Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, twitter hesabından 1 Temmuz 2016’da açılan Osmangazi Köprüsü’nün ekonomiye katkısının 9,5 milyar dolar olduğunu paylaştı. Ekonomistler ve siyasetçiler bakanın paylaşımına tepki gösterdi. Medyascope’a konuşan CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, verilen araç geçiş garanti sayısına ulaşılamadığında eksik kalan her araç için 862,5 TL ödenirken, geçen her araç için 678 TL ödeme yapıldığını belirtti. Yavuzyılmaz, Ulaştırma Bakanı’nın günlük araç geçiş sayılarını “tutturduk” dediği yedi günlük süre için, Hazine’nin şirkete ödeyeceği garanti tutarının 189 milyon 837 bin 200 TL olduğunu söyledi.
İzmit Körfezi’nden geçişi sağlayan Osmangazi Köprüsü, yap-işlet-devret (YİD) modeliyle yapıldı ve Hazine, işletici şirkete günlük 40 bin araç için ödeme garantisi verdi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, dün (10 Ağustos) yaptığı paylaşımda, önceki hafta köprüden geçen 374 bin 429 araçla, önceki hafta geçişlerin garanti edilenin üzerinde olduğunu ve Osmangazi Köprüsü’nün yapımından itibaren ekonomiye 9,5 milyar dolar katkı sağladığını belirtti.
1 Temmuz 2016’dan bu yana geçen 2231 günde, Bakan Karaismailoğlu’nun belirttiği gibi 55,5 milyon araç geçmesi için, köprüden her 3,5 saniyede bir araç geçmesi gerekiyor. Günlük 40 bin geçiş garantisine göre, bu sürede köprüden 89 milyon 240 bin araç geçmeliydi. Ekonomistler ve siyasetçiler 9,5 milyar dolarlık katkının nasıl ölçüldüğünü sorarken, altı yılda geçiş garantilerinin yüzde 62’sinin karşılandığına ve işletici şirkete Hazine’den 1,3 milyar dolar ödeme yapıldığına dikkat çekti.
“Garanti ücretleri ABD enflasyonuna endeksli”
CHP’li Yavuzyılmaz, Osmangazi Köprüsü’nün Hazine’ye maliyetinin hesaplanmasında, kamuoyuyla paylaşılmayan Sayıştay raporlarının temel dayanak olduğunu söyledi ve “Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Ak Parti tarzı YİD modeliyle yapılan köprü, tünel ve otoyollarla ilgili verileri şeffaf bir şekilde açıklamıyor. Dolayısıyla bakanın ne zaman canı isterse, kamuoyunca kontrol edilmesi mümkün olmayan bir tek taraflılıkla açıklama yapıyor, biz de o açıklamaların üzerine konuşuyoruz” dedi.
Yavuzyılmaz, Bakan’ın yaptığı açıklamada, Hazine’den ne kadar para çıktığıyla ilgili kısmı eksik bıraktığını ve 1-7 Ağustos tarihleri arasında Osmangazi Köprüsü’nden geçen araçlarla “Günlük 40 bin araç garantisi aşıldı” denmesinin yanıltıcı tarafını şöyle açıkladı:
“Osmangazi Köprüsü’nün sözleşmesine göre, 2010 yılı itibariyle garanti edilen araç geçiş ücreti 35 dolar+yüzde 8 KDV. Sayıştay’ın sansürlenerek yayımlanan 2020 yılı Karayolları Genel Müdürlüğü taslak raporundaki bulguya göre, yapılan sözleşmede garanti edilen araç geçiş ücreti, her yıl ABD’deki tüketici enflasyonu artış oranına endeksli. ABD tüketici enflasyonu hesaplama robotuna göre 2022 yılına gelindiğinde, araç geçiş ücreti 47,55 dolar + KDV’ye çıkmış durumda.”
“Hazine, geçmeyen araca 862 TL, geçen araca 678 TL ödüyor”
Sayıştay raporlarına dayanarak, ağustos ayında yapılacak garanti ödemelerinin, 4 Temmuz 2022 tarihinde 16,8 TL düzeyindeki dolar kuruna göre belirlendiğini belirten Yavuzyılmaz, şunları söyledi:
“2022 yılı içinde garanti edilen araç geçiş sayısı tutturulamazsa, tutturulamayan her araç için, Hazine görevli şirkete 862,5 TL ödeme yapmak durumunda. Halen köprüden geçen her araç, 184,5 TL geçiş ücreti ödüyor. Garanti sayısı aşılsa dahi, 40 bin aracın her biri için, aradaki fark olan 678 TL’yi de yine Hazine’nin kasasından çıkıyor. Bakan Karaismailoğlu’nun garanti edilenin üzerinde araç geçtiğini söylediği 1-7 Ağustos tarihleri arasındaki yedi günlük süre için, Hazine’nin şirkete ödeyeceği garanti tutarı 189 milyon 837 bin 200 TL.. ”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
9,5 milyar TL, kimin ekonomisine katkı?
Desteklenmeyen, şeffaf hesaplamalarla yapılmayan ve kaynağı belirsiz açıklamaların geçerliliği olmadığını söyleyen Yavuzyılmaz, şunlara dikkat çekti:
“Bizim itirazımız, köprünün Ak Parti tarzı YİD modeliyle yapılıp Hazine’nin soyulmasına. Yoksa bu köprünün, devletin hazinesinden 128 milyar dolar buharlaştırılmayıp da, kredi bile kullanılmadan, Hazine’nin parasıyla, araç geçiş garantileri verilmeden, geçiş ücretleri dövize ve yabancı ülke enflasyonlarına endekslenmeden de yapılması mümkündü. Ancak Ak Parti bunu yapmayarak, beş köprü parasına bir köprü yapmış oldu. O aradaki para da, kredinin kullanıldığı, paradan para kazanan şirketlerin ve Ak Parti’nin siyasetinin finansmanında kullanıldı, yöneticilerinin daha da zenginleşmesine, lüks ve şatafat içinde yaşamasına neden oldu.”
CHP’li Ahmet Akın: “Osmangazi Köprüsü için 33 milyon 740 bin araç garantisi tutmamış”
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, Osmangazi Köprüsü’nden geçen araç sayısı verilerinin açıklanmasına ilişkin açıklama yaptı. Akın, kamu bütçesindeki garanti yükünün daha görünür hale geldiğine dikkat çekti ve “Açıldığı 1 Temmuz 2016’dan bu yana Osmangazi Köprüsü’nden 55 milyon 500 bin aracın geçtiği açıklandı. Günde 40 bin araç geçiş garantisi verilen köprüden buna göre açıldığı günden 10 Ağustos’a kadar 89 milyon 240 bin aracın geçmesi gerekiyordu. Yani 33 milyon 740 bin araç için garanti tutmamış. Garanti ücreti hiç artmasa ve vatandaşın ödediği geçiş ücreti ile garanti ücreti arasındaki fark yok sayılsa bile Osmangazi’nin bugüne kadar kamuya oluşturduğu yük bir milyar 275 milyon doları geçiyor. Bu da hemen hemen köprünün maliyetine denk geliyor” dedi.
Bakan Karaismailoğlu’na tepkiler
Bakan Karaismailoğlu’nun tweetine, ekonomist ve siyasetçilerin verdiği tepkilerden bazıları şöyle:
