Avrupa Birliği (AB), sosyal medya devlerini denetlemek ve piyasadaki tekel konumlarını sınırlamak için yeni bir yasa getiriyor. 2023 yılında uygulamaya geçirilmesi planlanan “Dijital Piyasalar Kanunu”na (DPK) göre 7.5 milyar euro üzerinde cirosu veya 75 milyar euro üzerinde pazar payı olan dev şirketler, sosyal medya platformları arasında uyumluluk sağlamak zorunda kalacak yani bir WhatsApp kullanıcısı, bir TikTok kullanıcısı ile mesajlaşabilecek.
AB Komisyonu, AB Parlamentosu ve AB üye ülkeleri arasındaki pazarlıkların ardından son şekli verilen DPK, 2023 yılında uygulanacak mesaj uyumluluğundan sonra kademeli olarak resim, video, ses ve dosya paylaşımı gibi özelliklerin de platformlar arasında uyumlu hale getirilmesini öngörüyor.
Yasa tasarısı, 7.5 milyar euro üzerinde cirosu, 75 milyar euro üzerinde pazar payı veya 45 milyondan fazla aylık kullanıcısı olan şirketleri “gatekeeper” yani bir çeşit tekel olarak tanımlıyor. Bu şirketlerin rekabete zarar verdiğini ve kullanıcılarının kişisel verilerinin gizliliğine saygı göstermediğini söyleyen Avrupalı yasa yapıcılar, DPK’nın getirdiği düzenlemelerle bu konularda dijital devleri daha yakından denetlemeyi hedefliyor.
Platformlar arası uyumluluk standartlarının artırılmasıyla, kişiler arasındaki iletişim daha kolay hale getirilirken sosyal medya kullanıcıları üzerindeki daha fazla sayıda platforma üye olma zorlamasının da önüne geçilmesi planlanıyor. Kullanıcıların, yaygın kullanılan platformlardaki arkadaşları ile iletişime geçmesi için o platforma üye olmaları gerekmeyecek, diğer büyük platformlardan olduğu gibi sisteme entegre edilmek isteyen küçük platformlardan da mesajlaşması mümkün olacak.
Teknik yeterlilik soru işareti
Başta Facebook (Meta), Google ve TikTok olmak üzere dijital sektörün devleri henüz AB’nin bu yasa tasarısı hakkında açıklama yapmadı. DPK’ya karşı çıkanların en büyük endişesi ise yetersiz teknik altyapı. 2023 yılına kadar farklı platformlar arasında mesajlaşmayı, 2025 yılına kadar grup olarak mesajlaşma uyumluluğunu, 2027 yılına kadar da ses ve video paylaşımlarını sağlayacak teknik çalışmaların tamamlanıp tamamlanamayacağı başlıca merak konusu.
DPK’nın içinde yer alan “uyumluluk zorunluluğu”nun yanı sıra öne çıkan diğer maddeler şöyle:
- Şirketler sahip oldukları farklı sosyal medya platformlarından topladıkları verileri birleştiremeyecek, platformlar arası veri paylaşımı yasak olacak.
- Şirketler, platformları üzerinden iş yapan kişileri kendi ödeme ve kimlik doğrulama servislerini kullanmaya zorlayamayacak.
- Şirketler, platformalarına reklam veren şirketler ile fiyatlandırma algoritmalarını paylaşmak zorunda olacak.
- Şirketlere uygulanabilecek azami tazminat cezası şirketlerin dünya çapındaki cirolarının yüzde 10’uyken bu oran yüzde 20’ye yükselecek.
Kaynak: Le Monde, Wired, National Law Review
Derleyen: Fazıl Alp Akiş
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
