Dünya Sağlık Örgütü, Salmonella bakterisi tespit edilen Kinder ürünlerine dair 11 ülkeden vaka bildirildiğini açıkladı. Tarım ve Orman Bakanlığı, konuya ilişkin denetim yapıldığı duyurdu. Türkiye’de piyasaya sunulmuş markaya ait seri numarası bildirilen iki parti ürün ise Avrupa Birliği’nin güncel tespitleri doğrultusunda toplatıldı ve bakanlık bu konuda açıklama yaptı. Halk sağlığı uzmanı Nasır Nesanır, “Konuya ilişkin yapılan çalışmaların raporları kamuoyuna açıklansa, daha sağlıklı bilgiler edinmiş oluruz” dedi.
Çokuluslu İtalyan şirketi Ferrero’nun sahibi olduğu Kinder’in Belçika Arlon’daki fabrikasında Aralık 2021’de süt tankından alınan numunede Salmonella Typhimurium bakterisi tespit edilmesiyle üretim hattının durdurulduğu açıklanmıştı. Yetkililer, 10-15 Aralık 2021 tarihlerinde üretilen ürünlerin imha edildiğini, Salmonella analizinin negatife dönmesinin ardından üretime devam edildiğini duyurdu fakat 11 Ocak 2022’de ilgili firmanın aynı fabrikasında üretim hattındaki yüzeylerde bakteriye yeniden rastlandı.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) açıklamasına göre bakteriden kaynaklanan hastalığa ilişkin ilk vaka Birleşik Krallık’ta (İngiltere) ortaya çıktı. 2 Nisan 2022 itibarıyla da ABD ve Batı Avrupa’da 11 ülkede 151 vaka rapor edildi. 8 Nisan 2022’de Belçika Gıda Güvenliği Otoritesi tarafından ilgili firmanın söz konusu fabrikası kapatıldı. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA) ve Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi (ECDC) tarafından salgınla ilgili Avrupa Birliği (AB) ülkelerine uyarılar yapıldı. DSÖ’nün araştırmalarına göre bu ürünler en az 113 ülkeye dağıtıldı.
Salmonella krizi Türkiye’de
Tarım ve Orman Bakanlığı 21 Nisan’da yaptığı açıklamada Kinder marka Schoko Bons ürününün iki partisi için toplatma kararı alındığını duyurdu. Toplatılacak ürünlerin parti numaraları L329R03 ve L336R03, son tüketim tarihleri ise 08.07.2022 ve 15.07.2022 olarak açıklandı ve kararın “AB’nin güncel tespitleri doğrultusunda alındığı” bildirildi. Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü, 15 Nisan’da bitkisel ithalatta yetkili 44 il müdürlüğüne yazı göndererek Kinder markalı ürünlerin ithalatında %100 Salmonella analizi yapılmasına karar verildiğini şöyle duyurmuştu:
“Avrupa Birliği Gıda ve Yemde Hızlı Alarm Bildirimi (RASFF) ve INFOSAN’dan alınan bildirimlerde dünya genelinde Salmonella Typhimurium salgını yaşandığı, salgın kaynağının Kinder markalı çikolatalı ürünleri olduğu, riskli ürünler ve parti numaralarının toplatıldığı hakkında ülkemiz bilgilendirilmektedir. Alınan bildirimlerde belirtilen riskli ürünler parti numarası ile birlikte resmi kontrollerin gerçekleştirilmesi amacıyla tarafınıza iletilmektedir. Salgının ülkemize sıçramasının önlenmesi amacıyla ikinci bir talimata kadar menşe ayrımı yapılmaksızın Kinder markalı ürünlerin ithalatında %100 salmonella analizi yapılmasına karar verilmiştir.”
