Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Varlık Fonu denetim raporu: Fona bağlı bazı şirketler milyonlarca lira zarar etti, bazı şirketlerin mali denetimi yapılamadı

Türkiye Varlık Fonu (TVF) ve TVF tarafından kurulan şirketlerin Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Kurulu tarafından hazırlanan mali denetim raporu Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na sunuldu. Rapor, Plan ve Bütçe Komisyonu üyelerine kitap halinde dağıtıldı. Varlık Fonu’nun kurduğu şirketlere ait mali denetim raporu 582, Varlık Fonu’na ait mali denetim raporu ise 296 sayfadan oluşuyor. Rapora göre TEC ve BOTAŞ’ın mali denetimleri tam anlamıyla yapılamazken TVF’ye bağlı şirketlerden bazıları milyonlarca lira zarar etti. Fonun 2020 yılındaki brüt kârı 7 milyon 293 bin lira olurken personel giderleri ise yaklaşık iki buçuk kat arttı.

2016 yılında Başbakanlığa bağlı anonim şirket statüsünde kurulan ve sistem değişikliğinin ardından Cumhurbaşkanlığı’na bağlanan Türkiye Varlık Fonu (TVF), 19 Ağustos 2016 tarihinde yayımlanan kanun ile kurumlar vergisinden muaf tutuldu. Kanuna göre “yurtiçinde kamuya ait varlıkları ekonomiye kazandırmak, dış kaynak temin etmek ve sermaye piyasalarında araç çeşitliliğini sağlamak” amacıyla kurulan TVF, kısa süre içinde Ziraat Bankası, Halkbank, Türk Telekom, PTT, THY, ÇAYKUR gibi pek çok şirketi bünyesine aldı. 

Raporun ekim ayında Meclis’e gelmesi gerekiyordu

6741 sayılı kanuna göre TVF ve TVF bünyesinde kurulacak alt fonların bir önceki yıla ait mali tabloları ile faaliyetlerinin, her yıl ekim ayında TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu tarafından görüşülerek denetlenmesi gerekiyor. Ancak 2020 yılındaki mali tablolara ait rapor Meclis’e kasım ayında gönderildi. TVF ve bünyesinde kurulan şirketlerin mali tablolarının denetlenmesine, 1988 yılından itibaren Sermaye Piyasası Kurulu’nun bağımsız denetimle yetkili kuruluşlar listesinde yer alan PwC de katıldı. PwC’ye denetim için 1 milyon 620 bin TL ödendi.

HalkBank ABD’deki dava için maddi kaynak ayırmadı

Raporda ayrıca yüzde 75,29’luk hissesi Varlık Fonu’nda bulunan Halkbank hakkında Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) devam eden ceza ve hukuk davalarına da değinildi. Rapora göre, bu davalardan kaynaklanan herhangi bir olası ceza veya tazminat ihtimaline dair finansal tablolarda bir değişikliğe gidilmedi ve kaynak ayrılmadı. 

Raporda yer alan bilgiler

TVF portföyü, 31 Aralık 2020 itibarıyla 26 şirket, 46 gayrimenkul ve biri at yarışı (TJK) diğeri şans oyunu (Milli Piyango) olmak üzere iki oyun lisansından oluşuyor. Bu şirketler finans, telekomünikasyon, teknoloji, ulaşım, madencilik ve gıda gibi sektörlerde faaliyet gösteriyor. Varlık Fonu portföyünde yer alan şirketler şunlar:

Varlık Fonu tarafından kurulan şirketler ise şöyle:

Varlık Fonu’nda 31 Aralık 2020 itibarıyla 105 kişi çalışıyor. Yönetim kurulu, genel müdür, genel müdür yardımcıları gibi üst düzey yöneticilere sağlanan “ücret ve benzeri menfaatlerin bedeli” ise 3 milyon 634 bin TL.

Varlık Fonu’nun 23 şirket üzerinde kontrolü bulunuyor

Varlık Fonu’nun, portföyünde yer alan 26 şirketten Türk Telekom, Vakıfbank ve Kayseri Şeker Fabrikası AŞ hariç 23’ü üzerinde kontrolü bulunuyor. Bu 23 şirketten TCDD İzmir Liman İşletmesi ve Türkiye Denizcilik İşletmeleri AŞ konsolide finansal performansına oranla önemli faaliyete sahip olmadıkları için rapordaki konsolide finansal tablolara dahil edilmedi.

