Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaş yedinci ayına yaklaşırken Ukrayna ordusu, ülkenin doğusunda gerçekleştirdiği karşı taarruzda altı bin kilometrekareden fazla alanı Rusya’dan geri aldı. Gideon Rachman’ın Financial Times’ta yayımlanan “Ukrayna’daki savaş yeni bir dönüm noktasına ulaştı” başlıklı makalesini Medyascope Dış Haberler Servisi sizler için Türkçe’ye çevirdi.
Ukrayna’daki savaş yeni bir dönüm noktasına ulaştı. Rusya’nın gerilemesiyle beraber çatışmada yeni ve tehlikeli bir evre başlıyor.
Rus birliklerinin Ukrayna’da hızlıca geri çekilmesi oldukça etkileyici ancak bir sürpriz olmamalı. Bu savaş en başından itibaren Rusya için kötü gitti. Vladimir Putin, 24 Şubat’ta hedeflediği yıldırım zaferine ulaşamadı. Nisan ayına gelindiğinde ise Ruslar akın ettikleri Kiev’den aşağılayıcı bir biçimde geri çekilmek zorunda kaldı. Rusya’nın geçtiğimiz altı ay içinde elde ettiği sınırlı kazanımlar büyük bedellerin sonucunda geldi. Kremlin’in işgale ayırdığı güç 200 bin asker civarındaydı. ABD’nin geçtiğimiz ay tahminlerine göre savaş başından bu yana Rusya 70 bin ila 80 bin arası asker kaybetti. Ülkesinin savaşta olduğunu kabul etmeye yanaşmayan Putin, seferberlik ilan etmeyi de reddetti. Ukrayna ise tam tersine tüm yetişkin erkek nüfusunu askere aldı. Sonuç olarak, Ukrayna şu anda muhtemelen savaş alanında Rusya’dan daha fazla askeri var. Ukraynalılar ayrıca moral ve teçhizat avantajına da sahip.
Ukraynalılar kendi ülkelerini savunmak için savaşıyorlar. ABD ve Avrupa’dan gelen ileri teknoloji silahlar, özellikle isabet oranı yüksek uzun menzilli füzeler, artık Ruslardan daha iyi teçhizata sahip oldukları anlamına geliyor. Rusya’nın mağlup olma ihtimali oldukça gerçek. Ancak Ukrayna’nın ilerleyişi çatışmada yeni ve tehlikeli bir sayfa açıyor. Kurtarılan köylerde ve şehirlerde sivillerin Ukrayna askerlerini bağrına bastığı görüntüler bu savaşın tam olarak ne ile ilgili olduğunu bize gösteriyor.
Kalıcı bir Rus işgali siyasi özgürlükleri silip atar ve ölüm, işkence ve sınır dışı edişlerle güçlendirilirdi. Ukrayna’da kolay bir Rus zaferi ayrıca Rusya’nın komşularına da muhtemel saldırıların kapısını aralardı. Moldova ve hatta NATO üyeleri Estonya, Letonya, Litvanya gibi. Bu ihtimal Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine başvurmasını sağlayacak kadar alarm vericiydi. Eğer Rusya yenilirse, Avrupa’nın geri kalanında dolaşan işgal tehdidi bulutları dağılacak. Küresel siyasî atmosfer de değişecek. Rus mağlubiyeti Pekin ve Mar-a-Lago’da iyi karşılanmayacak. İşgalden önceki haftalarda Çin, Rusya ile “sınırları olmayan bir dostluk” kurduklarını ilan etmişti. Donald Trump, Vladimir Putin’in bir “dahi” olduğunu söylemişti. Bu yargı artık yalnızca ahlak dışı değil, aynı zamanda aptalca da gözüküyor. Ancak bazı uyarılara parmak basmalı. Ukrayna’nın neredeyse beşte biri hâlâ işgal altında. Ruslar tekrar organize olmaya çalışabilir ve bu Ukraynalıların boyunu aşabilir. Asıl karmaşık soru ise Rusya’nın küçük düşürücü bir mağlubiyet alması halinde neler yaşanacağı. Putin, yenilgiyi kabul etmek yerine işleri kızıştırabilir. Ancak seçenekleri sınırlı gözüküyor. Seferberlik ilan etmeyi reddetmesi, Rus toplumunda fitili ateşlenebilecek olan muhalefete dair gerginliğini yansıtıyor olmalı. İnsanları askere almak, onları eğitmek ve teçhizatla donatmak haftalar sürer, savaş ise çok hızlı ilerliyor.
Ukrayna’da nükleer silahlar kullanmak ise Rusya’nın kendisinin de serpintiden etkilenmesi gibi bariz bir tehlikeyi yaratır. Küresel siyasi tepki oldukça olumsuz ve Batı’nın yanıtı kaçınılmaz olur.
Tıpkı geçmişteki Rus liderler gibi Putin, kış mevsiminin kendisini kurtarmaya gelmesini umuyor. Rusya’nın Avrupa’ya doğal gaz tedariğini durduracağına dair son duyurusu açık bir şekilde Batı’nın Ukrayna’ya desteğini durdurma niyeti taşıyor. Ancak gaz kumarının işe yaraması için Putin’in henüz çok yolu var. Batı’da çok soğuk bir kışın veya siyasi eylemlerin ortaya çıkmasının yardımı dokunabilir. İkisi de sırtınızı yaslayacağınız durumlar değil. Almanya hükümeti ülkenin “Rus tedariğini tamamen kaldırmaya çok daha iyi hazırlandığını” söylüyor, toplam doğalgaz depolama oranı ise neredeyse yüzde 87. Tüm Avrupa’da enerji faturalarına destekler uygulanıyor. Dolayısıyla Rus liderinin durumu vahim gözüküyor. En başından beri pek çok Batılı lider savaşın bir sonucu olarak Putin’in iktidardan gitmesini sessizce umdu, Başkan Joe Biden bu düşüncesini dile bile getirdi.
Ancak Putin bir şekilde belki de bir saray darbesi ile devrilirse onun yerine gelen kişi bir liberalden ziyade katı bir milliyetçi olacak. Rusya’da muhalefetin en yüksek sesi militaristlerden ve milliyetçilerden çıkıyor. Bu isimler savaşın daha da tırmandırılması çağrısında bulunuyor. Batılı istihbarat çevrelerinde yankı bulan bir teoriye göre, milliyetçi gazeteci Darya Dugina’ya yönelik suikast, Putin’in aşırı sağcı muhaliflerine bir uyarı niteliği taşıması için Rus güvenlik servisi tarafından düzenlendi. Mağlup edilmiş bir Rusya haritadan silinmeyecek ve hâlâ yüksek miktarda nükleer silahın yanı sıra büyük bir kin deposuna sahip olacak. Önümüzde açıkça pek çok tehlike yatıyor. Ancak bazen iyi haberler olduğu gibi kabul edilmeli. Kasvetli bir yılda Ukrayna’nın geçtiğimiz hafta aldığı askeri zaferler kesinlikle bu iyi haberlerden biri.
Kaynak: Financial Times
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
