TOKİ, sosyal konut projesi kapsamındaki başvurularda iki günde 850 milyon Türk Lirası (TL) gelir elde ederken, projenin satır aralarındaki detaylar tartışılıyor. 240 ay vadeli konut satışında taksit tutarları, altı ayda bir, memur maaşlarına endeksli olarak artacak. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, 5 bin 500 TL alan asgari ücretlilerin “eşten, dosttan borç alarak” taksitleri ödeyebileceğini söyledi.
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 13 Eylül’de “Sosyal Konut Projesi”ni duyurdu. Proje detaylarına ilişkin tartışmalar sürerken, TOKİ projelerinin taahhüt edilen sürede bitmemesi, tanıtım fiyatlarının çok üzerinde ödeme yükümlülüğü getirmesi, yerleşim yerlerinin dışında kalması gibi pek çok tartışmayı da gündeme getirdi.
Proje detayları
Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın (TOKİ) 500 bin konut yapacağı projeye göre, 14 Eylül-31 Ekim arasında alınan başvurulardan “Hak Sahibi Belirleme” kurası çekilecek ve sonuçlar TOKİ’nin sitesinden duyurulacak. Kura ile hak kazananlar 240 ay (20 yıl) vadeyle, yüzde 10 peşinat ödeyerek ve 2 bin 280 TL’den başlayan taksitlerle ev sahibi olabilecek. İki yılda teslim edileceği söylenen dairelerin satış fiyatı, 2+1 evler için 608 bin TL’den, 3+1 evler için 850 bin TL’den başlıyor.
Açıklanan detaylara rağmen, yapılacak konutların sayısı brüt ve net metrekare ölçüleri ile fiyat bilgileri projenin ihalesi yapıldıktan sonra kesinleşecek. İhale sonrasında 500 binden daha az konut inşa edilmiş olursa, kurada hak kazananlar arasında, yeniden kura çekilecek. Ayrıca hak sahipleri, borçları bitene kadar konutlarını satamayacak veya devredemeyecek ancak kiraya verebilecek.
Oturulmayan eve taksit ödenecek
Proje duyurulduktan sonraki gün ödeme şartları değişti. Taksit ödemelerinin kazandığı konutun teslimini takip eden ayda başlayaca açıklanmıştı ancak TOKİ sitesinde ödemelerin, sözleşme tarihini takip eden ay itibariyle başlayacağı belirtildi. Taksit tutarlarıyla ilgili ise şu açıklama yer aldı:
“Hak sahiplerinin konutlarına ait kalan borç bakiyesi ve aylık taksitler her yılın Ocak ve Temmuz aylarında olmak üzere yılda iki kez, bir önceki 6 aylık dönemdeki Memur Maaş Artış Oranı dikkate alınarak İdarece tespit edilen oranda artırılacaktır. İlk dönemsel artış sözleşme tarihine göre İdarece belirlenecektir.”
İki günde 850 milyon TL
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Başvuru için 500 TL ödenmesi gereken projeye, ilk iki günde 1 milyon 700 bin başvuru yapıldı. Bu da iki günde 850 milyon TL toplandığı anlamına geliyor. Açıklanan konut sayısının üç katından fazla başvuruda ödenen 500 TL, yalnızca kuraya katılmak için veriliyor. Vatandaş, kuradan eli boş dönerse, başvuru için yatırdığı parayı hibe etmiş oluyor.
Bakan Kurum’dan “eş dost” tavsiyesi
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, asgari ücretin en az yarısı kadar olan ve her yıl memur maaşlarına yapılan zam oranında artacak olan taksitleri, vatandaşın “eşten, dosttan borç alarak, ek mesai yaparak” ödeyebileceğini iddia etti. Katıldığı bir programda projeye yönelik eleştiri ve şüpheler hakkında konuşan Bakan Kurum, “Yaptıklarımız yapacaklarımızın teminatıdır, teminatımız Recep Tayyip Erdoğan’dır” diyerek, çok sayıda başvurunun “itibarsızlaştırma kampanyasına cevap” olduğunu söyledi.
“Geçen sene 293 bin TL, şimdi 608 bin TL”
“Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut hamlesi” olarak tanıtılan projeye, siyasi partilerden ve ekonomistlerden tepkiler gecikmedi. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, dün (15 Eylül) yaptığı açıklamalarda, 20 yıldır iktidarda olan AKP’nin milyonlarca insanı sosyal konuta muhtaç ettiğini belirterek, şunları söyledi:
“TOKİ, geçen sene 2 artı 1 daireye ‘293 bin TL’ diyormuş. Geçen sene 290 bin TL’ye verdiği 2 artı 1 daireyi bugün 608 bin TL’ye teklif ediyor, müthiş kampanya. Gören de geçen seneki fiyatlardan yapacak sanır. Mümkün değil, çünkü inşaat maliyetleri uçtu.”
“Ev sahibi değil, borç sahibi yapıyor”
CHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Akın, proje hakkında “İktidar vatandaşı ev sahibi değil ama borç sahibi yaptı. Şimdi de vatandaşı borçlandırmak üzerine kurulu bir sistemle vatandaşın hayalleri ile oynuyorlar” dedi.
AKP’nin dar gelirliyi ev sahibi yapmadığını söyleyen Akın, “TOKİ son 20 yılda 1 milyona yakın sosyal konut inşa ettiğini söylüyor. Ancak bu konutların yoksul ya da dar gelirlilerin sahibi olduğunu göstermiyor” diye konuştu.
“Vatandaşı kandırma projesi”
CHP Genel Başkan Yardımcısı Seyit Torun da, sosyal konut projesine dair açıklama yaparak “vatandaşı kandırma projesi” dedi. TOKİ Başkanı Ömer Bulut’un ve Bakan Kurum’un, Erdoğan’ı yalanladığını belirten Torun, “TOKİ Başkanı, 2+1 konut fiyatının 608 bin lira değil, büyükşehirlerde 780 bin lira olacağını, Çevre Bakanı 3+1 konutların 850 bin lira değil, büyükşehirlerde 950 bin lira olacağını söyledi. Vatandaş hangisine inanacak” diye konuştu. Torun, Erdoğan’a şu soruları yöneltti:
“Müjde diyerek açıklama yaparken, niye bunları vatandaşa anlatmadın, niye gerçekleri vatandaştan gizledin? Bilerek mi vatandaşa yalan söyledin, yoksa yine mi kandırıldın? Bu iktidar açıkça, ev sahibi olmak umuduyla başvuru yapan yüz binlerce vatandaşı, fiyat oyunlarıyla kandırmıştır.”
“Toplanacak paraya mı göz diktiniz?”
DEVA Partisi Yerel Yönetimler ve Şehircilik Politikaları Başkanı Cem Avşar, başvuru ücretlerine dikkat çekerek, “Seçim öncesi vatandaştan toplanacak 35 milyar liraya mı göz diktiniz? Eğer öyle ise dürüst olun. ‘Yemeyip içmeyip bize çalışacaksınız, biz koltuklarda rahat oturalım diye kazandığınızı bize vereceksiniz’ deyin. Vatandaşı kandırmayın” diye konuştu.
HDP Genel Başkan Yardımcısı Rıdvan Turan ise, “rant projesi” diyerek, barınma sorununun sorumlusunun AKP olduğunu belirtti. Turan, “Seçim dönemine girilirken kalkışılan sosyal konut projesi, daralma yaşayan inşaat sektörüne, halkın insanca barınma talebi paravan yapılarak hayat öpücüğü verme amacındadır” dedi.
