AKP ve MHP’nin hazırladığı yeni seçim yasasına göre ittifakın artık oyları milletvekili hesaplamasında dikkate alınmayacak ve her parti seçim bölgesinde aldığı oyla milletvekili çıkaracak. Peki bu sistem 2018’deki milletvekilliği seçimlerinde uygulansaydı büyükşehirlerdeki ve 10’dan fazla milletvekili çıkaran illerde sonuçlar nasıl değişirdi? Toplam 600 milletvekilinin 325’ini çıkaracak 15 ildeki sonuçları sizin için hesapladık.
Cumhur İttifakı’nın hazırladığı ve geçen hafta TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen yeni seçim yasasıyla beraber milletvekili hesaplamalarında değişiklik yaşanacak. İttifakların toplam oyu milletvekili hesaplamasında dikkate alınmayacak ve her parti kendi oyuyla milletvekili çıkaracak. Bu da bir önceki sisteme göre siyasî partilerin çıkardıkları milletvekili sayılarının kısmen değişebileceği anlamına geliyor.
YSK’nın Resmi Gazete’de yayınladığı listede, hesaplamaya dahil edilen 15 ilde, 2018 seçimlerimde 325 milletvekili mevcutken, yeni listede bu sayı 326’ya çıktı. Antalya’nın daha önce 16 olan milletvekili sayısı, nüfusta meydana gelen artıştan dolayı 17’ye çıktı.
7 milletvekilliği değişecekti
Milletvekili dağılımındaki değişimin hangi sonuçlara yol açabileceğini daha somut hale getirmek için bir önceki genel seçimlerde partilerin aldıkları ittifak oyları ile çıkardıkları milletvekili sayısı ile, her partinin kendi oyu ile çıkaracağı milletvekili sayılarını hesaplayıp karşılaştırdık. Toplam 15 büyükşehir ve 21 seçim bölgesi üzerinden yaptığımız hesaplamalara göre son genel seçimlere yeni yasayla gidilseydi yedi milletvekilliği farklı partilere gidecekti.
| 2018’deki milletvekili sayıları | Yeni yasaya göre milletvekili sayıları | |
| Cumhur İttifakı | 175 | 176 |
| Millet İttifakı | 114 | 111 |
| HDP | 36 | 38 |
Cumhur İttifakı kazançlı çıkıyor, en çok kaybeden CHP
İncelenen toplam seçim bölgesi sayısının üçte birinde milletvekilliği değişimi meydana geliyor. Bu senaryoda en fazla milletvekili kaybeden parti CHP. CHP iki milletvekilini AKP’ye, birini MHP’ye, birini ise HDP’ye kaptırıyor. Bir milletvekili Cumhur İttifakı içinde yer değiştiriyor ve Hatay’da AKP yerine MHP milletvekili çıkarıyor. Millet İttifakı, Cumhur İttifakı’na üç milletvekili kaptırıyor. İYİ Parti’nin milletvekili sayısı değişmezken HDP iki milletvekilliği kazanıyor. Meclis aritmetiğinin yarısından fazlasını kapsayan ve 325 milletvekilin dağılımını hesapladığımız aritmetiğe göre şu illerde milletvekilliği değişimi meydana geliyor:
- İstanbul 1. Bölge
- İstanbul 2. Bölge
- İzmir 1. Bölge
- Hatay
- Mersin
- Konya
- Şanlıurfa
İstanbul’da Millet İttifakı Cumhur İttifakı’na iki milletvekili kaptırıyor
Mevcut yasa bir önceki seçimde geçerli olsaydı, İstanbul 1. Bölge’de bir milletvekili CHP’den MHP’ye geçecekti. Böylece CHP’nin bu bölgeden çıkardığı milletvekili sayısı 10’a düşerken MHP’nin vekil sayısı üçe yükselecekti. Bu seçim bölgesinde 2018 seçiminde Millet İttifakı 14 milletvekili çıkarırken, yeni düzenlemeye göre 13 milletvekiline düşerken, Cumhur İttifakı 17 olan milletvekili sayısını 18’e çıkaracaktı. HDP’nin dört milletvekilliğinde ise bir değişim olmayacaktı.
