Haber: Berfin Bayır & Cansu Timur & Özgecan Özgenç
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan “Bir tarafta stokçular fırsatçılar türedi, diğer tarafta bunlar türedi. Tutturmuş erken emeklilik, seçim kaybetsek de yokum” dediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar’ın (EYT) haklarını ilgilendiren düzenleme yapacağını açıkladı. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi, Demokrat Parti (DP), Gelecek Partisi, Halkların Demokratik Partisi (HDP), İYİ Parti, Saadet Partisi (SP) ve Türkiye İşçi Partisi (TİP) Erdoğan’ın EYT kararını Medyascope için değerlendirdi.
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan “Bir tarafta stokçular fırsatçılar türedi, diğer tarafta bunlar türedi. Ne olacak, emekli olacak diğer taraftan başka işte çalışmaya devam edecek. Yani çift dikiş” sözleriyle eleştirdiği EYT’lilerin haklarıyla ilgili düzenleme yapılacağını açıkladı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 18 Temmuz’da (2022) uzun süredir düzenleme bekleyen EYT’lilerin sorunlarına işaret ederek, “EYT: Loading” tweeti atmış ve yıllardır haklarını almak için eylem yapan EYT’liler Türkiye gündemine gelmişti. EYT’lilerin haklarını almalarını sağlayacak düzenlemelerin yapılıp yapılmayacağı tartışmaları sürerken Erdoğan, “Tutturmuş erken emeklilik, seçim kaybetsek de yokum” dediği 2 milyon 250 bin EYT’linin yaş sınırı olmadan emekli olabileceğini duyurdu.
OKUYUN: EYT’liler SGK önünde kuyruk oluşturdu: “İhtiyacı olanlar için güzel bir karar ama oy vermem”
AKP’nin kanun teklifi olarak Meclis’e sunacağı düzenlemeye muhalefet partilerinin de destek vermesi bekleniyor ancak parti yetkilileri ve uzmanlar belirsizliklere, ortaya çıkan adaletsizliklere dikkat çekiyor. Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi, Demokrat Parti (DP), Gelecek Partisi, Halkların Demokratik Partisi (HDP), İYİ Parti, Saadet Partisi (SP) ve Türkiye İşçi Partisi (TİP) Erdoğan’ın EYT kararını Medyascope için değerlendirdi.
OKUYUN: Kılıçdaroğlu’ndan “loading” paylaşımı -KYK borçlarının faizleri silindi, sıra EYT’lilerde mesajı
CHP Sözcüsü Öztrak: “Örgütlü mücadelenin zaferi”
Medyascope‘a konuşan CHP Sözcüsü Faik Öztrak, EYT düzenlemesinin “bir hak iadesi” ve örgütlü mücadelenin zaferi olduğunu, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun bu süreçte çok emeği olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:
“Seçim olmasaydı, farklı bir noktada olsaydık, buraya gelinir miydi tartışılır. Hükümet çözüm üretemiyor, bizim söylediğimiz çözümlerin peşine takılıyor. Seçim kaybedeceği korkusuyla yaptığı kanaatindeyim. EYT’li arkadaşların özellikle çok ciddi bir hak arama mücadelesinin sonucunda bu tablonun ortaya çıktığını, genel başkanımız tarafından da desteklenmesinin bu işte ciddi rol oynadığını düşünüyorum. Genel Başkan’ın attığı tweetler, sürecin bu noktaya amasız fakatsız gelmesinde çok büyük rol oynamıştır.”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
OKUYUN: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin: “EYT teklifi aralıkta Meclis’te”
İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı Özlale: “Agresif bir seçim ekonomisinin startı verildi”
Medyascope‘a konuşan İYİ Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Kalkınma Politikaları Başkanı Ümit Özlale, EYT’lilerin mağduriyetinin giderilmesini istediklerini ve düzenlemenin “seçim ekonomisi hamlesi” olduğunu vurgulayarak, şunları söyledi:
“Ekonomik hamlelerde orta-uzun vadeli bir stratejiden bahsedersiniz. AK Parti’nin yaptığı, sadece parayı dağıtmak. AK Parti, daha önce KYK borçlarının silinmesi şimdi de EYT ile agresif bir seçim ekonomisinin startını verdi. Buna uzun zaman direndiler, şimdi ise kendi üzerlerinde baskı hissettiler ve 2 buçuk milyon insanın oyunu almak istiyorlar. Ben oy alabileceğini düşünmüyorum.”
