19. yüzyılın önde gelen piyanist ve bestecilerinden Clara Schumann, 1819’da Almanya’nın Leipzig kentinde dünyaya geldi. İlk bestesini ve solo konserini 11 yaşında, ilk konçertosunu 16 yaşında icra eden Schumann, yaşama gözlerini yumduğu 1896 yılına kadar bilinen 23 eser yayımladı. Bugün (20 Mayıs) Clara Schumann’ın 126. ölüm yıldönümü. Bu vesileyle bestecinin hayatına bir göz atıyoruz.
19. yüzyılın en önemli kadın piyanist ve bestecilerinden Clara Schumann, 13 Eylül 1819’da Almanya’nın Leipzig kentinde dünyaya geldi. Eğitimlerini piyanist ve soprano annesi Mariane Tromlitz ile piyano öğretmeni ve bir piyano fabrikasının kurucusu olan babası Friedrich Wieck’ten aldı. Annesi ve babasının ayrılmasının ardından yasalara göre babasıyla kalmaya başlaması üzerine, Friedrich Wieck kızına beş yaşından itibaren kendi geliştirdiği metoda göre piyano çalmayı öğretti.
Clara Schumann’ın ilk konseri, henüz dokuz yaşındayken Leipzig’de bulunan konser salonu Gewandhaus’taki dört el piyano konseriydi.
10 yaşındayken Alman siyasetçi Goethe tarafından bizzat davet edildiği gösterisinde madalya ile ödüllendirildi.
19. yüzyıl şartlarına göre bir piyanist olarak ünlü olmak istiyorsa, Paris, Viyana ve Londra’da başarılı ve kabul edilmiş olması gerekiyordu. Clara Schumann, Eylül 1831’den Nisan 1832’ye kadar babasıyla birlikte Paris’i ve diğer Avrupa şehirlerini gezdi, konserler verdi. Bu konserlerinde sergilediği performanslar, çağdaşları piyanist ve besteci Franz Liszt, Felix Mendelssohn Bartholdy, Frédéric Chopin ile besteci ve keman virtüözü Niccolò Paganini’nin övgüsünü aldı.
15 Mayıs-15 Ekim 1838 tarihleri arasında Clara Schumann, ilk Viyana turnesine çıktı. 1838’de Avusturya Kraliyet’i tarafından “Kraliyet ve İmparatorluk Odası Virtüözü” unvanını aldı. Schumann, bu unvanı alan ilk kadın olarak tarihe geçti. Bu o dönemin şartlarında bir kadın, Protestan ve bir yabancı için büyük bir istisnaydı.
Clara Schumann, evlenene kadar hayatını konser turneleri, öğretmenlik ve beste yaparak geçirdi. Kraliyet saraylarında ve suarelerde çaldı. 19. yüzyılın başlarında piyano virtüözlerinin kendi eserlerinden oluşan konserler vermesi olağandışıydı. Küçük yaşlarında âşık olduğu Robert Schumann, babasından piyano dersleri alıyordu. 18 yaşına geldiğinde babasının tüm itirazlarına rağmen Robert Schumann ile evlendi. Bu evlilikten sekiz çocukları oldu. Çocuklarından biri henüz bebekken hayatını kaybetti.
Alman Markı’na resmi basıldı
Evlenmeden önce Clara’yı sürekli çalışması ve beste yapması için teşvik eden Robert Schumann, evlilikleri boyunca ise eşinin başarısını kıskandı ve çalışmalarını engelledi. Clara Schumann ise tam tersine eşinin en büyük destekçisi oldu, hatta Robert Schumann’ı ünlü eseri Piyano Konçertosu’nu yazmaya teşvik etti. Ancak Robert Schumann, kendisini bir müzisyen olarak eşinden daha aşağı hissettiği için Clara Schumann’a her fırsatta zorluk çıkardı.
1850’de Robert Schumann, müzik direktörü olması için Düsseldorf’a çağrıldı. Çift, 1853’te Düsseldorf’ta yaşadıkları esnada kemancı Joseph Joachim ile besteci ve piyanist Johannes Brahms ile tanıştı. Böylece ikilinin arasında hayatlarının sonuna dek sürecek arkadaşlıkları başlamış oldu. Johannes Brahms, Clara Schumann’a bir müzisyen olarak hayranlık duyuyordu ve onun tarafından onaylanmak istiyordu. Clara Schumann, Brahms’ın ilk yıllarında kompozisyon danışmanı ve piyano öğretmeni oldu.
Clara Schumann, eşi Robert Schumann’ın 1856’daki ölümünden sonra ara verdiği konserlerine yeniden devam etse de beste yapmayı bıraktı. Ailesine bakabilmek için ana gelir kaynağı konserleriydi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
19. yüzyılın en önemli kadın piyanisti ve bestecisi olan Clara Schumann, pek çok kadın sanatçı gibi toplum tarafından engellerle karşılaştı. 10 yaşından itibaren tüm Avrupa’yı gezdi ve her yıl düzinelerce konser verdi. 1828-1889 yılları arasında Londra’dan Paris’e, Viyana’dan Berlin’e, Kopenhag’dan St. Petersburg’a verdiği tüm konserlerinde biletleri tükendi. Clara Schumann “kadınların beste yapmaması” gerektiğine inanılan bir dönemde, Frankfurt’taki Dr. Hoch Konservatuvarı’na “İlk Piyano Öğretmeni” olarak atandı ve 1989’dan 2002’ye kadar “100 Alman Markı” banknotunda resmi yer aldı.
Kariyeri boyunca sayısız öğrenciye ders veren Clara Schumann, 20 Mayıs 1896’da, 77 yaşındayken Frankfurt’ta hayatını kaybetti.
Göz atmak isterseniz Clara Schumann’ın bazı besteleri:
Derleyen: Tuğbanur Toprak
Kaynak: The New York Times, BBC, DW
