Seçim 2023 | Hıdır Göktaş’ın Kayseri izlenimleri: Hulusi Akar’ın savunduğu AKP kalesinin surlarında gedikler açılacak

Kurgu: Enes Berk Demirkol

Kayseri 2002’den beri AKP’nin kalesi ve eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün memleketi. Kalenin ilk sıra adayı Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ancak kalenin surlarında gedik açılması kaçınılmaz görünüyor.

Kayseri öteden beri muhafazakar yapısıyla bilinen bir kent. 2018 seçimlerinde Erdoğan yüzde 70 oranında oy alırken Cumhur İttifakı da yüzde 72 oy aldı. 952 bin seçmenin 443 bini AKP’ye oy verirken, 10 milletvekilliğinin altısını AKP kazandı. MHP ise 187 bin oyla iki milletvekiline sahip oldu. Cumhur İttifakı’nın toplam oyu 630 bine ulaştı.

Millet İttifakı ise toplam olarak 219 bin oy alırken, CHP 108 bin oyla bir, İYİ Parti 96 bin oyla bir milletvekili çıkarabildi. Sonuç, Cumhur İttifakı sekiz, Millet İttifakı 2. Bir futbol maçında hezimet olarak anılabilecek bu sonuca rağmen Millet İttifakı bu kez durumu 5-5 yapmak için yoğun bir çaba içinde.

Abdullah Gül’ün etkisi

Kayseri’yi iyi bilen bir gazeteci, eski cumhurbaşkanlarından Abdullah Gül’ün Kayserili olmasının seçimlere etkisinin ne olacağı konusundaki soruma, “Gül’ün artık çok fazla bir fonksiyonu yok. Pek fazla da gelip gitmiyor, düğün, cenaze o kadar. Seçildiğinde 41 pare top atılmıştı, şimdi esamisi okunmuyor” yanıtını verdi.

Kayseri’nin sorunları

Kayseri’nin öne çıkan sorunları olarak ise Yozgat üzerinden Sivas’a giden hızlı trenin bir ara istasyondan Kayseri’ye getirilememesi olduğunu söyledi. Ayrıca Niğde-Adana otoyolunun olduğunu ve Kayseri’nin buna da bağlanamadığını, bunun sonucunda şehrin “cazibe merkezi” olmaktan çıkabileceğini anlattı. Yeni bir havaalanı ya da mevcut havaalanına ikinci bir pistin yapılmamış olmasının da Kayseri ekonomisine olumsuz etkileri olduğunu ve bunların Kayseri’nin öne çıkan sorunları olduğunu belirtti.

81 ilde seçimin nabzını tutuyoruz. Bütün il izlenimi videolarımız için aşağıdaki YouTube oynatma listemizde gezinebilir, şehrinizi bulabilirsiniz:

Cumhur İttifakı’nda durum

AKP Kayseri’de tüm listeyi sil baştan yaptı. Listeye alınmayanlar öyle sıradan milletvekilleri de değil. Eski belediye başkanı, eski Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki listede yok. Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş, Kayseri’den aday gösterilme imkanının olmadığını görmüş olacak ki, Ankara için aday adaylığı başvurusu yaptı ancak aday gösterilmedi. 

Eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız da adaylık bekledi ama olmadı. Yıldız, adaylık sürecinde beyin damarlarında yaşadığı sorun nedeniyle “iskemik atak” teşhisiyle 9 Nisan’da hastaneye kaldırıldı. Yıldız, bir süre tedavi gördükten sonra 15 Nisan’da taburcu edildi. 

Kayserili ve partide etkin görevler yapmış, 2018 seçimlerinde ilk üç sıra adayı listeye alınmazken ilk sıraya eski Genelkurmay Başkanı ve halen Milli Savunma Bakanı, Kayserili Hulusi Akar yerleştirildi. İkinci sıraya Kayserili olmayan Ayşe Böhürler’in yerleştirilmesi önemli bir sıkıntı kaynağı. Listenin ilk iki sırasındaki sıkıntıları gidermek amacıyla ise üçüncü sıraya eski il başkanı Şaban Çopuroğlu alındı.

