Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Koronavirüs izinlisi sayılan yaklaşık 90 bin hükümlü, bu ay sonu yeniden cezaevine girebilir

Koronavirüs salgınının Türkiye’ye sıçramasının ardından cezaevlerinde de tedbirler alınmıştı. Bu kapsamda yasanın yürürlüğe girdiği 15 Nisan 2020 tarihinden itibaren bazı hükümlüler tahliye edilirken, bazı mahkûmlar ise salgın şartları nedeniyle kapalı cezaevlerinden açık cezaevlerine alındı. Adalet Bakanlığı’na bağlı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün 4 Ocak 2022 tarihindeki duyurusuna göre 85 binden fazla hükümlü koronavirüs izninde bulunuyor. 31 Ocak 2022’de yeniden cezaevine girmesi planlanan bu kişilerin izin süresi iki ay daha uzatılmıştı. Bu süre 31 Mart 2022’de doluyor ve tekrar uzatılmaması halinde yaklaşık 90 bin kişi cezaevine dönecek. 

Koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında bazı mahkûmlar hakkında yasal düzenlemeye gidildi. 7242 sayılı Kanun ile Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’un geçici 6. maddesinde yapılan değişiklikle bazı mahkûmlar tahliye edilirken bir kısım hükümlü ise açık cezaevine alındı. Bu değişiklikle 15 Nisan 2020 tarihinden 15 Haziran 2020 tarihine kadar geçen sürede açık ceza infaz kurumlarından dört bin 246, kapalı ceza infaz kurumlarından ise iki bin 588 olmak üzere toplam altı bin 834 hükümlünün koşullu salıverilmesine karar verildi. Bu kişilerin arasında organize suç örgütü lideri Alaattin Çakıcı da vardı.

Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün 15 Haziran 2020 tarihindeki açıklamasına göre ise bu kapsamda açık ceza infaz kurumlarından 30 bin 358,  kapalı ceza infaz kurumlarından ise 12 bin 378 olmak üzere toplam 42 bin 736 hükümlü hakkında denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezalarının infazına karar verildi. Aynı açıklamada toplam 64 bin 661 hükümlünün koronavirüs iznine gönderildiği belirtildi.

Toplam izinli sayısı 89 bin 884

Kurumun verdiği son resmî sayıya göre ise 30 Eylül 2021 tarihi itibarıyla toplam 369 ceza infaz kurumunda barındırılan 88 bin 767 hükümlü koronavirüs izninde. Geçen süre zarfında bazı mahkûmlar tahliye edilirken açık ceza infaz kurumunda olanlar izinli şekilde cezaevinden dışarı çıkarılmaya devam edildi. Halihazırda açık ceza infaz kurumundaki toplam 89 bin 884 mahkum koronavirüs izninde bulunuyor. 

İzinler 31 Mart’ta doluyor

Kurumun son duyurusuna göre açık ceza infaz kurumlarında bulunan veya açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanan hükümlüler ile denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezalarının infazına karar verilen yükümlüler hakkındaki izin süreleri 31 Ocak 2022 tarihinden itibaren iki ay uzatıldı. Süre bu ay sonu itibariyle doluyor. Sağlık Bakanı’nın tedbirlerin büyük kısmının kaldırıldığını duyurduğu son açıklamasının ardından bu kişilerin ay sonu bitecek izinlerinin tekrar uzatılıp uzatılmayacağı da tartışılıyor. Eğer 31 Mart 2022’de dolacak izinler uzatılmazsa yaklaşık doksan bin kişinin yeniden cezaevlerine dönmesi söz konusu. 

Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği Savunuculuk Koordinatörü Berivan Korkut, önümüzdeki süreci şöyle anlattı: “Eğer mart sonunda izinler uzatılmazsa belli bir süre tanınacak ve bu kişiler tekrar aynı kuruma teslim olacaklar. Muhtemelen 24-48 saat içinde herkesin bulunduğu kuruma teslim olması gerekecek ve olmayanlar firari sayılacak.” 

