ÖSYM’nin, Yediiklim Yayınevi’nin deneme kitabında yer alan soruların şıklarını bile değiştirmeden KPSS’de sorduğu iddiası sosyal medyada gündem oldu. Açıklama yapan ÖSYM, iddiaların asılsız olduğunu öne sürerken ÖSYM Başkanı Halis Aygün, Resmi Gazete’de yer alan Cumhurbaşkanlığı kararıyla görevden alındı. ÖSYM sınavlarının nasıl hazırlandığını ve hangi güvenlik önlemlerinin alındığını Medyascope sizler için derledi.
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM), yükseköğretim programlarına girmek için başvuran adaylar arasından, başarılı olma olasılıkları diğerlerinden daha yüksek olanları seçerek bu programlara yerleştirmek amacıyla 1974 yılında kurulmuş bir devlet kurumu.
ÖSYM sadece üniversite sınavından ibaret değil, bünyesinde pek çok sınav gerçekleştiriyor. Bunlardan bazılarını şunlar:
Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS), Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (YDS), Eczacılıkta Uzmanlık Eğitimi Giriş Sınavı (EUS), Elektronik Yabancı Dil Sınavı ( E-YDS), Dikey Geçiş Sınavı (DGS), Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES) ve Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS).
ÖSYM’de sorulacak soruları kimler hazırlıyor?
ÖSYM, 2010 KPSS’de yaşanan usulsüzlükten sonra sınavların başından itibaren soru hazırlama süreçlerinde değişikliğe gitti. Sınavın hazırlanmasından öğrencinin önüne geldiği ana kadar işleyiş değiştirildi.
Soruların Hazırlanması, Soru Havuzunun Oluşturulması ve Soruların Güvenliğinin Sağlanmasına İlişkin Yönetmelik 28620 sayılı Resmi Gazete’de 16 Nisan 2013’te yayınlandı. Yönetmelikte, soru havuzunun oluşturulması ve şifrelenmesi, basılı veya elektronik ortamda yapılan sınavlara ait soruların güvenliğinin sağlanması, sınav türleri ile sınavların hazırlanmasında görev alanların uyması gereken hususlara ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlendi.
İncelemek için tıklayın:
Soru hazırlama sürecinde, alanında uzmanlaşmış üniversite akademisyenleri, liselerdeki eğitimciler ve kamu görevlilerinin de bulunduğu bir komisyon oluşturuluyor. Oluşturulan soru yazarı/ bilimsel denetmen veri tabanı onayına sunuluyor. Davet edilenlerin sürece dair gizlilik ilkesine bağlı kalması gerektiği önemle belirtiliyor.
Komisyon katılımcıları belli dönemlerde güncellenebiliyor. Soru yazma veya denetleme performansı yeterli olmayan kişiler havuz dışına çıkarılarak veri tabanına yeni yazarlar dâhil ediliyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Soru yazarı veya bilimsel denetmen olarak ilk defa görevlendirilenlere alan uzmanları tarafından soru hazırlama ve denetleme eğitimi veriliyor.
Soru yazarı veya bilimsel denetmen olarak görev alacak kişilerin, yurt içi ve yurt dışı bilimsel yayınlarının olup olmadığı, ÖSYM’nin uyguladığı sınavlara yönelik bir kuruluş ile ilişkisinin bulunup bulunmadığına da dikkat ediliyor.
Soru havuzunun oluşturulması
Yönetmelikte yer alan bilgilere göre; soruların yazılması, düzenlenmesi, bilimsel denetimlerden geçirilmesi, sınav sorularının basılması aşaması da dâhil olmak üzere tüm aşamalarda görev yapanların kimlikleri gizli tutuluyor. Görevlilerin kimlikleri, ilgili mevzuatta yer alan istisnalar hariç olmak üzere hiçbir şart ve koşulda açıklanmıyor.
Soru yazarları, ÖSYM için yazdıkları soruları başka hiçbir yerde kullanamaz, paylaşamaz, başka bir kurum veya kuruluşa satamaz, ücretsiz devredemez. Komisyondaki işi bittikten sonra dahi bu gizlilik ilkesi geçerlidir.
Yönetmelikteki 8. Maddenin 2.fıkrasına göre sorular; fiziki bakımdan güvenliği sağlanmış, internet bağlantısı olmayan, dış dünya ile bağlantısı kontrollü ve gerekli güvenlik önlemleri alınmış bir ortamdaki soru havuzunda saklanır.
Alan uzmanları veya başkanlıkça yazılı olarak görevlendirilenler haricinde, soru havuzunun bulunduğu ortama kimse erişemez.
Soru havuzunda meydana gelebilecek teknik arıza ve benzeri durumlarda müdahaleyi yapacak görevlinin yanında daima Başkan tarafından görevlendirilen bir personel bulundurulur. Teknik müdahalede bulunan görevlilerin soru havuzundaki sorulara erişimine izin verilmez.
Hazırlanan sorular komisyondaki en az üç kişi tarafından denetlenir. Soruların zorluğu, akademiye ve öğrencilere uygunluğu incelendikten sonra bir soru havuzu oluşturularak hangi soruların kullanılacağına en son karar veriliyor.
Soru havuzundan soruların seçilmesi ve sisteme erişim sadece başkan tarafından görevlendirilen ve sisteme girişine onay verilen ÖSYM personeli tarafından, kriptolu cihazlarla sağlanıyor.
Soruların güvenliğinin sağlanması
Sorular belirlendikten sonra matbaa aşamasına geçiliyor ve basımevinin dışarıdakiler ile ilişkisi tamamen kesiliyor.
Basılı ortamda yapılan sınavlarda soru kitapçıkları kapalı dönemde basılır. Kapalı dönem ortamına; Başkan, görevlendirdiği Başkan Yardımcısı ve kapalı dönemde görevlendirilen personel haricinde kimse giremez.
Matbaanın dışarı ile hiçbir bağlantısı yok. Matbaa çalışanları giriş esnasında aranıyor ve içeri hiçbir teknolojik aletle girişlerine izin verilmiyor. Tüm çalışanlar saatlerini bile dışarıda bırakıyorlar, hepsi teker teker aranıyor. Sinyal kesicilerle dışarı ile irtibat kesiliyor.
Basım ekibi 7-23 gün arası süren soruların basım süreçlerinde her ne sebeple olursa olsun dışarı çıkamıyorlar. Hastalık ve benzeri durumlarda Başkanlığın bilgisi dâhilinde resmî veya özel güvenlik görevlileri müdahalede bulunuyor.
Sorular binadan çıkarılırken güvenlik kelepçeleri ile kilitleniyor ve özel kuryeler eşliğinde sınav merkezine taşınıyor. Taşınma esnasında araçlar uydudan takip ediliyor Böylelikle basımdan sonra kitapçığa dokunan ilk kişinin sınava giren öğrenci olması sağlanıyor.
