Avrupa Birliği (AB) Liderler Zirvesi, yarın Brüksel’de başlıyor. 25-26 Mart tarihlerinde çevrimiçi olarak düzenlenecek zirvede, AB’nin 27 lideri, koronavirüs salgınını ve aşılama sürecini, AB’nin sanayi ve ekonomi politikasını ve birliğin Türkiye ve Rusya ile ilişkilerini masaya yatıracak. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamaya göre, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden da yarın zirveye katılacak.
Avrupa Birliği (AB) Zirvesi, 25 ve 26 Mart’ta çevrimiçi olarak düzenlenecek. Normal şartlarda Brüksel’de 25 ve 26 Mart tarihlerinde yüz yüze yapılması planlanan zirve, Avrupa genelinde artan koronavirüs vaka sayıları sebebiyle video konferans yolu ile yapılacak.
Birliğin 27 liderinin bir araya geleceği toplantının gündemi yoğun. İlk olarak koronavirüs salgınıyla mücadeleyi ele alarak Avrupa genelindeki aşı çalışmalarının geleceğine, aşı sertifikası uygulamasına ve seyahat sınırlandırmasının olup olmayacağına karar verecek olan liderler, daha sonra dijital gelişmeleri ve Euro bölgesindeki ekonomik sorunları değerlendirecek. Zirvede öne çıkması beklenen diğer gündem maddeleri ise NATO ile işbirliğinin güçlendirilmesi, Rusya’ya karşı alınacak önlemler, Doğu Akdeniz krizi ve birliğin Türkiye ile olan ilişkileri.
ABD Başkanı Joe Biden da zirveye katılacak
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden’ın da canlı bağlantıyla zirvenin ilk gününe katılacağı belirtildi. Bu görüşme, 20 Ocak’ta görevine başlayan ABD’nin yeni başkanının, AB liderleriyle ilk resmi görüşmesi olacak.
Biden’ın, AB Konseyi Başkanı Charles Michel’in daveti üzerine katılacağı toplantı için yapılan açıklamada, “Biden, AB liderlerine ABD-AB ilişkilerinin yeniden canlandırılması, salgın ve iklim değişikliği ile mücadelede birlikte çalışılması, dünyanın en büyük ticaret ve yatırım ortaklığının derinleştirilmesi mesajı verecek” denildi. Biden’ın Rusya ve Çin konuları da dahil olmak üzere, ortak bir dış politika anlayışı geliştirmek adına görüşlerini paylaşacağı da bildirildi.
Biden’ın daveti kabul etmesinden memnuniyet duyduğunu açıklayan Michel ise sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “ABD başkanını işbirliğimizin geleceğine dönük görüşlerini paylaşması için toplantımıza davet ettim. Transatlantik ittifakını yeniden inşa etmenin zamanı geldi” dedi.
Türkiye’ye yaptırım konusu gündemde mi?
Birliğin yaz aylarındaki Doğu Akdeniz krizi nedeniyle Türkiye’ye uygulamayı planladıkları yaptırımları askıya aldığı belirtiliyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Geçen hafta Reuters’a konuşan dört AB yetkilisi, Türkiye’ye Doğu Akdeniz’deki sondaj faaliyetleri nedeniyle yaptırım uygulanması kararının 25-26 Mart tarihinde gündeme gelmeyeceğini dile getirmişti. Bir başka habere göre de Joe Biden yönetiminin, Ankara’nın uzlaşmacı tavrı karşısında Brüksel’den Türkiye’ye yaptırım uygulamama çağrısı yaptığı ve AB’nin bundan ötürü yaptırımları askıya aldığı belirtildi.
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da geçen cuma günü (19 Mart) Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel ile video konferans yolu ile görüşmüş ve toplantıda Doğu Akdeniz’deki gelişmeler başta olmak üzere Kıbrıs ve Türkiye ile AB ilişkilerinin geleceği ele alınmıştı.
Türkiye için düşünülen yol haritası ne?