“AK Parti döneminde atılan adımlar, nesiller arası adaletsizlik kavramını sorgulamamıza yol açıyor”
Özlale, EYT açıklaması için “EYT mağduriyetinin giderilmesi açısından olumlu ama sosyal güvenlik sisteminin geldiği nokta konusunda düşündürücü” dedi. 1990’lı yıllarda sosyal güvenlik sisteminde atılan yanlış adımların sonucu olarak, çalışan sayısının yarısı kadar emekli olan bir tablonun ortaya çıktığına dikkat çeken Özlale, “AK Parti döneminde atılan adımlar, nesiller arası adaletsizlik kavramını sorgulamamıza yol açıyor. Bu kadar fazla emekliye, nasıl bir fon yaratacağız? Şu anda mevcut çalışanların daha fazla prim ödemesini isteyerek, mevcut çalışanların üzerine daha fazla vergi yükü bindirerek” diye konuştu. Emekli sayısı arttıkça verilecek emekli maaşının düşeceğini belirten Özlale, düzenleme ile ilgili sorunlara şöyle dikkat çekti:
“Erdoğan’ın ‘İskandinav ülkeleri bu yüzden battı’ lafı vardı, biz İskandinav ülkesi olmadan batacağız demektir”
“İstihdam sağlanması, ücretlerin asgari ücret üzerine çıkması açısından verilmiş bir vaat yok. Hem zihin açısından, hem iktisadi açıdan bir vasatlık. İnsanlar emekli maaşını ek bir gelir olarak görecek, kayıt dışı çalışma patlayacak. Bu sistem, emekli olan insanlara hayatını devam ettirecek iyi bir maaşı veremeyecek. Toplanan vergilerin bir kısmı emeklilere, sosyal devletin işleyişine gidemeyecek. İnsanlar, iktidarı sıkıştırmışken Erdoğan’a geçmişte söylediklerini yediriyorlar. Tayyip Erdoğan’ın ‘İskandinav ülkeleri bu yüzden battı’ lafı vardı, biz İskandinav ülkesi olmadan batacağız demektir.”
OKUYUN: Nebati ile Kılıçdaroğlu arasında EYT atışması
HDP Genel Başkan Yardımcısı Rıdvan Turan: “Yaklaşan seçimler, EYT düzenlemesinin yapılması için kaldıraç görevi görmüştür”
Medyascope‘a konuşan HDP Genel Başkan Yardımcısı Rıdvan Turan, “son dakika” düzenlemesinin seçimle ilişkili olduğunu vurgulayarak , “Bu bir lütuf değil, mücadelenin sonucunda elde edilmiş kazanımdır. Bu direniş hattı olmasaydı, seçim açısından iktidar için de bir anlam taşımayacaktı. Sezar’ın hakkını Sezar’a vermek gerekir, yaklaşan seçimler bir kaldıraç görevi görmüştür” diye konuştu.
Turan, EYT düzenlemesine nitelikli işçilerin emekli olması ve işverenlerin kıdem tazminatı yükümlülükleri nedeniyle karşı çıkıldığına dikkat çekerek, kıdem tazminatı için işverene Kredi Garanti Fonu’ndan (KGF) kredi verileceğini hatırlattı. KGF kolaylığını “Elin taşıyla elin kuşunu vurmak” olarak değerlendiren Turan, şöyle konuştu:
“EYT için yapılacak harcamanın halkın cebinden çıkmasını sağlayacak“
“İktidar bir taraftan popülist bir siyaset izlerken, diğer taraftan da sermaye kesimlerini mutsuz etmeyecek bir çözüme yönelmiş durumda. Yine bir kurnazlığa, Ali Cengiz oyununa yönelmek suretiyle, EYT’de söz konusu olacak harcamanın halkın cebinden çıkmasını sağlayacak birtakım tedbirler sağlıyor. Hazine’den de kamu bankaları aracılığıyla olağanüstü bir kaynak söz konusu olacak. Bizim açımızdan, her şeyden önce bu konuda yapılmış olan mücadelenin sonucuna ulaşmış olmasıdır, emeği geçenleri de kutlamak gerekiyor.”
DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı İdris Şahin: “Erdoğan, reddettiği her konuda seçimleri konsolide etmek için geri adım atıyor”
Medyascope‘a konuşan DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı İdris Şahin, EYT’de atılan adımı iktidarın lütfu değil, örgütlü mücadelenin zaferi olarak değerlendirdi ve “Hükümetin hiçbir şekilde beş-on beş yıllık plan yapamayacağını gösterdi çünkü Erdoğan’ın reddettiği her konuda önümüzdeki dönemin seçimlerini konsolide etmek adına geri adım attığını gördük” dedi. EYT’lileri tebrik eden Şahin, “Seçim sandığı görüldü, artık iktidarın attığı her adım seçimlere yönelik bir adım. Elbette ki ekonomik göstergeler bakımından ne getirir, ne götürür, süreç gösterecek ama iktidar seçimlere giderken bilgisayarın üstündeki tüm tuşlara basıyor ve netice almak için de her şeyi yapıyor” diye konuştu.
