Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ordusu, son Amerikan askerinin de Afganistan’dan ayrıldığını duyurdu. ABD Merkez Kuvvetler (CENTCOM) Komutanı General Kenneth McKenzie, “Afganistan’dan çekilme ve vatandaşların tahliyesi için süren askeri misyon sona ermiştir” dedi. Böylece Başkan Joe Biden’ın ABD’nin en uzun savaşına son verme sözü, Kabil’deki kaos ve endişe dolu tahliye operasyonlarının ardından yerine getirildi. Peki, ABD’nin Afganistan’daki 20 yıllık zaman çizelgesinde öne çıkan gün ve tarihler neler?
11 Eylül 2001: ABD’nin başkenti Vaşington ve New York’ta, 19 korsanın dört uçağı kaçırmasıyla düzenlenen İkiz Kuleler saldırılarında 3 bine yakın kişi hayatını kaybetti, 6 binden fazla kişi yaralandı. ABD’nin Afganistan’ı işgalinin gerekçesi, El Kaide’nin üstlendiği bu saldırılar ile tetiklendi.
7 Ekim 2001: ABD güçleri, Taliban ve El Kaide’ye yönelik hava harekâtlarına başladı.
13 Kasım 2001: Afganistan’da Taliban’a karşı savaşan Kuzey İttifakı, Kabil’i ele geçirdi. Bir ay içinde Taliban liderleri Pakistan’a kaçtı.
6-17 Aralık 2001: ABD güçleri, Afganistan’ın Nangarhar vilayetinde bulunan ve El Kaide’nin kurucu lideri Usame bin Ladin’in saklandığı bildirilen Tora Bora mağarasını bombaladı. Fakat Ladin, sınırı geçip Pakistan’a kaçtı.
2 Mayıs 2003: ABD yetkilileri, Afganistan’daki muharebe operasyonlarına son verildiğini açıkladı. Dönemin ABD Başkanı George W. Bush’a göre ABD’nin bundan sonraki odak noktası, Irak’ın işgaline hazırlanmaya yönelikti. Operasyonların sona ermesi, Taliban’ın ilk başta güney daha sonra ise doğuda yavaş yavaş toparlanmasına zemin hazırladı.
2006-2008: Taliban, özellikle Afganistan’ın güneyindeki toprakları yeniden ele geçirmeye başladı. NATO askerleri Taliban’ın ilerleyişine karşılık geniş çaplı operasyonlar düzenledi ve bu operasyonlarda yüzlerce kişi öldürüldü.
17 Şubat 2009: Göreve yeni başlayan ABD Başkanı Barack Obama, Afganistan’daki asker sayısını artırmaya karar verdi. Başkanlık görevindeki ilk büyük askeri kararında Obama, 17 bin ABD askerine ek olarak 38 bin ABD askerinin bölgeye gönderilmesini istedi. Ayrıca Obama, bölgeye takviye için 40 NATO müttefikinden 32 bin asker talep etti. 2009 yılının ilerleyen zamanlarında ABD birlikleri, ülke genelinde geniş çaplı isyan karşıtı operasyonlar düzenledi. 2010 yılının ortalarına gelindiğinde ise ülkedeki asker sayısı 100 bini aşmıştı.
1 Mayıs 2011: Usame bin Ladin, ABD güçlerinin düzenlediği baskın sonucunda Pakistan’da öldürüldü.
Aralık 2011: ABD’li yetkililer, ABD’li diplomatların son 10 ay içinde başta Almanya ve Katar olmak üzere, Taliban yetkilileri ile gizli görüşmeler yürüttüklerini açıkladı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
27 Mayıs 2014: Obama, 2014’ün sonuna kadar 9 bin 800 ABD askerinin, 2016 yılının sonuna kadar da kalan ABD askerlerinin Afganistan’dan çekileceğini açıkladı.
28 Aralık 2014: NATO, Afganistan’daki muharebe operasyonlarını sonlandırdı.
21 Ağustos 2017: Dönemin ABD Başkanı Donald Trump, Taliban’ı Afgan hükümetiyle barış görüşmeleri yürütmeye zorlamak amacıyla ABD güçlerinin bölgede konuşlandırılması çağrısında bulundu.
29 Şubat 2020: Trump yönetimindeki Vaşington hükümeti, Katar’ın başkenti Doha’da Taliban ile bir anlaşma imzaladı. Taliban bu anlaşma ile ABD güçlerine yönelik saldırıları durdurmayı, Afganistan topraklarının terörizm için kullanılmasına izin vermemeyi ve Afgan hükümetiyle görüşmeyi kabul etmişti. Fakat görüşmeler daha sonra sonuçsuz kaldı.
14 Nisan 2021: ABD Başkanı Biden, Trump’ın Taliban ile vardığı anlaşmayı uygulayarak, ABD askerlerinin 11 Eylül’e dek koşulsuz şartsız Afganistan’dan çekileceğini duyurdu.
2 Temmuz 2021: ABD askerleri, Kabil’in 60 kilometre kuzeyindeki Bagram Hava Üssü’nden aniden çekildi.
15 Ağustos 2021: Ülkedeki ilerleyişini devam ettiren Taliban, başkent Kabil’e girdi. Cumhurbaşkanı Eşref Gani ülkeden kaçtı. ABD ve Batılı müttefikler, kendi vatandaşlarını ve yardım bekleyen Afganlar’ı ülkeden tahliye etmek için operasyonlara başladı.
26 Ağustos 2021: IŞİD’in Horasan kolu, Kabil Havalimanı’nın dışında bir intihar saldırısı düzenledi. Saldırı sonucunda en az 170 sivil ve 13 ABD askeri öldü. Bu terör saldırısı, Afganistan’daki ABD güçleri için uzun süre sonra yaşanan en ölümcül saldırıydı.
30 Ağustos 2021: ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Başkanı General Kenneth McKenzie, ABD askerlerinin çekilme sürecinin tamamlandığını duyurdu.
Derleyen: Gökalp Badak
