İskoçya’nın Glasgow kentinde başlayan BM İklim Değişikliği 26’ncı Taraflar Konferansı, iklim fonu tartışmalarıyla açıldı.
Koronavirüs salgını yüzünden bir yıl ara verilen Taraflar Konferanslarının 26’ncısı, Paris İklim Anlaşması’na taraf ülkelerin bu yılki zirvede karbon emisyonu azaltım taahhütlerini yenilemesi gerektiği için heyecanla başladı.
Başlangıç oturumunda konuşan isimlerden UNFCCC Yönetici Sekreteri Patricia Espinosa, oyun teorisine dönen taahhüt sistemini üstü kapalı şekilde hedef alınca zirvenin tonu ortaya çıkmaya başladı: “[Dünya devletlerine hitaben] Sizi, kendi ajandalarınızın ötesine, birlikte başarmaya çalıştığımız şeye bakmaya çağırıyorum.”
Kyoto Protokolü’nün aksine, Paris Anlaşması taraf ülkelerin gönüllü karbon emisyonu azaltım katkılarına dayanıyor. Ancak taraf ülkelerin, kolektif olarak endüstri öncesi döneme kıyasla küresel sıcaklık artışını önce 2 derece, bu başarılırsa 1,5 derecede tutma sorumluluğu var.
Yine de özellikle gelişmiş ülkeler, birbirlerinin azaltım taahhütlerine göre pozisyon belirlemeye ve küresel rekabetçiliklerini korumaya çalıştığı için gönüllü azaltım katkılarına dayalı Paris mekanizması şimdiye kadar büyük başarılar elde edemedi. Bu tabloya, gelişmiş ülkelerle ekonomik rekabetlerinde geride kalmamak için karbon emisyonuna yol açan faaliyetlerini kısıtlamada isteksiz davranan gelişmekte olanlar da ekleniyor. Gelişmekte olan ülkeler, tarihsel karbon emisyonlarında gelişmiş ülkelerin payının daha büyük olduğunu iddia ederek iklim eylemine geçmekte yavaş davranıyor. İklim değişikliğinin etkilerini en çok hisseden küçük ada ülkeleri ve aşırı iklim olaylarına karşı daha kırılgan olan yoksul ülkelerse, hem gelişmiş ülkeleri hem de gelişmekte olan ülkeleri sorumluluk almadıkları ve söz verdikleri iklim fonlarını hayata geçirmedikleri için suçluyor.
İklim fonları yetersiz olmasına rağmen bir araya getirilemiyor
COP26 Başkanı Alok Sharma ile UNFCCC Yönetici Sekreteri Patricia Espinosa’nın, zirvenin ilk gününde basın mensuplarının sorularını yanıtlamak için düzenlediği toplantıda en çok değinilen konu iklim fonlarıydı.
COP26 Başkanı Sharma, kömürden çıkış konusunda katedilen mesafeden mutlulukla söz etse de iklim fonları konusunda kendisine yöneltilen sorulara karşılık hayal kırıklığını gizlemedi.
2020 için hedeflenen 100 milyar dolarlık iklim fonu toparlanamadı. 2021 için aynı miktardaki hedefin 80 milyar dolarlık kısmı bir araya getirilebildi. COP26 Başkanı Sharma, ancak 2023 ve sonrası için bu meblağın toparlanabileceğini garanti edebiliyor.
Bir gazetecinin, “Acaba fonların miktarı ihtiyaçlarla orantılı mı? İhtiyaç ile oluşturulan fonlar arasında uçurum var. ABD ve Avrupa için oluşturulan koronavirüs kurtarma fonlarıyla kıyaslandığında iklim fonları çok küçük kalıyor” sorusunu yönelttiği Sharma, iklim fonlarının ihtiyacı karşılamaktan uzak olduğunu itiraf etmek zorunda kaldı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
İklim fonları, koronavirüs salgını için oluşturulan kurtarma paketleriyle yarışabilecek seviyede değil.
Sadece ABD, 1 trilyon doların üzerinde kaynağı koronavirüs fonları kapsamında mobilize etti. Avrupa Birliği (AB) için oluşturulan kurtarma paketinin büyüklüğü ise 2 trilyon euronun üzerindeydi.
Sharma, 100 milyar dolar hedefinin ilk olarak 2009’da ifade edildiğini, sonrasında 2015 yılında Paris’te aynı hedefin yinelendiğini söyledi: “100 milyar dolar ciddi bir miktar ama uluslararası raporlar her yıl trilyonlarca dolarlık fonları devreye sokmamız gerektiğini gösteriyor ki dünya ekonomilerinin dönüşümüne destek olabilelim.”
Sharma’nın sözleri, 12 yıl önce belirlenen fonların iklim değişikliğinin bugünkü etkileri, artan aşırı iklim olayları göz önünde bulundurulduğunda iklim değişikliğine uyum için çok daha fazla kaynak ayrılması gerektiğini ortaya koydu.