Koşullu salıverilme hakkı elde edemeyenler cezaevine girecek

Salgın ilk başladığında dışarı çıkan kişilerin büyük kısmının denetimli serbestlik süresinin geldiğini, dolayısıyla bu insanların bırakılabileceğini vurgulayan Korkut, “Açık cezaevinde kalma süresi bitip koşullu salıverilme hakkı doğanlar teslim olmayacaklar. Koşullu salıverilme hakkını elde edemeyenler ise tekrar cezaevine girer. Mesela iki sene önce çıktıysa, açıkta kalma süresi bir yılsa ve onu doldurursa zaten tahliye edilmiş anlamına gelir. Yani bu süreç boyunca izne ayrılanların bir kısmının tahliyesi gelmiş ama onların yerine yenileri eklenmiş ve sayı buna farklı şekilde ulaşmıştır. İlk izinden itibaren çıkan herkes geri dönmeyecek” diye konuştu.

“Pek çok sorunun cevabını bilmiyoruz”

İzinlerin uzatılmaması ve yaklaşık 90 bin mahkûmun yeniden cezaevlerine girmesinin sağlık açısından yaratacağı sorunlara da değinen Berivan Korkut, birkaç kişinin hastalanmasının bir anda bütün cezaevini etkileyebileceğini söyledi: “Bu kadar kişi cezaevine geri dönünce salgının ilk döneminde gördüğümüz krizle tekrar karşılaşacağız. Salgının başlarında buralarda maske dağıtılmıyordu. 89 bin kişiyi nerede karantinaya alacaksınız? Toplu karantinaya alınırlarsa burada risk grubunda olan insanlar sağlıklı ve gençlerle aynı yerde karantinaya alındığında bu riskler nasıl azaltılacak? Bu soruların cevabını bilmiyoruz.”

Konuyu Medyascope’a değerlendiren HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu da dışarıda ailesiyle yaşamaya alışan mahkûmların yeniden cezaevlerine dönmesinin kişilerde büyük tedirginliklere yol açtığını belirterek, “Dışarıda hayat kurduktan sonra cezaevine dönmenin de ne kadar zor ve yıkıcı olacağını söyleyen insanlar oldu. Geri dönmeyecek gibi hayat kurmuş durumdalar” dedi. 

HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu

“İzin süresi uzatılabilir”

Gergerlioğlu, 31 Mart’ta dolacak izinlerin uzatılacağını düşündüğünü belirtti: “Bence izin süresi yeniden uzatılacak. Cezaevleri devamlı doluyor. 8-10 kişilik yerlerde 30 kişinin kaldığı cezaevleri var. Bu kadar insanı nasıl tekrar içeri alacaklar? O yüzden bu kişilerin geri çağrılmayacaklarını düşünüyorum.”

Nuray Çevirmen: “Yine pek çok hak ihlali yaşanacak”

İnsan Hakları Derneği (İHD) Cezaevleri Komisyonu Eş Başkanı Nuray Çevirmen de on binlerce insanın yeniden cezaevine alınmasının getireceği sağlık risklerine dikkat çekti: “Bu kişiler dışarıda aileleriyle kaldılar, iş kurdular, kendilerini hastalıktan uzak tutabildiler ve tedaviye daha rahat ulaştılar. Açık cezaevinde risk artmaya devam edecek çünkü dışarıyla da temas yüksek. Büyük ihtimalle yine pek çok hak ihlali yaşanacak ve salgının ilk döneminde olduğu gibi buna ilişkin bize çok sayıda başvuru gelecek. İzin süresinin uzatılabileceğini düşünüyorum.”

Cezaevlerinde aşılama oranı

Konuyla ilgili tartışılan bir başka husus da cezaevlerindeki aşılama oranları. Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün 4 Ocak’taki açıklamasına göre ceza infaz kurumunda bulunan hükümlü ve tutuklulardan birinci doz aşı yaptıranların oranı yüzde 95, ikinci doz aşı yaptıranların oranı ise yüzde 87. İzin kapsamında dışarıda bulunan hükümlülerin aşılanma oranına ilişkin ise herhangi bir bilgi bulunmuyor.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.