AB liderleri, aralık ayındaki son zirvede, Türkiye’ye özellikle Doğu Akdeniz’de gerilim politikalarına son vermesi için mart ayına kadar süre tanımış, aksi takdirde kapsamlı yaptırımlar uygulanabileceği uyarısında bulunmuştu. Liderler aynı zamanda AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’den, Ankara’yı gerilim politikalarından vazgeçirmek için ne tür yaptırımların öngörülebileceği, ilişkilerde nasıl bir strateji izlenmesi gerektiği konusunda bir strateji belgesi hazırlamasını istemişti.
25 ve 26 Mart’ta düzenlenecek AB Liderler Zirvesi’nin önemli gündem maddelerinden biri de Türkiye ile ilişkiler. Başlıca gündem maddeleri arasında Türkiye ile Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve Suriyeli mültecilere yönelik maddi destek konularının olacağı zirvede, Borrell de Türkiye ile ilgili hazırladığı raporunu sunacak. Borrell’in sunacağı, “AB-Türkiye Siyasi, Ekonomik ve Ticari ilişkilerdeki Gidişat” başlıklı strateji belgesinde Türkiye ile AB arasındaki ilişkiler tüm yönleriyle incelendi.
Strateji belgesinde, AB’nin bazı konularda Ankara ile yaşadığı gerilimler olmasına rağmen, birliğin Türkiye’ye Suriyeli mülteciler konusunda mali yardımı devam ettireceği fakat kötüye gidişin devam etmesi durumunda yaptırımların masada olacağı vurgulandı.
AB’nin Türkiye’nin dış politikada attığı son adımların kalıcı sonuçları olup olmayacağının görülmesi için daha fazla zamana ihtiyaç duyulduğunun altı çizilen raporda, ilişkilerde ihtiyatlı olunması gerektiği de vurgulandı.
Yaptırım uygulanacak mı?
Borrell raporda, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki “saldırgan tutumunun” devam etmesi ve uluslararası hukuku ihlal eden girişimlerde bulunması halinde Türkiye’ye “kısıtlayıcı tedbirler” uygulanacağını vurguladı.
Turizm sektörüne yönelik yaptırım kararlarının alınacağının belirtildiği belgede, turizm sektörüne yönelik tedarikin yasaklanması, üye ülkelerden Türkiye’ye ilişkin olumsuz seyahat tavsiyesi seçeneklerinin yer aldığı belirtildi. Belgede aynı zamanda Türkiye’nin enerji sektörüne yönelik belirli ürün ve teknolojilere ticaret yasağı seçeneklerinin de masada olduğu belirtildi.
Erdoğan’dan Merkel ve Draghi ile görüşme
Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün (23 Mart) Almanya Başbakanı Angela Merkel ve İtalya Başbakanı Mario Draghi ile Türkiye’nin AB ile ilişkilerini değerlendirdi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre görüşmede, Türkiye ile AB arasındaki ilişkilerin geleceği konuşuldu.
Erdoğan görüşmede Türkiye ve AB arasında ilişkileri geliştirmede Merkel’in şahsi katkısının önemli bir rol oynadığını belirtti. Draghi ile olan görüşmesinde de benzer konulara değinen Erdoğan, İtalya’nın Türkiye’ye olan güçlü desteğini sürdürmesini talep etti.
Yaşanan son gelişmeler liderlerin tutumunu etkiler mi?
AB’nin yaptırım kararı almamasının arkasında, Türkiye’nin Yunanistan ile Ege ve Doğu Akdeniz’deki sorunları ele alma amacıyla beş yıl aradan sonra tekrar istikşafi görüşmelere başlamasının yattığı düşünülüyor.
Fakat son zamanlarda, Boğaziçi Üniversitesi’ne Cumhurbaşkanı kararıyla Prof. Dr. Melih Bulu’nun rektör olarak atanmasının ardından başlayan protestolar, insan hakları ihlalleri, LGBTİ+’lara yönelik tutum ve söylemler, Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliğinin düşürülmesi, HDP’ye yönelik kapatma davası açılması ve Türkiye’nin, İstanbul Sözleşmesi’nden çekildiğini duyurması gibi gelişmelerin yeni yaptırımları gündeme getirip getirmeyeceği henüz bilinmiyor.
