Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres ve İsrailli yetkililer arasındaki gerilim tırmanıyor. Guterres’in Filistin halkını savunan açıklamalarına tepki gösteren İsrail, BM yetkililerine yaptırım uygulama kararı aldı. Peki kriz nasıl başladı, buraya nasıl gelindi? BM oturumunda kim, ne söyledi?
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri António Guterres dün (24 Ekim) yaptığı konuşmada Hamas’ın 7 Ekim’deki saldırılarının durduk yere gerçekleşmediğini ifade ederek, “Filistin halkı İsrail’in 56 yıldır işgali altında” demişti.
İsrail’den Guterres’e: “Siz hangi dünyada yaşıyorsunuz?”
Guterres, Filistin halkına yapılanların Hamas’ın saldırılarını haklı çıkarmadığını söylese de İsraillilerin tepkisi çok sert oldu. İlk açıklama İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen’den geldi. Cohen, “Bu tarzda bir katliam için hiçbir sebep olamaz” dedi ve Guterres’e sordu: “Siz hangi dünyada yaşıyorsunuz?”
Cohen, X hesabından bir paylaşım yaptı, “BM Genel Sekreteri ile görüşmeyeceğim. 7 Ekim katliamından sonra dengeli bir yaklaşıma yer yok. Hamas yeryüzünden silinmelidir!” yazdı.
I will not meet with the UN Secretary-General. After the October 7th massacre, there is no place for a balanced approach. Hamas must be erased off the face of the planet!
— אלי כהן | Eli Cohen (@elicoh1) October 24, 2023
Vize ambargosu: “Onlara ders vermenin vakti geldi”
İsrail’in BM Daimi Temsilcisi Gilad Erdan ise “BM’yi yönetme görevine uygun olmadığını” ifade ederek Guterres’in istifasını talep etti. Öte yandan Erdan, İsrail’in BM temsilcilerine vize vermeyeceğini de açıkladı:
“Bu sözler nedeniyle BM temsilcilerine vize vermeyeceğiz. İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Martin Griffiths’e vize vermeyi zaten reddettik. Onlara bir ders vermenin zamanı geldi.”
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Eski bir İngiliz diplomat ve Yemen özel temsilcisi Griffiths, Gazze’ye gönderilen BM yardımlarının son derece yetersiz olduğu konusunda uyarılarda bulunuyordu. Griffiths, bölgeye yardım girebilmesi için defalarca ateşkes çağrısında bulundu.
Çok sayıda BM çalışanı, Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) tarafından istihdam ediliyor. Bu yaşananlari İsrail ile BM’nin arasındaki ilk gerilim değil. İsrail uzun bir süredir, BM’nin “aleyhlerine çalıştığı” düşüncesinde.
BM-İsrail gerilimi
BM Güvenlik Konseyi, 1860 sayılı kararın kabul edildiği Ocak 2009’dan bu yana İsrail konusunda oybirliğiyle ortak bir karara varamadı. Güvenlik Konseyi’nin beş daimi üyesinden biri olan Amerika Birleşik Devletleri (ABD), geçen hafta da dahil olmak üzere İsrail’le ilgili kararları toplam 46 kez veto etti.
Guterres’in Gazze’de Hamas tarafından alıkonulan rehinelerin aile temsilcileriyle görüşeceği ve kendilerine İsrail’in BM daimi misyonundan bir temsilcinin de eşlik edeceği belirtildi. Ancak daha sonra bazı ailelerin Guterres ile görüşmemek için Cohen’den baskı gördüğü iddia ediliyor.
Kaynak: Guardian