PubMed Central’da (PMC) 29 Aralık 2021 tarihinde yayımlanan ve 18 hekimin katkı sunduğu çalışmanın sonuçlarına göre koronavirüsü ağır geçiren hastaların yüzde 32’sinde kronik yorgunluk, yüzde 22’sinde ise kognitif bozukluklar meydana geliyor. Bu rahatsızlıklar hastalıktan yaklaşık 12 hafta sonra ortaya çıkıyor.
Koronavirüsü ağır geçiren bazı hastalarda uzun vadeli sağlık sorunları ortaya çıkması hastalığın en riskli yönlerinden biri olarak gösteriliyor. PMC’de yayımlanan makaleye göre toplam 10 bin 979 klinik çalışma içinden 81 vaka örnek olay olarak seçildi. Kronik yorgunluğun meta analizi için 68, kognitif (dikkat dağılması, algısal sorunlar, huzursuzluk) bozukluğun meta analizi için ise 43 çalışma kullanıldı. Analiz sonucuna göre koronavirüs hastalığını atlatanların yüzde 32’si, hastalık geçtikten 12 hafta sonra kronik yorgunluk, yüzde 22’si ise kognitif bozukluk yaşamaya başladı.
Hastaneye yatanların yüzde 80’i daha sonra da semptom gösteriyor
Araştırmaya göre, semptom göstermeyenler de dahil hastalığı atlatanların yüzde 30’undan fazlası, hastanede tedavi görenlerin ise yaklaşık yüzde 80’i ilerleyen süreçte hastalığın izini taşıyan semptomlar gösteriyor. İncelenen vakalarda koronavirüsü atlatan 18 yaş altındaki bireylerin yüzde 11’i, yetişkinlerin ise yüzde 34’ünde kronik yorgunluk tespit edildi. Çalışmada bu rahatsızlıkların cinsiyete göre ciddi bir fark oluşturmadığı da aktarıldı.
Makaledeki kısıtlamalar
Çalışmada veri elde etmedeki kısıtlamalardan da bahsedildi. Buna göre vakaların büyük kısmı gözleme dayanıyor. Kognitif bozukluklar ile yorgunluk ve koronavirüs geçirme arasında tam anlamıyla nedensel bağlantı kurulamayabilir. Kognitif bozukluk ve kronik yorgunluk başka nedenlerden ötürü ortaya çıkmış ve kişiler hastalığı atlatmadan önce başlamış da olabilir. Bunun yanı sıra, psikolojik nedenlerin de yorgunluk ve kognitif bozukluğa yol açabildiği ve incelenen verilerin büyük kısmının hastanede tedavi gören hastalardan elde edildiği de makalede belirtildi.
Prof. Dr. Köktürk: “Yorgunluk ve depresyon uzun süre devam edebilir”
Medyascope’a konuşan Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nurdan Köktürk de yorgunluk, anksiyete ve depresyon gibi durumların hastalık geçtikten sonra uzun bir süre devam edebildiğini aktardı. Hastalıktan kalan izlerin hastalardaki risk faktörlerine göre değiştiğini belirten Köktürk, “Türkiye’de de bazı veriler oluştu. Kognitif bozukluklardan ziyade yorgunluk ve anksiyete ile depresyon gibi duygudurum bozuklukları kalıyor. Hastalık ne kadar ağır geçtiyse ona göre koronavirüs sonrası dönemde altı ay – bir sene süren izler kalıyor. Bu belirtiler hastalık geçtikten dört hafta sonra gözlemlenmeye başlıyor” diye konuştu.
“Anksiyete altı ay kadar sürebilir”
Erken dönem bulgularında ortalama 28 gün boyunca semptom gösteren hastaların yüzde 28’inde halsizlik ve yorgunluk tespit edildiğini ve bu durumun üç aydan fazla sürdüğünü vurgulayan Köktürk, “Depresyon ve anksiyete gibi psikolojik sorunlar ise altı ayın üzerinde sürüyor. İsveç’teki bir çalışmada hastaların yüzde 39’unda bir sene süren bazı belirtiler tespit edilmiş ama bu hastalığın izlerinin ömür boyu sürdüğünü henüz söyleyemiyoruz” dedi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