İstanbul 2. Bölge’de ise yine CHP, bir vekilini bu kez Cumhur İttifakı’nın diğer ortağı AKP’ye kaptırıyor. Böylece AKP’nin bu bölgedeki milletvekili sayısı 14’e çıkarken CHP 7’ye düşüyor. İstanbul 2. Bölge’den Millet İttifakı 10, Cumhur İttifakı 15, HDP ise üç milletvekili çıkarmıştı. Yeni düzenlemeye göre Millet İttifakı’nın milletvekili sayısı dokuza düşerken, Cumhur İttifakı’nın sayısı 16’ya yükseliyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
35 milletvekili seçilen İstanbul 3. Bölge’deki milletvekili dağılımında bir değişiklik yaşanmıyor.
Eğer son seçimlerde bu kanun geçerli olsaydı, İstanbul’da Cumhur İttifakı, iki milletvekili daha fazla kazanacaktı.
İzmir
İki seçim bölgesinden oluşan ve 2018’deki seçimlerde toplam 28 milletvekilinin Meclis’e girdiği İzmir’de ise bir milletvekilliği değişimi yaşanıyor. Buna göre İzmir 1. Bölge’de MHP, kazandığı tek milletvekilini HDP’ye kaptırıyor. HDP’nin milletvekili sayısı ikiye çıkıyor. 2018’deki sonuçlara göre bu bölgeden Millet İttifakı 8, Cumhur İttifakı 5, HDP ise bir milletvekili çıkarmıştı. İzmir 2. Bölge’deki milletvekili dağılımı ise aynı kalıyor.
Hatay’da ittifak içi değişim
Hatay’da ise ittifak içinde bir değişim yaşanıyor. AKP’nin kazandığı bir milletvekilliği MHP’ye geçiyor. Böylece AKP ve CHP’nin milletvekili sayısı dört olurken, MHP’nin vekil sayısı ikiye yükseliyor.
Mersin’de MHP’nin milletvekili sayısı bire düşüyor
Milletvekili aritmetiğinin değiştiği bir başka büyükşehir ise Mersin. Cumhur İttifakı’nın Millet İttifakı’na milletvekilliği kaybettiği Mersin’de MHP’nin kazandığı milletvekilliği CHP’ye geçiyor. Böylece, Meclis’teki beş siyasî partinin de milletvekili çıkardığı Mersin’de CHP milletvekili sayısını dörde yükselterek AKP ile eşitlenirken, MHP’nin vekil sayısı bire düşüyor. Mersin’de İYİ Parti ve HDP ise yine ikişer milletvekili çıkarıyor.
Konya’da AKP 11 milletvekilliği kazanıyor
Cumhur İttifakı’nın kalesi Konya’da ise AKP-MHP ittifakı kazançlı çıkıyor. CHP, kazandığı iki milletvekilliğinden birini AKP’ye kaptırıyor. Böylece AKP toplam 15 milletvekilinin 11’ini tek başına çıkarıyor. Millet İttifakı’nın milletvekili sayısı ikiye düşüyor ve bir CHP, bir İYİ Parti milletvekili seçiliyor. Diğer iki milletvekilini de MHP çıkarıyor.
Şanlıurfa’da Millet İttifakı milletvekili çıkaramıyor
Milletvekilliği dağılımının etkilendiği son şehir Şanlıurfa. Urfa’da CHP’nin kazandığı tek milletvekilliği HDP’ye geçiyor. Böylece Millet İttifakı Şanlıurfa’da milletvekili çıkaramazken HDP’nin milletvekili sayısı beşe yükseliyor. AKP 8, MHP ise bir milletvekilini koruyor.
Milletvekili dağılımında değişiklik olmayacak iller
Haberde incelenen diğer dokuz şehirde, Ankara, Bursa, Antalya, Adana, Kayseri, Kocaeli, Diyarbakır, Manisa ve Gaziantep’te milletvekili dağılımında değişiklik olmuyor.
