Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına rağmen serbest bırakılmayan iş insanı Osman Kavala davasıyla ilgili Türkiye’den 19 Ocak’a kadar görüş belirtmesini istemiş ve Ankara, Kavala’nın yargılanmasına ilişkin resmi görüşünü 20 Ocak’ta gönderdiğini duyurmuştu. Bakanlar Komitesi’nin, Türkiye’nin yanıtını ve AİHM’in Kavala ile ilgili kararını bugün düzenleyeceği oturumda değerlendirmesi bekleniyor. Peki şimdi ne olacak?
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 30 Kasım 2021’de başlayan ve üç gün süren toplantısında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) “Osman Kavala tahliye edilmeli” kararını yerine getirmeyen Türkiye için ihlal prosedürünü başlatma kararı almış ve Kavala’nın davasıyla ilgili Türkiye’den 19 Ocak’a dek görüş bildirmesini istemişti.
İş insanı Osman Kavala’nın tek tutuklu sanık olduğu Gezi ve Çarşı davalarının duruşması 17 Ocak’ta İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmüş ve mahkeme heyeti Kavala’nın tutukluluk halinin devamına oyçokluğu ile karar vermişti.
Akabinde Ankara, Kavala’nın tutukluluğuna dair resmi görüşün 20 Ocak’ta Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne gönderildiğini duyurmuştu. Komitenin Ankara’nın verdiği yanıtı ve mahkemenin Kavala’nın tutukluluğuna devam kararını bugünkü toplantısında değerlendirmesi bekleniyor.
İhlal süreci resmen başlatılabilir
Kavala’nın tahliye edilmemesi ve Ankara’nın verdiği yanıtın kamuoyuyla paylaşılmamasının ardından gözler bugünkü Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi toplantısına döndü.
Peki konsey hangi adımları atabilir?
Komitenin bugünkü toplantısında ikinci bir oylama yapması ve bu oylamada da üyelerin üçte ikisinin “evet” oyu kullanması halinde konseyin AİHM’e resmi bir bildirim yapması ve süreci resmen başlatması bekleniyor.
Bir önceki oylamada 47 üyenin 35’i Türkiye için “ihlal prosedürü uygulansın” yönünde oy kullanmış, yedi ülke ise çekimser kalmıştı. Çekimser kalan ülkelerin Arnavutluk, Gürcistan, Moldova, Romanya, Rusya, Sırbistan ve Ukrayna olduğu belirtilmişti. Türkiye lehine oy kullanan ülkeler Azerbaycan ve Macaristan olurken, Polonya ve Bosna-Hersek ise toplantıya katılmamıştı.
Prosedüre göre AİHM’in Türkiye’den bir savunma istemesi ve bu savunmanın ardından bir karara varılması öngörülüyor. AİHM’den de “Türkiye, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni (AİHS) ihlal etmiştir” yönünde bir karar gelmesi durumunda konunun yeniden Bakanlar Komitesi’nde görüşülmesi bekleniyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Komitenin bir sonraki aşamada Türkiye’nin kurucusu olduğu Avrupa Konseyi üyeliğinden çıkarılması, oy hakkının askıya alınması ve Avrupa Konseyi’nde bulunan üst düzey görevlere Türkiye’den personel atanmaması gibi yaptırımlar uygulayabilmesi ihtimalleri bulunuyor.
Tek örnek Azerbaycan
Avrupa Konseyi’nin siyasi karar merci olarak bilinen Bakanlar Komitesi, 30 Kasım ve 2 Aralık 2021 tarihleri arasında Fransa’nın Strazburg kentinde bir araya gelmiş ve Türkiye için ihlal sürecinin başlatılması kararını almıştı. Böylece Türkiye, Azerbaycan’dan sonra hakkında ihlal prosedürü başlatılması kararı alınan ikinci ülke olmuştu.
Azerbaycan’da bir muhalefet partisinin kurucusu olarak bilinen ve kendi internet sitesi üzerinden iktidara muhalif yazılar paylaşan Ilgar Mammadov, kamu düzenini bozma ve güvenlik güçlerine karşı direnme suçlarından ötürü tutuklanmıştı. Bunun üzerine AİHM, 2014 yılında, Azerbaycan’ın Mammadov’u serbest bırakması yönünde bir karar vermiş fakat Bakü bu kararı hayata geçirmemişti.
Bakü’nün Mammadov’u serbest bırakmamasının ardından Bakanlar Komitesi, AİHM’e başvuruda bulunmuş ve AİHM de Azerbaycan’ın AİHS’i ihlal ettiğine yönelik kararını açıklamıştı. Bakü ile Strazburg arasındaki süreç altı yıl sürmüş ve Bakü, Mammadov’u 2018 yılında şartlı tahliye etmişti. 2019 yılında Azerbaycan Yüksek Mahkemesi’nin Mammadov’u tamamen serbest bırakacak bir adım atmasının ardından Bakanlar Komitesi, Azerbaycan dosyasını 2020 yılında rafa kaldırmıştı.
Ne olmuştu?
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) iş insanı Osman Kavala‘nın serbest bırakılması için Türkiye‘ye verdiği süre 29 Kasım’da dolmuştu. Komite 17 Eylül 2021’de açıkladığı kararında, “Türkiye’nin aralık ayına kadar Kavala’yı serbest bırakmaması halinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 46/4 maddesi kapsamında ihlal prosedürü başlatma niyetinde olduğunu belirteceğini” açıklamıştı.
Bunun üzerine Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 30 Kasım-2 Aralık 2021’deki toplantısında Kavala’nın serbest bırakılmasına hükmeden AİHM kararını da görüşmüş ve Türkiye için ihlal sürecinin başlatılması kararı almıştı.
Osman Kavala, 1555 gündür tutuklu.
