Türkiye Barolar Birliği (TBB) Cumhurbaşkanlığı kararı ile Türk vatandaşlığının para karşılığında alınabilmesini sağlayan yönetmeliğin durdurulması ve iptali için dava açtı. Danıştay, talebi oy çokluğu ile reddetti. Türk vatandaşlığının para ile satın alınabilir olduğuna dikkat çeken TBB Başkanı Erinç Sağkan, “Danıştay, Anayasa’ya ve Türk Vatandaşlığı Kanunu’na aykırı olan yönetmeliği hukuka aykırı görmüyor” dedi ve dolardaki yükselişin Türk vatandaşlığına etkisine dikkat çekti.
Türkiye Barolar Birliği, 2022 yılı Haziran ayında döviz karşılığı Türk vatandaşlığı kazanılmasını düzenleyen yönetmeliğin durdurulması ve iptali için dava açmıştı. Danıştay, istemi bir karşı oya karşı, oyçokluğuyla reddetti. Konuya ilişkin açıklama yapan TBB Başkanı Erinç Sağkan, Danıştay Dairesi’nin Anayasa’ya ve Türk Vatandaşlığı Kanunu’na aykırı karar verdiğini fakat bir karşı oyun umut verici olduğunu dile getirdi. Sağkan, Türk vatandaşlığı hakkının satın alındığına, Türkiye’deki ekonomi yönetimi sebebiyle yükselen dolar kuru ile birlikte de ucuzladığına dikkat çekti:
“Türk vatandaşlığının adeta satın alınarak kazanılmasında birim olarak belirlenen yabancı para cinsi, davanın açıldığı tarihte 16 seviyelerinde iken bugün 27 seviyelerinde işlem görmektedir. Bir başka deyişle, Türk vatandaşlığını kazanmak aradan geçen bir yıllık süreçte neredeyse yarı yarıya ucuzlamıştır. Süreçte, dolar karşısında Türk Lirasının değer kaybetmesi neticesinde yaşanan talep artışı ile davaya konu yöntemle ne kadar vatandaşlık alındığı, birlikte yaşama arzusundan arındırılmış bu yeni vatandaşlık türünün hukuksal ve toplumsal sonuçlarının ne olduğu halen muğlaklığını korumaktadır.”
1 karşı oy
“Yürütmeyi durdurma istemimizin reddi açıkça hukuka aykırı olmakla birlikte Danıştay Tetkik Hakimi’nin olumlu düşüncesi ve oy çokluğu ile çıkan karardaki muhalefet şerhi bir nebze olsun umudumuzu tazelemiştir. Şimdi söz Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nda. Dava sürecini ülkemize hiçbir para birimi ile ölçülmesi mümkün olmayan aidiyet duygumuz ve sorumlulukla takip etmeye devam edeceğiz.“
Cumhurbaşkanlığı ve İçişleri Bakanlığı, dava üzerine 2022 yılında Cumhurbaşkanlığı kararıyla yürürlüğe konulan ve Türk vatandaşlığının para ile satılmasını düzenleyen yönetmeliğin iptal edilmemesi için şu savunmayı yaptı:
“Davalı idarelerden Cumhurbaşkanlığı tarafından; Öncelikle davanın ehliyet yönünden reddedilmesi gerektiği dava konusu edilen düzenlemelere yönelik iddialardan çok dava dışı konulardan bahsedildiği, dava konusu istemin tereddüte yer verilmeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği, Bulgaristan, Fransa, Macaristan, Irlanda, Letonya, Ispanya, Portekiz ve Hollanda gibi ülkelerin yatırım yoluyla ikamet programlarını benimsediği, 2013 yılında Güney Kibns’in yatırımcı yoluyla vatandaşlık programını yenilediği ve Malta’nın yeni program benimsediği, 2016 yılına kadar AB üyesi devletlerin birçoğunun ya yatırım yoluyla ikamet izni verme ya da vatandaşlık kazandırma şeklindeki yatırım programlarından birini yasal düzenlemelerine dahil ettiği, Avrupa Parlamentosu Araştırma Servisinin 2021 tarihli araştırmasına göre AB üyesi ülkelerde 2011 ila 2019 yılları arasında 132 binden fazla kişinin yatırım yoluyla ikamet izni aldığı veya vatandaşlık kazandığı, aynı dönemde, bu programlardan elde edilen toplam girdinin en az 21,4 milyar Euro olduğunun tahmin edildiği,
Anayasal hükümler uyarıca Cumhurbaşkanının bu konuda yönetmelik çıkarma yetkisinin bulunduğu, iptali istenilen düzenlemelerin 5091 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 12. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendine gönderme yaptığı 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 31. maddesinin 1. fıkrasının () bendi uyarınca çıkarıldığı, bu düzenlemelerde, Kanun’un belirlemiş olduğu esaslar değiştirilmeksizin Kanun’un uygulanması aşamasındaki usul ve diğer hususlara ilişkin açıklamalar getirildiği,
Yönetmelik’in 20 maddesine eklenen (f) bendinde, vatandaşlığa hak kazanmak isteyen yabancılara bireysel emeklilik sistemine yatırım yapmaları şartıyla bu hakkın sunulmasının amaçlandığı, bu sayede, BES’e aktarılacak birikimlerin artması yoluyla sistemin derinleşmesi, yurt içi tasarrufların artışına önemli düzeyde katkıda bulunması ve üreteceği ölçek ekonomisi sayesinde maliyetleri azaltarak tüm katılımcılara katma değer sağlamasının öngörüldüğü, yine yönetilen birikimlerin piyasadaki kurumların gelişmesine ve uzun vadeli fon dengesine fayda sunmasının beklenildiği, ilave olarak, bu suretle vatandaşlık edimini sağlayacak kişilerin emeklilik döneminde gelir sağlayabileceği özel bir emeklilik sisteminden faydalanılması ve özellikle sosyal güvenlik sistemine yeteri kadar prim ödemesinde bulunma imkanı sağlayamamış kişilere emeklilik dönemlerinde destek olunmasının planlandığı.
Yönetmelik’in 20. maddesinin 10. fıkrasında yer alan düzenlemenin de hukuka uygun olduğu, yatırım yoluyla Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancı yatırımcının; yatırım türü, miktarı ve süre koşulunun yanı sıra Kanun’un 12. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen, milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hâli bulunmamak koşulunu da evleviyetle gerçekleştirmiş olması gerektiği, davacının yürütmenin durdurulması isteminin ve davanın reddi gerektiği savunulmaktadır. Diğer davalı idareler İçişleri Bakanlığı ile Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanlığı tarafından da benzer ifadelere yer verilerek, davacının yürütmenin durdurulması isteminin ve davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.“
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
