Yeniden Refah Partisi Cumhur İttifakı’nın yeni ortağı olacak mı? İşte Fatih Erbakan’ın tartışma yaratan açıklamaları, siyasi geçmişi ve ittifak söylemleri

Yeniden Refah Partisi, Milli Görüş hareketinin lideri Necmettin Erbakan’ın oğlu Fatih Erbakan tarafından kuruldu. Saadet Partisi’nden ayrılarak şimdiki partisini kuran Fatih Erbakan şu ana kadar İstanbul Sözleşmesi’ne karşı çıkması, LGBTİ+’ları hedef göstermesi ve aşı karşıtı söylemleriyle gündeme gelmişti. Bugünlerde ise Cumhur İttifakı’na katılıp katılmayacağı tartışılıyor.

Necmettin Erbakan’ın uzun yıllar genel başkanlığını yaptığı Refah Partisi (RP), Milli Görüş geleneğinin en başarılı partisi olarak öne çıkıyor. RP aynı zamanda AKP’nin kurucu kadrolarını da uzun yıllar bünyesinde bulundurdu. Necmettin Erbakan, 1983’te kurulan Refah Partisi’nin genel başkanlık koltuğuna 1987’de, siyasi yasağı kalktıktan dört sene sonra oturabildi. 1991 seçimlerinde en çok oy alan dördüncü parti olan RP en büyük çıkışını ise 1994’te yapmış ve merkez sol oyların da farklı adaylara bölünmesiyle Ankara ve İstanbul’u kazanmıştı. İBB Başkanlığı’na mevcut Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABB Başkanlığı’na ise 23 sene bu koltukta oturan Melih Gökçek gelmişti.

1995 seçimlerinde yüzde 21,4 oy ile birinci parti olan RP, genel başkanlığını Tansu Çiller’in yaptığı Doğru Yol Partisi (DYP) ile koalisyon kurarak iktidara gelmişti. Ancak 28 Şubat 1997’deki askeri müdahale ile iktidardan düşen kolisyonun büyük ortağı RP, yaklaşık bir sene sonra “laik cumhuriyet ilkesine aykırı eylemleri” gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi (AYM) tarafından kapatıldı.

RP yerine kurulan Fazilet Partisi (FP) de ilerleyen süreçte kapatılırken FP’nin eski genel başkanı Recai Kutan’ın öncülüğünde Saadet Partisi (SP) kuruldu. Ancak Tayyip Erdoğan, Bülent Arınç ve Abdullah Gül’ün AKP’yi kurması ve partiyi merkeze taşıyarak iktidara gelme ihtimalinin giderek artması Milli Görüş seçmenlerinin büyük kısmını AKP’ye kaydırdı. 

Bu sırada SP Genel Başkanlığı görevini sırayla Recai Kutan, Necmettin Erbakan ve Numan Kurtulmuş üstlendi. Görevi devam ettiği sırada 2011 yılında hayatını kaybeden Erbakan’ın yerine Mustafa Kamalak geldi. SP 2007’de yüzde 2,34; 2011’de ise yüzde 1,24 oy alabildi. 

Fatih Erbakan’ın başkanlık yarışı

2014’te düzenlenen Saadet Partisi kongresinde Kamalak’a rakip olan Fatih Erbakan, oy kullanan 874 delegeden 212’sinin oyunu alabildi. 2016’da ise partinin genel başkanlık koltuğuna Temel Karamollaoğlu oturdu. 

Fatih Erbakan, Saadet Partisi’nden ayrılma süreci için, “Biz ayrılmadık onlar bizi ayırdı. Biz Temel Bey ile çalışmayı kabul etmiştik, kendilerine destek olabileceğimizi söyledik. Ancak üç gün sonra büyük kongre yapıldı ve biz hiçbir görevde yer almadık” dedi. 