MHP’de ise ilk sırada genel başkan yardımcısı ve Kayseri Milletvekili İsmail Özdemir, ikinci sırada ise MHP nin diğer milletvekili Baki Ersoy var. MHP, mevcut milletvekilleri ile mevcudu koruma arayışında.

Millet İttifakı’nda durum

Millet İttifakı’nın listesi, tam bir ittifak listesi. İlk sırada eski CHP İl Başkanı Akşın Genç yer alırken ikinci sıraya Saadet Partisi Genel Başkan Yardımcısı, Kayserili Mahmut Arıkan yerleştirildi. Üçüncü sırada DEVA Partisi kontenjanından Burhan Bahadır Özsoy, dördüncü sırada ise eski Gelecek Partisi Kayseri İl Başkanı Zülküf Arslan yer aldı.

CHP’li aday hem partiyi hareketlendirmiş hem de Kayserili ve bölgede tanınan sevilen biri. Alevi olması da Kayseri’deki Alevi oylarının neredeyse tamamının Kılıçdaroğlu’na ve CHP’ye verilmesi anlamına geliyor. Bu nedenle Genç’in milletvekilliği kesin. Millet İttifakı’nın tam anlamıyla yansıdığı listedeki SP’li Arıkan da Kayserili, ticaretle uğraşan ve yerli bir aileye mensup. Bu tercihin listeye çok büyük katkı sağlayacağı ve en az iki milletvekilinin garanti olduğu belirtiliyor.

Üçüncü sıra adayı Özsoy ise şehirde tanınan biri değil ve Kayseri’de yaşamıyor. Kayseri il izlenimi çalışmalarını yaptığımız sırada da henüz Kayseri’ye gelmemişti. Bu bir handikap olarak görülürken, siyasette deneyimli kişiler, eski ANAP’lı Halil Özsoy’un oğlu olduğunu, Halil Özsoy’un Kayseri’ye çok büyük katkısının olduğunu ve bunun sandığa oy olarak yansıyacağını anlattılar. Özsoy’un etkili bir çalışma yapması durumunda CHP listesinin üç milletvekilliğini çıkarmayı zorlayacağı da öne çıkan görüşler arasında. Dördüncü sıra adayı Zülküf Arslan ise Elazığ kökenli ancak 26 yıldır kentte avukat olarak çalışıyor ve Gelecek Partisi’nin kurucu il başkanı. Onun çalışmalarının da listeye büyük katkı sağlayacağı görüşü hakim.

İYİ Parti, milletvekili Dursun Ataç’ı yine birinci sıraya koyarken, ikinci sıraya Abdullah İlker Sungur’u yerleştirdi. Babası İbrahim Sungur, MHP ve Ülkücü camiada tanınan biri. Abdullah İlker Sungur da MHP’de ilçe ve il düzeyinde görevler yapmış ve İYİ Parti’nin kuruluşunda Kurucular Kurulu üyesi olarak görev almış ve Akşener’in yakın çalıştığı danışmanlardan biri. Sungur soyadının Kayseri’deki etkisiyle iki milletvekili çıkarmaya çok yakın duruyor İYİ Parti.

Kayseri’de sonuç ne olur?

Kayseri’de görüşmeleri sürdürürken bir kahvede orta yaş üstü beş-altı kişilik bir grupla tanışıp sohbet etme imkanı buldum. Grupta eski AKP’li, MHP’li olup Ülkücü kökenli kişiler de CHP’li ve sosyal demokrat kişiler de vardı. Hatta birinin ağabeyi AKP kurucusu ve milletvekilliği de yapmış biri. Bu kişilerle yaptığım görüşmede ortaya çıkan sonuç; AKP Kayseri’de ciddi bir destek kaybına uğramış durumda. Listede yapılan yanlışlar da buna “tuz biber ekmiş”. 

