Gabon Devlet Başkanı Ali Bongo’nun yeniden seçilmesi ülkeyi karıştırdı. Askerler yönetime el koyduklarını ve seçim sonuçlarını iptal ettiklerini açıkladı. Gabon’daki 56 yıllık Bongo ailesi iktidarı bitiyor mu?
Gabon Seçim Komisyonu’na göre Bongo, oyların yüzde 63,4’ünü aldı. Muhalefet, seçim sonuçlarına “Hile karıştığı” görüşündeydi. Ali Bongo, babası Omar Bongo 2009 yılında hayatını kaybettiğinden beri devlet başkanlığı görevinde. Babası Omar Bongo da, 1967-2009 arasında Gabon’un liderliğini yapmıştı.
Ordunun seçimlere müdahalesiyle, Gabon’daki yarım asırlık Bongo iktidarının da sonuna geliniyor.
Darbenin ardından Ali Bongo, ev hapsine alındı. Ailesinin ve doktorlarının da onla beraber olduğu belirtiliyor.
Bongo’nun oğullarından biri ise “Vatana ihanet” suçlamasıyla tutuklandı.
Askerler ulusal televizyona çıkarak, “Seçim sonuçlarını iptal ettiklerini ve cumhuriyetin tüm kurumlarını feshettiklerini” duyurdu. Askerler kendilerini “Geçiş ve Kurumların Restorasyonu Komitesi” üyeleri olarak tanıttı. Darbe duyurusunun ardından başkent Libreville’de silah sesleri duyuldu.
Daha önceki darbe girişimi
Gabon, Ocak 2019’da askerlerin devlet radyo istasyonunu kısa süreliğine ele geçirmesi ve birkaç ay önce felç geçiren Bongo’nun artık göreve uygun olmadığını belirten bir mesaj yayınlamasının ardından da bir askeri darbe girişimine sahne olmuştu.
Şüpheli darbecilerden ikisinin öldürülmesi ve diğerlerinin tutuklanmasının ardından saatler sonra durum eski haline dönmüştü.
Bugün yaşanan darbe başarılı olması halinde, 2020’den bu yana Batı ve Orta Afrika’da gerçekleşen sekizinci darbe olacak: Bu ülkeler; Mali, Gine, Burkina Faso, Çad ve Nijer.
Özellikle Burkina Faso, Mali ve Nijer’deki darbelerle Fransa’nın Batı Afrika üzerinde güç kaybettiği ve Rusya’nın bu darbelerden istifade edeceği iddia edilmişti. Temmuz 2023’te gerçekleşen Nijer Darbesi’nden sonra darbeyi destekleyenler, sokaklara Rusya bayrağı ile çıkmıştı.
Geçtiğimiz günlerde liderlerini bir uçak kazasında kaybeden Wagner paralı asker grubunun en etkin olduğu alanlardan biri de Mali.
- Prigojin öldü: Ukrayna’dan Afrika’ya faaliyet gösteren Wagner şimdi ne yapacak?
- Nijer’de asker yönetime el koydu | Rusya, Afrika’da gücü eline almak mı istiyor?
Gabon Seçim Komisyonu, darbe gerçekleşmeden birkaç saat önce Bongo’nun, oyların yüzde 30’unu alan rakibi Albert Ondo Ossa’ya karşı seçimi kazandığını açıklamıştı.
Ondo Ossa ve muhalefet ittifakı, çok sayıda seçim merkezinin birkaç saat geç açılmasıyla birlikte seçimlere hile karıştığını iddia etmişti. Muhalefet, Bongo’nun daha önceki iki seçimde de hile ile seçildiğini iddia ediyor.
Pazartesi günü Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), internet engellemesi ve Gabon’un Fransız uluslararası haber kuruluşları RFI, France 24 ve TV5 Monde’un yayınlarını geçici olarak durdurmasıyla ilgili endişelerini dile getirmişti: “RSF, basın özgürlüğü ve bilgi çoğulculuğuna yönelik bir dizi saldırıyı, genel seçimlerin şeffaflığını tehlikeye atabilecek olguları kınamaktadır.”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Bazı Gabonlular da darbeyi kutlamak için sokaklara çıktı. Ordu, sokakta kutlama yapan vatandaşların evlerine dönmelerini istedi. Ordunun, darbenin ilk gününde stratejik noktalarda güvenliği sağlamak istediği belirtiliyor.
Halkın kutlama yaptığı, Libreville’in en büyük caddesi Boulevard Triomphal Omar Bongo da bunlardan biri.
Eski kolonisi Gabon’da yaşananlar, Fransa’yı da yakından ilgilendiriyor. Fransa Başbakanı Elisabeth Borne, “Büyük bir dikkatle yaşananları takip ettiklerinin” altını çizdi.
Çin Dışişleri Bakanlığı’ndan da bir açıklama geldi ve Devlet Başkanı Ali Bongo’nun “Güvenliğinin garanti altına alınması” talep edildi.
Rusya Dışişleri yetkilileri de darbeden “Endişe duyduklarını” belirtti.