2019 seçimleri

Kasım 2018’de kurulduktan birkaç ay sonra 2019’daki belediye seçimleriyle yüzleşen Yeniden Refah Partisi’nin seçimlere girme yeterliliği yoktu. Bu bağlamda yazılı açıklama yapan Erbakan, oy verirken “belediyecilik hizmetlerinin” göz önünde bulundurulmasını istemişti:

“Önümüzdeki seçimlerin TC Cumhurbaşkanı’nın ve bir anlamda hükümetin seçileceği bir seçim olmadığı, belediye başkanlarımızı seçeceğimiz bir seçim olduğunu, bu nedenle oy verirken ‘belediyecilik hizmetleri göz önünde bulundurularak’ oy verilmesi gerektiği gerçeğini de ifade etmemiz gerekir.”

Aşı karşıtlığı

Yeniden Refah Partisi ve Başkanı Fatih Erbakan, salgın dönemindeki bilim dışı açıklamaları ve aşı karşıtı söylemleriyle de gündeme geldi. Erbakan’ın en çok akılda kalan açıklamalarından biri şuydu:

“Aşı olmadım. Olmayı da düşünmüyorum. mRNA demek insanın hücre çekirdeğine girmek demektir. O insanların yarı insan yarı maymun çocuklar doğurmasına sebep olabilirsiniz. Üç kulaklı beş gözlü yaratıklar doğmasına yol açabilir.” 

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararını destekleyen Erbakan, İstanbul Sözleşmesi’nin ve 6284 sayılı kanunun kadınları korumadığını iddia etmişti. 

Bununla birlikte, İstanbul Sözleşmesi doğrultusunda çıkarılan ve kadınları korumadığı gibi üstüne üstlük bir de yuvaları yıkan 6284 sayılı kanunun da ailenin devamlılığını merkeze alan, milli ve manevi kimliğimize uygun bir şekilde yeniden düzenlenmesi elzemdir.

— Dr. Fatih Erbakan (@ErbakanFatih) August 6, 2020

Yeniden Refah Partisi, 2. Olağan Büyük Kongresi’ni 7 Kasım 2022’de Ankara’da yaptı. Kongre konuşmasında LGBTİ+’ları hedef gösteren Fatih Erbakan, iktidara geldiklerinde LGBTİ+ derneklerini kapatacaklarını söylemişti. 

İttifak görüşmeleri ne durumda?

Günlerdir merak edilen bir diğer konu da Yeniden Refah Partisi’nin Cumhur İttifakı’na katılıp katılmayacağı. Yeniden Refah Partisi, Cumhur İttifakı ile yaptıkları istişare sürecinin tamamlandığını ve kararın bir-iki gün içinde açıklanacağını duyurdu. 

AKP Genel Başkanvekili Binali Yıldırım ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Ali İhsan Yavuz, 10 Mart’ta Yeniden Refah Partisi’ni ziyaret etti. Bir saat süren görüşmede Binali Yıldırım, Yeniden Refah Partisi’ne “Cumhur İttifakı’na katılın” davetini iletmiş, “Bu seçimlerde birlikte yol yürüyelim” demişti. 

Cumhur İttifakı’na katılma konusunda parti içerisinde de farklı sesler var. Partinin Merkez Karar Yürütme Kurulu (MKYK) Üyesi ve eski Kocaeli İl Başkanı Mehmet Aras, partideki genel eğilimin Cumhur İttifakı’na katılmamak yönünde olduğunu açıkladı. 

Cumhur İttifakı’nın zor durumda olduğunu ve kendisine destek aradığını aktaran Aras, “20 senedir bizi arayıp görmeyenler, kapımızı çalmayanlar şimdi bizi görmeye geldiler” diye konuştu. İttifak için AKP’ye sundukları 30 maddenin kabul edilmesi gerektiğini ifade eden Aras, nihai kararın yarın (14 Mart) açıklanacağını duyurdu. 

Erbakan ittifaklar hakkında neler demişti?

26 Ekim 2021’de Odatv’den Talha Özmen’e konuşan Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan, AKP ve Cumhur İttifakı ile bir araya gelme iddialarına ilişkin, “AKP’den bize resmi bir yanaşma olmadı ama kulisler, abilerimiz, büyüklerimiz bu konuda telkinlerde bulunuyor ancak resmi bir görüşmemiz olmadı. Bizim de tavrımız, çizgimiz bellidir. Biz Yeniden Refah olarak seçimlere tek başımıza gireceğiz Bir görüşme, yaklaşma olsa da cevabımız nettir” demişti.

