Amerika Birleşik Devletleri (ABD) askerlerinin 31 Ağustos günü Afganistan’ın başkenti Kabil’den ayrılmasının ardından, ülkede kalan Afganlar’ın geleceği belirsizliğini koruyor. Taliban’ın kuracağı yeni hükümetin, 1996-2001 yılları arasındaki iktidarlarına benzeyebileceğini düşünen Afgan vatandaşları, Avrupa’ya gitmenin yollarını arıyor. The Guardian’ın, Afganistan’dan kalkan son tahliye uçağında yaşananları derlediği haberini paylaşıyoruz.
The Guardian için çalışan gazeteci Stefanie Glinski, 31 Ağustos’taki son tahliye uçağında yaşananları anlattı: “Arka kapının kapanmasıyla, kulakları sağır eden bir motor sesi duyuldu ve ağır uçağın pistten kalkmasıyla insanlar ağlamayı, feryat etmeyi kesti. Onlar artık mülteciydi.”
Katar’daki askeri üsse doğru yola çıkan 400 yolcu, penceresi bulunmayan bu uçakta, Afganistan’a son bir kez bakma şansı bile yakalayamadı.
Glinski, gözlemlerini şöyle paylaştı:
“Yolcular, mümkün olduğunca çok insanın tahliye edilebilmesi için sıkışık ve rahatsız bir yolculuk geçirdi. Havaalanında günlerce uykusuz bekledikleri için yolcuların pek çoğu uyudu. Üç saatlik yolculuk boyunca bazıları bilgisayar ekranlarından film izledi, geri kalanları ise ağlamayı hiç kesmedi.”
Tahliye uçakları, Katar’daki El Udeid Hava Üssü’ne indi. Tahliyelerin başladığı günden beri 30 bin kişi, asıl hedeflerine gidene kadar burada bekliyor. Katar, bu noktada bir aktarma merkezi görevi üstleniyor. Pek çok Afgan geçen hafta Katar üzerinden İngiltere, Güney Kore, Uganda, Almanya, Meksika, Ukrayna, Fransa ve Kolombiya gibi ülkelere gitti.
Ülkede kalan Afganlar sınırda bekliyor
Bir grup Afgan ise Pakistan sınırındaki Torkham Hudut Kapısı’ndan geçip, Pakistan’a ulaşmaya çalışıyor. Torkham Kapısı her zaman yoğunluğu ile biliniyordu ancak geçen aydan beri yaya geçişinde sıkı kontroller uygulandığı için geçişlerde sert bir düşüş görüldü.
Hava trafiğinin askıya alınmasıyla birlikte Torkham, ülkeden çıkış yapılabilecek sınırlı sayıda yerden biri. Ancak sıkılaştırılan kontroller nedeniyle mart ve nisan ayında günlük 7-8 bin kişi sınırdan geçiş yaparken, ağustos ayında bu sayı sadece 85 oldu.
Sınırdan ticari geçişler ise devam ediyor. Ancak sınırda bekleyen göçmenler, Pakistan Talibanı’na mensup militanları tarafından sınırın Afgan tarafına doğru itiliyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Pakistanlı yetkililer, ağustos ayında eski Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin ülkeden ayrılmasıyla birlikte Afgan güçlerinin dağılmasıyla sınırın güvenliğini sağlamak için yerel düzeyde Taliban ile çalışmak zorunda kaldı. Pakistan Sınır Kolordusu Genel Müfettiş Yardımcısı Sajid Majeed “(Yerel düzeyde birlikte çalışmak) Bu rutinin bir parçası. Bunun ötesinin yolda olduğunu düşünüyorum” dedi.
Torkham da dahil olmak üzere ülkede beş resmi sınır geçiş noktası var. Ancak bu sınırları geçip diğer tarafa gitmek oldukça zor.
Sınırın iki tarafında da ikamet eden insanlar bulunuyor. Bu insanlar eskiden sınırları rahatça geçerken, artık ülkelere girebilmek eskisi kadar kolay değil. Sınırda bekleyen Afganistan vatandaşı Mohammed, Taliban’dan tek kaçış yolunun sınırı geçebilmek olduğunu belirtti ve “Bu sefer sınırı geçersem asla geri dönmeyeceğim” dedi.
Derleyen: Ayhan Eren
