Petrol ve doğalgaz zengini Orta Asya ülkesi Kazakistan’da doğalgaz ve akaryakıt zammına karşı hafta sonu başlayan protestolar dün (4 Ocak) de devam etti. Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, halkın zamlara karşı sokağa çıkmasının ardından, ülkenin en büyük kenti Almatı’nın Mangistau bölgesinde iki haftalık olağanüstü hal ilan etmişti.
Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Cömert Tokayev, olağanüstü hal ilan etmesinden saatler sonra hükümeti görevden aldı. Tokayev, Başbakan Askar Mamin’in yerine vekili Alikhan Ismailov’u atadı.
Protestocular belediye binasını bastı
Bölgede olağanüstü hal ilan edilmesine karşın, göstericiler Almatı’da bulunan belediye binasını bastı. Yerel basından bildirilenlere göre Almatı’da ellerinde sopalar ve demir çubuklar taşıyan bir grup protestocu belediye başkanının ofisine girdi.
Petrol zengini Kazakistan’da 2 Ocak’ta evlerde kullanılan sıvılaştırılmış doğalgazın (LPG) tavan fiyatlarının kaldırılması ve fiyatlara yüzde 50 oranında zam yapılmıştı. Bunun üzerine toplumsal protestoların çok nadir görüldüğü eski Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler bilriği (SSCB) ülkesinin birçok kentinde halk sokaklara çıkarak, doğalgaz ve akaryakıt fiyatlarındaki artışı protesto etmişti.
Dün (4 Ocak) akşam saatlerinde ülkenin en büyük şehri Almatı’dan paylaşılan görüntülerde, polisin şehir merkezinde toplanan kalabalığa müdahale ettiği görülüyor. AFP’nin bildirdiğine göre polis, protestocuların dağılmayı reddetmesi üzerine meydanda bulunan beş bin kişiye göz yaşartıcı gaz ve sersemletici el bombası kullandı.
Protestocular, LPG fiyatının litre başına 120 tengeden (0,27 dolar) 60 tengeye indirilmesini istiyordu.
Ülkenin en büyük şehri Almatı’da polis, dün ana meydanı kontrol altına almış ve protestocuların etrafını çevirmişti. Şehir merkezlerindeki internet erişiminde de sorunlar yaşandı.
Almatı Belediye Başkanı Bakıtcan Sağıntayev, kentteki durumun kontrol altına alındığını ve güvenlik güçlerinin “provokatörleri ve aşırılık yanlılarını” gözaltına aldığını söyledi.
Ülkede patlak veren protestolar sonrası Kazakistan Devlet Başkanı Tokayev, sosyal medya hesabından paylaştığı mesajında protestocuları, “toplumun istikrarına ve birliğine zarar vermek isteyen bireyler” olarak nitelendirdi ve protestocuların arkasında yerli ve yabancı provokatörlerin olduğunu söyledi. Tokayev, sorunun çözümü için bir komisyon oluşturulduğunu ve bu komisyonun ülkedeki istikrarın yararı doğrultusunda bir çözüm bulacağını belirtti.
Kazakistan’ın petrol zengini olarak bilinen Mangystau bölgesindeki Zhanaozen kentinde 2011 yılında akaryakıt sektöründe çalışan birçok işçi işten çıkarılmıştı. Bunun üzerine güvenlik güçleri, çalışma koşullarının iyileştirilmesi talebiyle greve giden akaryakıt çalışanlarının grevine sert müdahalede bulunmuş ve 14 kişi ölmüştü. Güvenlik güçlerinin bu müdahalesi, SSCB’nin dağılmasından sonra Kazakistan’da meydana gelen en kanlı olay olarak kayıtlara geçmişti.