Üçüncü ittifak önerisi

Erbakan, 25 Kasım 2021’de ise cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin partileri seçim ittifakı yapmaya zorladığını ancak tabanlarının kendilerini hiçbir ittifaka yakıştıramayacağını savunarak, “Millet bizi hiçbir ittifaka yakıştırmıyor” demiş ve konjonktüre göre içinde İYİ Parti’nin de bulunduğu üçüncü bir ittifak önermişti:

“’Kesinlikle hiçbir şekilde ittifak yapmayacağız, bu bizim kırmızı çizgimiz’ dememiz doğru olmaz. Üçüncü ittifak önerilerini toplantılarda ifade ettik. Seçmenin sağ partiler olarak nitelendirdiği partilerin bir ittifak çatısı altında bir araya gelmesi… İYİ Parti bunun başını çekebilir. Demokrat Parti, Büyük Birlik Partisi, Gelecek Partisi, Saadet Partisi, Yeniden Refah…”

“Cumhur İttifakı ile bir araya gelme ihtimalimiz son derece düşük”

Fatih Erbakan, 18 Şubat 2022’de bir gazetecinin kendisine yönelttiği “Seçimlere yakın bir tarihte Cumhur İttifakı’ndan bir teklif gelirse tavrınız ne olur?” sorusuna ise şöyle yanıt vermişti: “Prensipler kabul edilmedikten sonra da bizim bir araya gelmemiz mümkün değildir. Cumhur İttifakı’yla da bir araya gelme ihtimalimizi de son derece düşük görüyorum.”

Bu röportajdan kısa süre sonra Gazete Duvar’dan Nergis Demirkaya’nın sorularını yanıtlayan Erbakan, Cumhur İttifakı’na katılma ihtimallerini yüzde 1’in bile altında olarak açıklamıştı:

“Bir kere Cumhur İttifakı’nda 20 senedir yapılan icraat ortada. Özellikle ekonomi alanında çok ciddi eleştirimiz var. Gelinen nokta da bunu gösteriyor. 20 senenin günahına son dakika ortak olmak, o faturaya ortak olmak çok da uygun bir şey değil bizim açımızdan.”

1 Ocak 2023’te partisinin Ankara-Kızılcahamam ilçesindeki otelde düzenlediği Seçime Hazırlık Kampı’nın açılış konuşmasında bu konuya değinen Erbakan, ittifaklara kapıyı bir kez daha kapamıştı. Yeniden Refah’ın derdinin “Milli Görüş zihniyetinin Türkiye’de iktidara gelmesi” olduğunu vurgulayan Erbakan, “Milli Görüş’ün kırmızı çizgilerine riayet edilmeyecekse bizim herhangi bir ittifakın içerisinde yer almamızın hiçbir anlamı yok” demişti. Erbakan aynı konuşmada, Yeniden Refah Partisi’nin seçimlere tek başına gireceğini açıklamıştı. 

İkinci turda ne yapacaklar?

Yaptığı açıklamalarla Cumhur ya da Millet İttifakı’na kapıyı kapatan Erbakan ve partisinin seçimlerin ikinci tura kalması halinde nasıl bir tavır alacağı da merak konusuydu. Erbakan, Nisan 2022’de katıldığı bir televizyon programında ikinci turda Erdoğan’ı destekleyeceklerinin sinyalini vermişti:

“Diyelim ki ikinci turda sayın Kılıçdaroğlu ile Tayyip Bey kaldı. Biz ikinci turda kalmadığımıza göre ‘Kimseye destek vermeyiz’ deme imkanımız yok. Öyle bir durumda Kılıçdaroğlu’nun olmasındansa Tayyip Bey’in olması bizim kitlemiz, tabanımız açısından daha anlaşılır olacaktır.”

Bu açıklamasının ardından parti içerisinde eleştirilen Erbakan, “Başımıza gelmeyen kalmadı” demişti. Partililerden çok ciddi tepkiler olduğunu ve bu tepkilerin özellikle Konya teşkilatından geldiğini açıklayan Erbakan, “Üyelerimizden ve bize güvenenlerden tepki geldi. Bu AKP’nin oylarının eridiğini gösteren bir şey, hele bunun Konya’da olması…” diye konuşmuştu.