip üreticileri için ilk tercih arabalar değil, Playstation’lar.”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Derleyen: Mehmet Yaşar Altundağ