“Ülkeyi önümüzdeki dönem yönetmeyecek gibi davranıyor“
Yapılması beklenen yasal düzenlemede Anayasa’nın eşitlik ilkesi çerçevesinde hareket etme yükümlülüğü olduğunun unutulmaması gerektiğini söyleyen Şahin, şunları söyledi:
“Düzenleme iktidara hiçbir şey kazandırmaz, bunu çok net söylüyorum çünkü iktidar artık kendisi kazanacağından ziyade, giderayak ortamı nasıl enfekte edebilirim ve enkaz bırakabilirim düşüncesinde. Gerek yargıya yaptığı müdahalelerle, gerekse bu ekonomik olarak sonucu belli olmayan vaatlerle bir şekliyle sanki bu ülkeyi önümüzdeki süreçte yönetmeyecekmiş gibi hareket ediyor.”
OKUYUN: EYT’de emeklilik başvurusu e-Devlet üzerinden nasıl yapılır?
Demokrat Parti: “Hak, hukuk, adalet değil, siyasi gerekçe”
Medyascope’a konuşan Demokrat Parti Ekonomik İşler Başkanı Bülent Şahinalp düzenleme kararını şöyle yorumladı:
“Ülke ve milliyete zarar verecek” sözlerini hatırlatarak, “Bugün ilan edilmiş olması, bunun arkasında bir hak, hukuk, adalet ya da ekonomik gerekçe değil yüzde yüz bir siyasi gerekçe olduğunu gösteriyor. Onun nedeni de seçime yaklaşmış olmamız ve anketlerde bir türlü arzu ettikleri neticeyi elde edemiyor olmaları. Bunun dışında bir yorum yapmak gerçekten mümkün değil, hayatın normal akışına uygun değil.”
OKUYUN: Erdoğan: “EYT’de yaş sınırlaması olmayacak”
Saadet Partisi: “Seçim olmasa çözülmeyecekti”
Medyascope‘a konuşan Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Sabri Tekir, EYT’lilerin seslerini hükümete duyurmak için eylem yaptığını hatırlatarak şunları söyledi:
“Seçim yaklaşınca, EYT önemli bir problem olduğu için hükümet çözmeyi tercih etti. Eğer seçim yaklaşmamış olsaydı, büyük ihtimalle hükümetin EYT’lilerin problemini çözmesi söz konusu olmayacaktı. Dolayısıyla da bu karar siyasi bir karardır, çözülmesi iyi olmuştur fakat siyasi nedenle çözülmüştür. Yoksa gerçekten de var olan bir problemi çözmek amaçlı değildir.”
Gelecek Partisi Sözcüsü Serkan Özcan: “Hükümet ilk defa milletin işine yarayan bir siyasi karar aldı”
Medyascope‘a konuşan Gelecek Partisi Sözcüsü Serkan Özcan, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile birlikte alınan tüm kararların gelir dağılımı adaletsizliğinin derinleştirdiğine dikkat çekti. Hükümetin EYT’lilere sırtını dönme şansının olmadığını söyleyen Özcan, “Hükümet, bu düzenlemeyi seçim sandığı yaklaştığı için ve seçimi kaybedeceğini anladığı için yaptı. Tamamıyla siyasi bir karardır ama uzun bir süre sonra ilk defa, hükümetin aldığı siyasi bir karar milletin, dar gelirlinin, sabit gelirlinin işine yarayan bir karara dönüşmüştür” diye konuştu.
OKUYUN: EYT için yapılan yeni düzenlemeden kimler, nasıl yararlanabilecek? İşte detaylar
“Popülizm demeden önce KKM lobisine aktarılan paraları tartışmamız lazım”
EYT ile bütçeye büyük bir yük geleceğini vurgulayan Özcan, “Popülizm diyebilmek için ilk önce herkesin, AKP – MHP iktidarına ‘Madem çok paranız yok, nasıl 250 milyarı kur korumalı mevduat lobisine aktarıyoruz, nasıl 7 milyar dolar kamu özel işbirliğini bu ülkenin sırtına yıkıyoruz, neden size yakın bürokratlar üç-beş tane maaş alıyor’ diye sorulması lazım. Önce bunların hesabını soralım, sonra EYT popülizm mi, değil mi tartışalım” diye konuştu.
TİP Parti Meclisi Üyesi Nazır Kapusuz: “Erdoğan, seçim kaybetmemek için tüm tuşlara aynı anda basıyor”
Türkiye İşçi Partisi (TİP) Parti Meclisi Üyesi Nazır Kapusuz, EYT düzenlemesinin toplumsal muhalefetin baskısıyla ve yıllardır süren mücadelesiyle yapıldığını söyledi. Kapusuz, “Erdoğan, daha önce ‘Hayatta ben bunu geçirmem’ derken, bu geniş kesimin ısrarlı mücadelesi sonucunda bu kararı aldı. Tabii ki Erdoğan seçimi kaybetmemek için, daha önce hiç ilgilenmediği konuları gündemine alıyor, tüm tuşlara birden basıyor. Siyasi bir karar olabilir ama bizim için zaten bir toplumsal talepti” diye konuştu.