AKP’nin yine birinci parti olacağından ve Erdoğan’a Kılıçdaroğlu’ndan fazla oy çıkacağından eminler. Bununla beraber AKP’nin bu kez altı milletvekili çıkarmasını ise mümkün görmüyorlar. Olası oy tahminleri ile ilgili çalışma da yapmışlar. “AKP en az dört milletvekili çıkarır” diyorlar. MHP iki, CHP iki ve İYİ Parti’nin iki milletvekili çıkaracağı masadaki en baskın beklenti olarak öne çıkıyor. 

Bir milletvekilliğinin arada dolaşabileceği, AKP’nin beş milletvekili çıkarması durumunda bunun MHP’den gitmesinin yüksek olasılık olduğu da masada tartışılan konulardan biriydi. Millet İttifakı mevcut iki milletvekilliğini dörde kadar çıkarabilir ve 8-2’lik durum 6-4’e gelebilir. CHP ya da İYİ Parti’nin atak yapıp, MHP’den bir milletvekili “çalması” durumunda, sonucun 5-5 olacağı tahmini de yapılıyor. 

CHP adayı Aşkın Genç: “AKP ciddi oy kaybına uğrayacak”

CHP’nin ilk sıra adayı eski CHP Kayseri İl Başkanı Aşkın Genç “AKP’nin ciddi oy kaybına uğrayacağını” belirterek, beş milletvekili çıkarmasının zor olduğunu, dört milletvekilinde kalabileceğini söyledi. Genç, geriye kalan altı milletvekilliğinin ise CHP, İYİ Parti ve MHP arasında ikişer dağılmasının mümkün olduğunu, MHP’nin bir milletvekilliğinin duruma göre CHP ya da İYİ Parti’ye kayabileceğini belirterek, “Biz şu anda iki buçuktayız ve bunu üç yapmak için uğraşıyoruz” dedi. 

Kayseri’nin 1994’ten beri Refah ve AKP belediyeleri tarafından yönetildiğine dikkat çeken Genç, yaşanan sıkıntıları ve kentin sorunlarını ise şöyle anlattı:

“Yapılaşma bozuklukları var ve bu kentte çok büyük sıkıntı yaratacak. Mehmet Özhaseki belediye başkanlığı yaptı ve çok fazla kat irtifakları verildi. Sonra bakan oldu ve bunlara imar affı çıkarıldı. Bunlar ileride sorunlar yaratacak. Mobilya sanayisi ve onun yan sanayisi gelişti, emek yoğun sektör oluştu ve kentte bir katma değer yaratmadı. Denizli, Konya ve Gaziantep’e göre geri kaldı. Organize sanayi bölgelerinde Suriyeliler düşük ücret ve sigortasız çalışınca hem kentte gettolaşma oluştu hem de kentin yerlisi iş bulamaz oldu.”

Kayseri’de 1973-1980 arasında ve daha sonra 1989-1994 yılları arasında CHP’li Niyazi Bahçeci’nin belediye başkanlığı yaptığını ve “Efsane başkan” olarak anıldığını belirten Genç, “Seneye de belediye başkanlığını tekrar almaya kararlıyız” diye konuştu.

Gelecek Partisi itici güç

Gelecek Partisi’nin kurucu il başkanı ve CHP listesinde dördüncü sıradan aday olan avukat Zülküf Arslan da AKP’nin ciddi oy kaybı yaşayacağı kanısında. Millet İttifakı olarak üç milletvekili çıkarmak için uğraşacaklarını, seçilmesinin zor olduğunu vurgulayan Arslan, “Biz Gelecek Partisi itici güç olacağız, ilk sıradaymış gibi çalışacağım ve biz kazanacağız” dedi. 

Eski Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Özhaseki’nin döneminde verilen imar izinleri ve ardından çıkarılan imar aflarıyla Kayseri’nin bina kat ortalamasının 8,2 olduğunu belirten Arslan, 1987’den beri söz verilen hızlı tren projesinin de bir türlü gerçekleştirilmediğini anlattı.

