Bu yıl 59’uncusu düzenlenen uluslararası sanat sergisi Venedik Bienali’nde, Türkiye Pavyonu’nu sanatçı Füsun Onur temsil edecek. Onur’un sergisine eşlik eden ve sanatçının 50 yılı aşan sanatsal pratiğini kapsayıcı bir şekilde aktaran “Füsun Onur: Evvel Zaman İçinde…” isimli monografisi, Yapı Kredi Yayınları’ndan çıktı. Kitabı, kitabın eş editörlüğünü yapan Bige Örer ile konuştuk. Örer aynı zamanda Venedik Bienali Türkiye Pavyonu’nun bu yılki küratörü.
Heykeltıraş ve enstalasyon sanatçısı Füsun Onur, bu yıl 23 Nisan – 27 Kasım 2022 tarihleri arasında düzenlenmesi planlanan Venedik Bienali’nde Türkiye Pavyonu’nun temsilcisi. Bienalde, “Evvel Zaman İçinde…” başlıklı sergisiyle yer alan sanatçının, sergiye eşlik eden kitabı “Füsun Onur: Evvel Zaman İçinde…” İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından, Yapı Kredi Yayınları’nın işbirliğiyle yayımlandı.
Sanatçı hakkında şimdiye kadar hazırlanmış en kapsamlı yayın niteliği taşıyan kitap, Onur’un sanatsal pratiğini küratörlerin, sanat tarihçilerinin ve araştırmacıların yazılarıyla ele alıyor. Kitapta 20’si spesifik eserlere odaklanan kısa eser okumaları ve altısı daha uzun sayılabilecek toplam 26 metne yer verilecek.
Kitabın eş editörü Bige Örer, İstanbul Bienali ve İKSV Güncel Sanat Projeleri Direktörü ve aynı zamanda Venedik Bienali Türkiye Pavyonu’nun bu yılki küratörü…
Kitabı hazırlamaya Venedik Bienali Türkiye Pavyonu sergisi için Füsun Onur’u davet edip, Onur’la birlikte yeni bir eser üzerinde çalışma fikrinin kesinleşmesiyle karar verdiklerinden bahseden Bige Örer, “kitabı hazırlarken, bunun bir sergi kitabının ötesinde, kapsamlı bir sanatçı monografisi olduğunu bilerek” yola çıktıklarını söyledi. Örer, kendisiyle birlikte kitabın eş editörlüğünü yapan, Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği (AICA) Türkiye üyesi ve küratör Nilüfer Şaşmazer ile birlikte “kitapla birlikte 50 yılı aşkın pratiği olan bir sanatçının, sanatsal üretimini ortaya koyma sorumluluğunu üstlendiklerini” anlattı.
Füsun Onur ile daha önce İstanbul Bienalleri kapsamında çalıştıklarını anlatan Örer’e göre Onur, “üretim pratiğinin başından beri resim ve heykelin sınırlarını zorlayan ve kimi zaman görünmez olan, sadece dikkatli gözlerin görebileceği çalışmalar üreten bir sanatçı.”
Farklı disiplinlerden ve kuşaklardan sanatçılar bir arada
Kitabın bir bölümü “Evvel Zaman İçinde…” sergisine ve serginin hikâyesine odaklanırken geri kalan bölümün, Onur’un 1960’lardan bugüne sergilediği tüm eserlerin görsellerini içeren bir kronolojisini içerdiğinden bahseden Örer, kitapta yer alan eser okumalarında, sanatçının spesifik işlerine odaklanan metinleri yazmaları için 20’yi aşkın küratör, sanat tarihçisi, sanatçı ve akademisyeni davet ettiklerini anlattı:
“Kitapta sanatçının bu zamana kadar yaptığı eserler üzerine farklı disiplinlerden ve kuşaklardan gelen sanatçılar, sanat tarihçileri ve akademisyenlerin yazıları yer alıyor. Aralarında Ahu Antmen’in sanat tarihi perspektifinden Füsun Onur’u ele aldığı metni, İz Öztat’ın bir sanatçının diğer bir sanatçıya bakışını aktaran bir yazısı, Fatih Özgüven’in Füsun Onur’un üretimine dair yazdığı bir metni ve daha önce Onur’la birlikte çalışmış isimlerin tek bir esere odaklandıkları metinleri bulunuyor.”
Kitabın kapağını tasarlarken “Sergi vesilesiyle oluşturulmuş bir kitap olduğu için yeni eserlere mi yer vermeliyiz yoksa eski eserlerden mi seçelim?” diyerek arada kaldıklarını anlatan Bige Örer, “En sonunda Füsun Onur’u kapak için bir çizim yapmaya davet etmeye karar verdik ve Onur’un çizimleri arasından kapak olacak seçimi görür görmez anladık” dedi. Kitabın kapak rengi için sanatçının sanatsal pratiğinde sıklıkla yer verdiği mavi tonu seçilmiş.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“21 bölümden oluşan bir masal”
Kitabın, sergiye eşlik edici bir şekilde ortaya çıktığından bahseden Bige Örer, “Ama tabii ki her sergide olduğu gibi, sergi ‘belirli bir süre devam eden’ bir şey olduğundan, serginin ardından da kitap herkes için, Füsun Onur’un pratiğiyle ilgilenen herkes için başvuru kaynağı olacak” diye konuştu.
“Evvel Zaman İçinde…” sergisini “21 bölümden oluşan bir masal” olarak tanımlayan Örer, sergiyi “Farelerle kedilerin, gezegenin geleceğini tehdit eden bir krize karşı bir arada çalışarak ve mücadele ederek, aslında farklı bir geleceği tahayyül edebildikleri bir hikâye. Ondan sonra işin içine aşk da giriyor” diyerek anlattı.
İngilizce ve Türkçe yayımlanan kitabın ingilizce edisyonu İKSV ve Mousse Publishing ortaklığında, Marcello Jacopo Biffi’nin tasarımıyla, 2022 Nisan’ında basıldı. Kitabın Türkçesi Yapı Kredi Yayınları işbirliğinde çıktı. Kitabın tanıtımı, 16 Mayıs 2022 günü moderatörlüğünü Sanat Dünyamız dergisi editörü Fisun Yalçınkaya’nın üstlendiği bir söyleşiyle, İstanbul-Beyoğlu’nda bulunan Yapı Kredi Kültür Sanat’ta düzenlendi.
Kitapta, Ahu Antmen, Alev Ersan, Anna Boghiguian, Anne Barlow, Aslı Seven, Ayşe Erek, Chus Martínez, Defne Ayas, Deniz Gül, Fatih Özgüven, Gregory Volk, Hera Büyüktaşcıyan, HG Masters, Iwona Blazwick, İz Öztat, Kevser Güler, Leylâ Gediz, Misal Adnan Yıldız, Murat Alat, Necmi Sönmez, Paolo Colombo, Sally Tallant, Seza Paker ve Tolga Tüzün’ün, Füsun Onur’un eserlerine dair yazılarını okumak mümkün.
Bu yazılara ek olarak da kitapta, 14. İstanbul Bienali’nin küratörü Carolyn Christov-Bakargiev ve Maçka Sanat Galerisi’nin kurucularından Rabia Çapa’yla yapılan söyleşiler ile Angelika Stepken, Emre Baykal, Fulya Erdemci, Margrit Brehm, Suzana Milevska gibi isimlerin sanatçı hakkında daha önce de yayımlanmış yazıları yer alıyor.