TEC ve BOTAŞ’ın mali tabloları tamamen denetlenemedi

Rapora göre TVF bünyesindeki Turkish Energy Company’e (TEC) ait finansal tablolar gizlilik unsuru taşıdığı için bağımsız denetimden geçmedi. BOTAŞ hakkında da uzun vadeli alacaklarının gizlilik unsuru taşıması nedeniyle yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edilemedi. Bağımsız denetim kuruluşu PwC, TVF’nin bağlı ortaklarından BOTAŞ, ÇAYKUR ve PTT şirketlerinde finansal raporlamaya ilişkin geliştirme ve/veya iç kontrol sistemlerinin geliştirilmesinin uygun olacağına karar verildi.

Personel giderleri 11 milyondan 27 milyon TL’ye çıktı

Denetim raporuna göre Varlık Fonu’nda geçen seneye göre istihdam edilen kişi sayısı artarken personel giderleri de yaklaşık iki buçuk kat artırılarak 11 milyon TL’den 27 milyon TL’ye yükseltildi. Danışmanlık hizmetleri için ödenen para miktarı ise 5 milyondan 28 milyon TL’ye çıktı. TVF’nin fon yönetim geliri ise 2019’da 23 milyon iken 2020 sonu itibarıyla 73 milyon 642 bin TL’ye yükseldi. 

Varlık Fonu’nun brüt kârı 7 milyon 293 bin TL

66 milyon 349 bin TL değerinde hizmet maliyeti satılırken bu 66 milyonun 28 milyonu danışmanlık hizmetleri, 27 milyonu ise personel giderleri için harcandı. Fon’un brüt kârı geçen seneye göre yaklaşık üç kat artarak 7 milyon 293 bin TL oldu. 

Varlık Fonu’nun bağlı ortaklarından bazıları milyonlarca lira zarar etti

Şirketin bağlı ortaklarından ve tek ortağı Varlık Fonu olan bazı şirketler, milyonlarca lira zarar etti. Tek ortağı Varlık Fonu olan ve hammadde ticareti yapmak ve üretilen elektriği satmak amacıyla 5 milyon lira sermayeyle kurulan TVF Enerji Sanayi ve Ticaret AŞ, 2020 yılında 2 milyon 259 bin TL zarar etti. Yine tek ortağı Varlık Fonu olan diğer şirketlerden AEL Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret AŞ 170 bin TL, TVF Maden Sanayi ve Ticaret AŞ 486 bin TL, TVF Rafineri ve Petrokimya Sanayi ve Ticaret AŞ ise 3 milyon 776 bin TL zarar etti.

TJK ve Milli Piyango lisanslarının maliyet bedeli 13,3 milyar TL

TVF’nin portföyünde yer alan şans oyunlarının lisansı 8 milyar 414 milyon, at yarışının lisansı ise 4 milyar 929 milyon olmak üzere 49 yıllığına kiralanan bu lisansların toplam maliyet bedeli 13,3 milyar TL. 

Devralınan 46 gayrimenkulden 2020 yılında 49 milyon 585 bin TL gelir elde edildi

TVF’nin yatırım amacıyla devraldığı gayrimenkullerinin 26’sı Antalya’da, sekizi Aydın’da, sekizi İzmir’de, diğerleri ise İstanbul, Isparta, Kayseri ve Muğla’da bulunuyor. Bu 46 taşınmaz Bakanlar Kurulu kararı ile Varlık Fonu’na devredilmişti. 42 otel, üç tatil köyü ve bir pansiyondan 2020 yılında 49 milyon 585 bin TL gelir elde edildi. Rapora göre bu gayrimenkullerin toplam mülkiyet değeri ise 2 milyar 823 milyon 820 bin TL. 

Deloitte, PTT hakkında görüş vermekten kaçındı

Denetçi kurum, görüşüne dayanak teşkil edecek yeterli ve uygun denetim kanıtı elde edemezse ve tespit edilmemiş yanlışlıkların finansal tablolar üzerindeki muhtemel etkilerinin önemli ve yaygın olabileceği sonucuna varırsa görüş vermekten kaçınabilir. Bağımsız denetçi kurumlardan Deloitte, Varlık Fonu’na bağlı PTT’ye ilişkin görüş vermekten kaçındı. 2020 yılında Varlık Fonu altında konsolide edilen 22 birimden 14’üne olumlu, yedisi için ise sınırlı olumlu görüş verildi. 

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.