AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Almanya ziyareti sonrası uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı. Erdoğan anayasa değişikliği ile ilgili cumhurbaşkanı seçimlerinde uygulanan 50+1 şartının değişmesi gerektiğini söyledi. Koç Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Ali Çarkoğlu bunun yeni bir meşruiyet krizine yol açacağını söyledi.
Program editörü: Aliye Altınışık
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Almanya ziyareti sonrası uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Anayasa değişikliği ile ilgili de konuşan Erdoğan, 50+1 şartının değişmesi gerektiğini söyledi. “Çoğunluğu alan adayın seçilmesi usulüne geçilmesi halinde Cumhurbaşkanlığı seçimi de seri olur, uğraştırmaz ve yanlış yollara da sevk etmez” diyen Erdoğan, “Mevcutta 50+1 mecburiyeti partileri yanlış yollara sevk ediyor. Kimin eli, kimin cebinde belli değil. Yok altılı, yok on altılı masa… Bundan sonra kim bilir daha neler çıkar? Ama oy sayısı itibarıyla ‘en fazla oyu alan aday seçilir’ denildiği zaman seçim hızlıca tamamlanır” diye konuştu.
Prof. Dr. Ali Çarkoğlu, mevcut sistemin yeteri kadar denetlenmediğini, cumhurbaşkanına tanınan yetkilerin geniş olduğunu vurgulayarak, 50+1 şartını kaldırmanın meşruiyet krizi yaratacağını söyledi. Çarkoğlu en çok oyu alanın cumhurbaşkanı seçilmesinin yaratacağı meşruiyet krizini aşmak için yeni bir limit belirlenebileceğini vurguladı:
“Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin meşruiyet temeli 50+1. Bu olmadığı zaman karşımızda denetlenemeyen, Meclis’in temsil yeteneğine karşı bir yönetim biçimine, şimdi de yüzde 50’den daha az oyla seçilmesi eklenecek. Eğer bir pişmanlık varsa Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nden ziyade, ‘Biz bu iktidarı parlamenter sistemle çok daha rahat kontrol edebiliyorduk’ fikri olabilir. Adalet ve Kalkınma Partisi’nin oy oranı yüzde 34 civarı, artık yüzde 50’lik oranlara gelmek zor. Şimdi şu anki tek meşruiyeti, yüzde 35’in yanına ittifakın getirdiği sandalyeleri de ekleyerek Meclis’i kontrol edebiliyor olması ve açık ara olmasa da Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın rakiplerinden daha fazla oy alabiliyor olması. Yüzde 50+1 şartı kalktığında seçim çabuk bitebilir ama, örneğin yüzde 32 oyla da cumhurbaşkanı seçilebilir anlamına geliyor. Elindeki yetkilerle ve böyle bir oy oranıyla. Böyle bir yönetimin meşruiyeti olduğu söylenebilir mi? Bugünkü sistemi mumla ararız. Yetkiler aynı kalacak ama yüzde 50’de daha az oyla seçilecek. Bu meşruiyet krizi yaratır. Ya da yeni bir limit koymaları gerekecek.”
Çarkoğlu ittifak siyasetinin Türkiye için gerekli olduğunu belirtti ve eğer Erdoğan istediklerini Cumhur İttifakı ile yapamazsa yeni ittifak arayışına girebileceğinin altını çizdi:
“İttifaklar Türkiye için bir gereklilik. Çünkü halkın tercihleri bölünmüş durumda. Bu sistem tek bir parti çatısı altında ülkeyi yönetmenize elverişli değil. Cumhurbaşkanlığını kazanıyorsunuz, ama Meclis’te çoğunluğu alamadığınız zaman, o cumhurbaşkanlığı size zindan oluyor. O nedenle Erdoğan birçok farklı partiyle ittifak yaptı. Ama bu ittifak da AKP’nin Meclis’te yapmak istediği değişiklikler konusunda sorun yaratan bir ittifak. Bu açıdan rahatsızlık duyuyor olabilir. Erdoğan daha liberal politikalara yöneldiğinde Meclis’teki partnerleri sorun çıkarırsa İYİ Parti ile yeni bir ittifak çağrısına yönelebilir. İYİ Parti’nin siyaset temelinde Erdoğan karşıtlığı var ama siyaset bu, her şey mümkün olabilir.”