“Raporlar kamuoyuna açıklanmalı”
Medyascope’a konuşan Türk Tabipleri Birliği ( TTB) Halk Sağlığı Kolu ve Mersin Tabip Odası Başkanı Nasır Nesanır, Sağlık Bakanlığı’nın Salmonella bakterisinin yol açtığı vakalarda herhangi bir hareketlilik olup olmadığına dair açıklama yapmadığını hatırlattı. Kinder ürünlerinde Salmonella olup olmadığına dair herhangi bir rapor sunulmadığına dikkat çeken Nesanır, şunları söyledi:
“Bildirilmiş vaka da yok fakat vaka olması durumunda da bunun bu ürünle ilgili olup olmadığı da ayrıca tespit edilip açıklanmalı. Bakanlık bu konuyla ilgili ‘Şurada, şu seride, şu illerde analizler yapıldı’ diye açıklama yapmadı. Hangi illerde analiz yapılmış? Bu analizler bütün Türkiye’yi temsil edebilir nitelikte mi? Salmonella’nın tespit edildiği ve seri numaraları açıklanan ve toplatılan ürünler belli bir yere mi dağıtılmış yoksa tüm Türkiye’ye dağıtılmış? Konuya ilişkin yapılan çalışmaların raporları kamuoyu önünde açıklanırsa konuya dair spekülasyon olup olmadığına ilişkin de daha sağlıklı bilgiler edinmiş oluruz.”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Belçika’dan gelen ürünlerin hepsi toplatılmalı”
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası, Belçika fabrikasında üretilen Schoko Bons adlı ürün hakkında toplatma kararı verildiğine fakat ilgili firmanın Belçika fabrikasında üretilen Surprise Maxi adlı ürün için herhangi bir karar verilmediğine dikkat çekti. Bazı market raflarında Kinder markalı ürünlerin indirimli satıldığının tespit edildiğini açıklayan Gıda Mühendisleri Odası, şu uyarılarda bulundu:
“Tarım ve Orman Bakanlığı ilgili firmanın Belçika fabrikasında üretilen ürünlerin satışını hemen durdurmalı ve parti numarası gözetmeksizin tamamını toplatmalıdır. Ayrıca Bakanlık sosyal medyadaki bilgi paylaşımlarını artırmalı, televizyonlarda da kamu spotları aracılığıyla tüketicilere konuyla ilgili uyarılar yapmalıdır. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın gıda güvenliğini tehdit eden durumlara sürekli hazır olması sağlanmalı, geri çağırma/toplatma işlemlerine firmaya eşlik edecek ve işlemleri denetleyecek şekilde sistemde iyileştirmeler gerçekleştirmeli ve sistemde gıda mühendislerine ağırlık vermelidir. Toplatma kararı sonrasında Bakanlık’ın Gıda Kontrol Görevlilerinin ve hatta İl Tarım ve Orman Müdürlerinin market gezerek Kinder markalı ürün aradıkları basına yansımaktadır. Bakanlık acil durum eylem planlarının yaşanan bu durumda uygulamaya koyup koymadığını, süreç yönetiminde gerçekleştirilen faaliyetleri, toplatma ve imha işlemlerini nasıl gerçekleştirdiğini de kamuoyuna açıklamalıdır.”
Kinder Türkiye’den açıklama
Kinder Türkiye Temsilciliği ise 6 Nisan’da yaptığı açıklamada, Ferrero Çikolata Türkiye tarafından ithal edilen ve satışa sunulan hiçbir ürünün bahsi geçen durumdan etkilenmediğini duyurdu. Açıklamada “Kinder Surprise ürünlerinin bazı ülkelerde çıkan Salmonella vakalarıyla olası bağlantısına ilişkin devam eden kalite süreçlerinde yerel otoritelerle işbirliği içerisinde hareket ediyoruz“ denildi. Firma, 19 Nisan’da ise Tarım ve Orman Bakanlığı’nın aynı tarihli açıklamasına dayanarak “Bakanlık tarafından da belirtildiği üzere, piyasada bulunan Kinder ürünleri ile ilgili gerekli tüm resmi kontroller yapılmış olup, ürünlerimizin güvenli olduğu teyit edilmiştir” açıklamasını yaptı. Firma yetkilileri bakanlığın toplatma kararı ile birlikte 21 Nisan’da şu açıklamada bulundu:
“Belçika menşeli L329R03 ve L336R03 parti nolu Kinder Schoko-Bons ürünleri Avrupa Birliği’nden gelen bildirime istinaden tedbiren geri çağrılmaktadır. Bahse konu olan ürünlerin Ferrero Çikolata Türkiye tarafından ithalatı ve satışı yapılmamaktadır. Türkiye’de ithal edip satışa sunduğumuz ürünlerimizin Bakanlık tarafından yapılan analizlerle tüketim için güvenli oldukları teyit edilmiştir.”
Salmonella nedir?
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Erken Uyarı Daire Başkanlığı’nın internet sitesinde yer alan bilgilere göre Salmonella, Enterobacteriaceae familyasında yer alan, çubuk şeklinde bir bakteridir. Yaklaşık 2000 alt tipi insanlarda hastalığa neden olur. Salmonella typhi (tifo) ve Salmonella paratyphi (paratifo) yalnızca insanlarda enterik ateş (tifo, paratifo) olarak adlandırılan ve zaman zaman salgınlarla seyredebilen hastalıklara neden olan türlerdir. Bunların dışında kalan salmonella alt tipleri non-tifoidal salmonellalar olarak adlandırılır.
