Türkiye’de yüzbinlerce kamu çalışanını ilgilendiren 3600 ek gösterge meselesi uzun zamandır gündemde. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2018’deki seçim vaatlerinden biri, polis, öğretmen, hemşire ve din görevlilerinin emeklilik ek göstergelerinin 3600’e çıkarılmasıydı. Henüz buna ilişkin somut bir çalışma yok. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise konuyu sürekli gündemde tutuyor. Uygulamanın hayata geçirilmesi halinde ilgili kamu çalışanlarının emekli maaşları yaklaşık 1,000 TL, emekli ikramiyeleri ise yaklaşık 35 bin TL artacak.
Emekli maaşlarının ve ikramiyelerin belirlenmesindeki en önemli unsurlardan biri
Memurların aylık ve emekli maaşlarının belirlenmesinde kullanılan katsayı sisteminin yanı sıra, maaş ve emekli ikramiyelerinin belirlenmesindeki en önemli unsurlardan biri de ek gösterge. Devlet Memurları Kanunu’na göre kamu personelinin aylıkları ve emekli maaşları, hizmet sınıfları, görev türleri ve aylık alınan dereceler dikkate alınarak ek gösterge rakamlarının eklenmesi suretiyle hesaplanıyor. Mevcut durumda 3600 ek göstergeye sahip bazı kamu çalışanları şunlar: Birinci dereceye yükselmiş uzman tabip, diş hekimi, veteriner hekim, eczacı, biyolog, yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar ve mimarlar.
Emniyet mensupları arasında ise Emniyet Genel Müdürü’nün ek göstergesi 7000. Teftiş Kurulu Başkanı, Emniyet Genel Müdür Yardımcıları ile Ankara, İstanbul, İzmir Emniyet Müdürleri’nin ek göstergesi ise 4300. Daire başkanları ile diğer birinci sınıf emniyet müdürlerinin ek göstergeleri de 3600. Birinci derecedeki öğretmenlerin yanı sıra en az dört yıllık dini yükseköğrenim mezunlarından birinci derecedeki memurların da ek göstergeleri 3000.
Erdoğan’ın seçim vaadine göre öğretmen, hemşire, din görevlisi ve polislerin emeklilik ek göstergeleri 3600’a çıkacaktı
Detayları belli olmamakla birlikte Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2018’deki genel seçimlerden önceki açıklamalarına göre öğretmen, hemşire, din görevlisi ve polislerin emeklilik ek göstergeleri 3600’e çıkacaktı. Erdoğan, konuya ilişkin son konuşmasında ise 2022 yılının sonunda bu uygulamanın hayata geçirileceğini belirtti. Ek göstergelerin 3600’e yükseltilmesiyle birlikte ilgili kamu çalışanlarının maaşları artacak. Ancak esas etki, emekli ikramiyeleri ve emekli maaşlarında görülecek.
Emekli aylıkları 1,000 TL, ikramiyeler 30 bin TL’den fazla artacak
3600 ek gösterge uygulamaya geçtiğinde 30 yıllık hizmeti bulunan öğretmen, polis ve dört yıllık yükseköğrenim mezunu din görevlilerin emekli aylığı yaklaşık 1,000 TL artarak 5 bin TL’nin üzerine çıkacak. Hemşirelerin emekli aylığı ise 1,000 TL’den fazla artarak öğretmen ve polisler ile eşitlenecek. Bu kişilerin emekli ikramiyeleri ise 30 bin TL’den fazla artarak 190 bin TL’ye yaklaşacak. 3600 ek gösterge uygulamasından daha önce emekli olanlar, emekli maaşı artışından yararlanacak. Ancak emekli ikramiyesi emeklilik tarihindeki ek gösterge üzerinden ödendiği için uygulama hayata geçirilmeden önce emekli olanlar ikramiyedeki artıştan faydalanamayacak.
Talip Geylan: “Emekli olmak için 3600 ek göstergeyi bekleyen 100 bin öğretmen var”
Türk Eğitim-Sen Başkanı Talip Geylan, 3600 ek gösterge sonrasında emekli olmayan bekleyen 100 bin öğretmen olduğunu söyledi. Bu durumun özellikle atamalarda sorun çıkarabileceğini belirten Geylan, “Öğretmenler 3600 ek gösterge sonrasında emekli olmak istiyor çünkü diğer şekilde emekli maaşları yüzde 50’ye varan oranda düşük olacak. Gösterge sonrasında 100 bin öğretmen emekliye ayrılırsa ciddi bir atama yapılması gerekir. 600 bin atanamamış öğretmen ve mezun olacak 200 bin öğretmen adayı var” diye konuştu.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Eski Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk ise 7 Mayıs 2021 tarihindeki açıklamasında atama bekleyen öğretmen sayısının 500 bin 41, öğretmen ihtiyacının ise 74 bin 781 olduğunu söylemişti. Milli Eğitim Bakanlığı’nın açıklamasına göre Türkiye’de çalışan 1 milyon 112 bin 305 öğretmen var.
