Yaklaşık dört yıldır koronavirüsle (Covid-19) mücadele eden dünya, şimdi de İngiltere’de görülen Omicron alt varyantı Eris için dikkat kesildi. İngiltere’de her yedi yeni vakadan birinde görülen bu varyant, pandemi etkisi yaratır mı? Eris’in genel belirtilerinin tıpkı koronavirüs gibi gribe benzediğini söyleyen Prof. Dr. Esin Şenol Davutoğlu, insanların bağışıklık kazandığını hatırlattı, aşının önemini vurguladı.
Hayatımıza Kasım 2019’da girerek dünya genelinde milyonlarca insanın hayatını kaybetmesine neden olan Covid-19, yeni varyantlarıyla yaşamaya devam ediyor. Covid-19’dan hemen sonra çıkan Omicron’un alt türevi olan Eris (EG.5.1), geçtiğimiz haftalarda İngiltere’de görülmeye başladı. İngiltere Sağlık Güvenliği Ajansı’na göre Eris, ülke genelindeki her yedi vakadan birini oluşturuyor.
Yetkilileri harekete geçiren Eris, yüzde 39,4’le vakaların yaklaşık yarısını oluşturan Arcturus’tan sonra İngiltere’de en yaygın ikinci varyant olarak kayıtlara geçti. Dünya Sağlık Örgütü hastalığa EG.5.1 tanımlaması yaptı.
Zoe Sağlık Çalışması’na göre Eris varyantında en yaygın görülen semptomlar arasında boğaz ağrısı, burun akıntısı, tıkalı burun, değişen koku alma duyusu ve balgamsız öksürük yer alıyor. Başta Amerika Birleşik Devleti (ABD) ve İngiltere olmak üzere pek çok ülkede vaka sayıları yeniden tırmanışa geçerken uzmanlar bu durumu Eris varyantına bağlıyor.
“Koronavirüs hâlâ ölümcül ama insanlar bağışıklık geliştirdi”
Eris varyantının Türkiye’de görülüp görülmediğine dair herhangi bir resmî açıklama yapılmazken, bu virüsün yeni bir pandemi yaratıp yaratmayacağı merak ediliyor. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol, pandeminin bitmediğini ve koronavirüsün yeni varyantlarla yaşamaya devam ettiğini söyledi:
“Pandemi bitmedi, pandemiyle ilgili uluslararası acil durum ilanı bitirildi. Hâlâ ortamda olmasına rağmen başlangıca göre yayılımı hız kesti. Virüs ölümcül olma kapasitesini koruyor ama dünya nüfusunun yüzde 90’ı aşılama veya virüsle karşılaşma yoluyla kısmî ya da tam bağışıklık geliştirdi. Dolayısıyla hem virüs hem de insanlar için evrimsel bir süreç izliyoruz. Ama virüsün evrimsel süreci daha hızlı gelişiyor. Yeni varyantlar ve özellikler kazanıyor bu nedenle hızlıca yayılabiliyor.”
“Genel belirtileri nezle gibi”
Eris’in Asya’da hızla yayıldığını söyleyen Şenol, “Özellikle Çin, Japonya, Güney Amerika, Avrupa ve son haftalarda da Amerika’da hızlı bir yayılımı var. Bu aslında kanalizasyon sularında izleniyor ve virüs düzeyinin yükseldiği belirtiliyor. Hastaneye yatışlarda da yüzde 10’un üzerinde artış olduğu saptanıyor. Genel belirtileri nezle gibi. Burun akıntısı, hapşırık, boğaz ağrısı, halsizlik, kırıklık gibi bulguları taşıyor. Bağışıklık sisteminde sorun olan ve ileri yaştaki kişilerde hâlâ bütün varyantlar zatürre yapabiliyor” dedi.
“Sonbaharda salgının yeni bir piki olabilir”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Pandeminin bitmediğini, virüslerin sürekli evrimleşerek farklı varyantlarla karşımıza çıktığını vurgulayan Şenol, “Eris varyantı şu anda yaz piki yapıyor. Bu da bağışıklığımızda bir eksilme var demek. Çünkü son aşı dozlarının üzerinden uzun zaman geçti. Bu nedenle bize varyant aşısı gerekiyor. Bu virüslerin yeni mutasyonları olacak, o nedenle sonbaharda salgının ciddi bir piki olabilir. Bunun önüne geçmek için varyant aşısının Türkiye’ye gelmesi lazım. Pandemiler dalgalar halinde seyreder, aşı olunmazsa yeni bir dalgaya sebep olabilir” diye devam etti.
“Bağışıklık konusunda ilerleme kat ettik”
Şenol, 2019-2021’deki pandemi süreçlerine geri dönülmeyeceğini çünkü bağışıklık oluştuğunu hatırlattı, yeni gelişen varyantlara uygun aşılar yapılması gerektiğini vurguladı:
“Sarsıcı olur mu? Coğrafi farklılıklar gösterebilir, dalga yayılım yapabilir. Amerika’da yüzde 10’un üzerinde hastaneye yatış artışı var. Ama Amerika’nın elinde etkili ilaç var. Bizde o ilaç olmadığı için daha hastalandırıcı seyredebilir. Yine de eski pandemi zamanlarına dönmeyiz çünkü bağışıklık konusunda ilerleme kat ettik. Ancak etkili yöntemleri uygulamaya sokmalıyız. Bunun için de varyant aşısının Türkiye’ye gelmesi ve yapılması lazım. Şu anda mevcut eski aşıyla, aşı takviyesi önermiyorum. Yeni gelişen varyantlara uygun aşılar yapılmalı.”