“AKP burada, tüm Türkiye’de olduğu gibi büyük bir yıkım yaşayacaktır” diyen Arslan, “Biz beş milletvekili çıkarabileceğimize inanıyoruz. Bu yönde de çabalıyoruz. İYİ Parti de milletvekili çıkaracak. Konuşmayan insanlar ise otoriter düzenden korktuğu için konuşmuyor. İnsanlar susuyorsa fikirlerini özgürce söyleyemedikleri için susuyordur” diye konuştu. 

CHP listesine Saadet desteği

Kayseri’nin deneyimli gazetecilerinden Üstün Tuncer, Millet İttifakı’nın listesinin ilk dört sırasında dört farklı partiden aday olmasının avantaj olduğunu belirterek Medyascope’a şunları söyledi:

“CHP’nin seçimlerdeki en büyük kozu, ikinci sıra adayı Saadet Partisi kontenjanından listeye giren Mahmut Arıkan. Arıkan, Kayseri’de sevilen bir işadamının oğlu. Kendisi de babası gibi inşaat malzemeleri alanında iş yapıyor. Mahmut Arıkan’ın ismi açıklandığında, ‘Babası çok iyi bir insan’ denilerek, oğlu kabul gördü. Kayseri, milli  ve manevi değerlere bağlı, mutaassıp bir sosyolojik yapıya sahip. Özellikle, Yahyalı ilçesinde Saadet Partisi’ne sonuna kadar bağlı binlerce seçmen var. Bu seçmen, ne olursa olsun, ne pahasına olursa olsun Saadet Partisi’nden kopmaz ve oylarını blok halinde kullanır. Bu kez, oylar önce Kemal Kılıçdaroğlu’na, daha sonra CHP’ye gidecek gibi görünüyor.”

AKP’nin oy kaybetse de yine birinci parti çıkacağını vurgulayan Tuncer, “Önceki seçimlerde altı milletvekili ile TBMM’ye giden AK Parti, tüm Türkiye’de olduğu gibi Kayseri’de de büyük oy kaybı yaşıyor” dedi. “Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın listenin başında olması, AK Parti’ye puan kazandırmış gibi görünmüyor” diyen Tuncer, ikinci sıradaki aday Ayşe Böhürler’in “hem Kayserili seçmen hem de partililer tarafından pek benimsenmediğini” söyledi.

Vatandaşlar suskun

Kayseri’de özellikle Cumhuriyet Meydanı’nda en çok dikkatimi çeken şeylerden biri kazı-kazan denen kart satıcılarının çokluğuydu. Onların etrafında da yoğun bir kalabalık var ve sürekli kart kazıyorlar. O anları videoya çekmeme ve konuşmaya da yanaşmadılar. O kalabalığın arasında duran ama kazı-kazan oynamayan bir genç, “Konuşursam ne olacağını bilmiyorum, konuşmak sıkıntılı” dedi. Özel sektörde çalıştığını belirten genç, konuşması ve bunun duyulması durumunda da sorun yaşayabileceğinden endişeliydi:

“İkinci kez oy kullanacağım. AKP’ye verdim ama şimdi durum ortada. Ekonomi iyi değil, iş yok. Arkadaş çevremde de bu fikir hakim. Bazıları Muharrem İnce’ye verecek tepki için. ‘Bu, HDP’ye yanaştı’ diyorlar, ondan vermiyorlar.”

“Öttürürler”

Cumhuriyet Meydanı’nda en az şans oyuncuları kadar da ayakkabı boyacısı vardı. Onlardan birkaçıyla konuşmak istedim, yanaşmadılar. Biri ise kamera kaydını kabul etmedi ama şunları söyledi:

“Abi konuşamam. seni sevdim, söyleyecek çok şey var ama söyleyemem. Yarın sabah bu yerimden de olurum. Şimdi sana yalan söylersem, yukarıda Allah var, öbür tarafta öttürür. Doğru söylersem bunlar öttürür. En iyisi bir şey söylemeyeyim.”