Erdoğan’ın seçim vaadiydi
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 24 Haziran 2018 tarihindeki genel seçimlerden kısa süre önceki konuşmasında 3600 ek gösterge konusuna ilişkin şu vaatte bulunmuştu: “Polislerimizin, öğretmenlerimizin, hemşirelerimizin, din görevlilerimizin emeklilik ek göstergelerini 3600’e çıkaracağız. Buradaki adaletsizliği, inşallah gidermiş oluyoruz.”
Erdoğan: “Öğretmenlerimizi de kapsayan 3600 ek gösterge meselesini önümüzdeki yılın sonuna kadar çözüme kavuşturmayı planlıyoruz”
Uygulamanın hayata geçirilip geçirilmeyeceği ve hangi düzenlemelere gidileceği ise hâlâ net değil. 2018’deki seçimlerden önceki vaadine ilişkin son olarak Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde Mesleki Eğitimde 1000 Okul Projesi ve 50 Ar-Ge Merkezi’nin Açılış Töreni’nde konuşan Erdoğan, çözüm için 2022 sonunu işaret ederken CHP lideri Kılıçdaroğlu’nu eleştirdi:
“Öğretmenlerimizi de kapsayan 3600 ek gösterge meselesini önümüzdeki yılın sonuna kadar çözüme kavuşturmayı planlıyoruz. Bunun üzerinde çok spekülasyonlar yapılıyor. Ana muhalefetin başındaki zat, ‘Bu sözü ben verdim filan falan…’ Sen neyin sözünü veriyorsun? Bu iş, bizim işimiz. Biz kuru kuruya söz vermeyiz. Biz yaparız. Bizim en önemli özelliğimiz bu.”
Kılıçdaroğlu: “Vermezseniz söke söke alacağız. Erdoğan getirmeye mecbur olacak, o getirmezse biz getireceğiz”
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise konuyu sürekli gündemde tutmaya devam ediyor. Özellikle partisinin grup toplantılarında tartışmaya geniş yer ayıran Kılıçdaroğlu, son grup toplantısında, “Öğretmen, sağlık çalışanı, polisler, din görevlileri, infaz koruma memurları, bunların tamamına 3600’ü vereceksiniz. Vermezseniz söke söke alacağız. Erdoğan getirmeye mecbur olacak, o getirmezse biz getireceğiz” diye konuştu.
“3600 ek gösterge sağlanıncaya kadar her gün dillendireceğim”
Kılıçdaroğlu uzun zamandır bu sözün tutulmadığını da belirterek 3600 ek gösterge sağlanıncaya kadar konunun takipçisi olacağını şu cümlelerle dile getirdi: “İlk verdiği sözden bu yana tam 41 ay geçmiş. ‘2022’de yapacağız’ diyor. Kaçacak mı 2022’de, ne yapacak? Niye şimdi yapmıyorsun kardeşim? Meclis açık, getir, niye getirmiyorsun? 3600 ek gösterge sağlanıncaya kadar her gün dillendireceğim.”
Ali Şeker: “Kendi istedikleri için değil, biz sürekli takip ettiğimiz için hayata geçirmek zorunda kalacaklar”
Partisinin bu konudaki tutumunu Medyascope’a değerlendiren CHP İstanbul Milletvekili ve TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu Üyesi Ali Şeker de hükümetin bir başka seçimi daha bu vaatle geçirmek istediğini belirterek, “3600 ek göstergeyi kendi istedikleri için değil, biz bu konuyu sürekli takip ettiğimiz için hayata geçirmek zorunda kalacaklar” dedi.
Eski Sayıştay Denetçisi Kadir Sev: “Bütün bürokrasinin ve ücret sisteminin elden geçirilmesi gerekiyor”
Tartışmayı Medyascope’a değerlendiren emekli Sayıştay Denetçisi Kadir Sev, bu uygulamanın hayata geçirilmesinin başka sorunları da beraberinde getireceğini vurgularken, kamudaki ücret dengesinin sibaştan ele alınması gerektiğini söyledi: “3600 ek gösterge verilince sorun çözülmüyor çünkü kıdem ve eğitim düzeyi dengesi bozuluyor. Daha eğitimli kişiler 3300’de kalırken emniyet personeli 3600’e çıkabilecek. Böyle dengesizlikler var. Bütün bürokrasinin ve ücret sisteminin elden geçirilmesi gerekiyor.”
Emekli AYM Raportörü Ali Rıza Aydın: “Aynı vaatler ile bürokratlar kontrol altında tutulmaya çalışılıyor”
Emekli Anayasa Mahkemesi (AYM) Raportörü Ali Rıza Aydın ise devlet memurlarının ödeme sisteminin yürütmenin elinde koz olarak kullanıldığını ve 3600 ek gösterge tartışmasının da bununla ilintili olduğunu belirtti. Erdoğan’ın bunu ilk vaat ettiği dönemdeki enflasyon ve döviz kurlarıyla mevcut durum arasında oldukça büyük fark olduğunu da hatırlatan Aydın, “Aynı vaatler ile bürokratlar kontrol altında tutulmaya çalışılıyor” diye konuştu.
