Human Papillomavirus (HPV) virüsünün yol açtığı rahim ağzı kanseri nedeniyle her yıl yüzbinlerce kadın yaşamını yitiriyor. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Kasım 2022’de HPV aşısının ücretsiz şekilde uygulanacağı sözünü verdi ancak bu vaat hâlâ yerine getirilmedi. Tek doz aşının fiyatı, 25 Aralık’ta yapılacak zamla birlikte yaklaşık 3 bin 220 Türk Lirası (TL) olacak. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Derneği Başkanı Op. Dr. Alev Özdemir Karabağ ve 2021’de HPV aşı dayanışmasını başlatan eczacı Cem Kılınç, konuyla ilgili son gelişmeleri Medyascope’a değerlendirdi.
Beşerî Tıbbi Ürünlerin Fiyatlandırılmasına Dair Kararda Değişiklik Yapılması Hakkında Cumhurbaşkanı Kararı, 16 Aralık 2023’te Resmî Gazete’de yayımlandı. İlaç fiyatlarına gelecek yüzde 25 zam, 25 Aralık’ta yürürlüğe girecek. Üç doz şeklinde uygulanan HPV aşısının şu an tek dozu 2 bin 575 TL. Gelecek zamla birlikte aşının tek dozunun fiyatı yaklaşık 3 bin 200 TL olacak.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 24 Kasım 2022’de Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu görüşmelerinde, HPV aşısı uygulamak için çalışma başlattıklarını duyurdu. Koca, 10 Kasım 2023’te uzun vadede yerli HPV aşısı üretileceğini söyledi, “HPV aşılamaları kısa sürede başlayacak, tedarik için firmalarla görüşmeler devam ediyor. Firmalarla pazarlıkta elimizi kuvvetlendirmek için talebi üretenlerden destek istiyoruz” diye konuştu.
Üç dozu 10 bin TL
Bakan Koca, HPV aşısının ücretsiz aşılama takvimine girmesi için sürecin devam ettiğini söylüyor ancak aşıya erişim, gelen zamlarla beraber her geçen gün daha da zorlaşıyor. 25 Aralık’taki zamla beraber üç doz aşı, yaklaşık 10 bin TL olacak.
HPV aşısının hayati derecede önemli olduğunu belirten Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Derneği Başkanı Op. Dr. Alev Özdemir Karabağ, “Bu aşı, dokuz yaştan itibaren yapılabiliyor. Sadece kız çocukları gibi anlaşılıyor ama dünyanın çoğu yerinde erkek çocuklarına da yapılıyor. 9-15 yaş arasında iki doz halinde yapılıyor. 15 yaştan sonra üç doz halinde yapılıyor. 15 yaştan önce antikor oluşumu, iki dozda yeterli görünüyor. Erken yaşta daha kolay ve daha iyi bağışıklık sağlanabiliyor” dedi.
Dörtlü aşının rahim ağzı kanserinden yüzde 80 koruduğunu anlatan Karabağ, 2023 başında Türkiye’ye gelen dokuzlu aşıyla kanserden koruma oranının yüzde 95-97,5 civarına çıktığını anlattı. İnsanlara dokuzlu aşıyı önerdiklerini dile getiren Karabağ, aşının rahim ağzı kanserine karşı en öncelikli koruyucu olduğunu söyledi.
Afrika ülkeleri dahil pek çok yerde HPV aşısının ulusal aşı takviminde bulunduğunu belirten Karabağ, “Bizde insanlar kendi çabasıyla, maddi gücü yeterse aşıyı yaptırabiliyor. Bunun için bütçe ayrılabilir mi? Ülkenin genel koşulları düşünülünce oldukça zor. Bu kadar önemli bir aşı, bu kadar hayati bir aşı için 10 bin TL kabul edilemez. Devlet, bu aşıyı toplu bir şekilde satın alsa, özellikle de iki doz şansını kaçırmadan 15 yaş altına hiç değilse bu aşılama yapılsa buna da razıyız” diye devam etti.
HPV aşısı için 2021’de dayanışma başlatan, 220 kadın ve kız çocuğunun HPV aşısı olmasını sağlayan Boyun Eğmeyen İlaç Emekçileri’nden eczacı Cem Kılınç, vaatlerin bir türlü yerine getirilmediğini hatırlatarak, “Bunlar gerçekten zaman alan şeyler ancak iktidara güven olmadığı için kimse inanmıyor. İkinci olarak oyalanıyor olabilirler, örneğin ucuza mâl etmek için bekliyor olabilirler” dedi.
“Hali vakti yerinde olup bilinçli olanlar aşıyı alabiliyor”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Aşı dayanışması başlattıklarında tek dozun 695 TL olduğunun altını çizen Kılınç, bugün üç doz HPV aşısının asgari ücrete denk geldiğini aktardı. Kılınç, öğrencilerin ve kadınların hali hazırda zor geçindiğini, aşı tedarikinin sınıfsal bir mesele olduğunu, hali vakti yerinde olanların aşıya ulaşabildiklerini söyledi.
Ocak ayının “Rahim Ağzı Kanseri Farkındalık Ayı” olduğunu hatırlatan Kılınç, şöyle devam etti:
“Sağlık Bakanı istese önümüzdeki ay aşılamaya başlar, başlaması gerekiyor. Aşıyı ulusal aşı takvimine almak değil sadece, toplumda farkındalık yaratılması gereken kurum kendileri. Biz yapıyoruz bunu ama onların yapması gerekiyor. Toplumun tamamının bu aşılamalara dahil edilmesi gerekiyor. Bu zaman alıcı bir şey. Dolayısıyla bir an önce başlayıp insanların da teşvik edilmesi gerekiyor.”
DSÖ: 2020’de 342 bin kadın rahim ağzı kanseri nedeniyle hayatını kaybetti
HPV virüsü başta rahim ağzı kanseri olmak üzere, anüs kanseri, penis kanseri ve boğaz kanserine neden oluyor. Rahim ağzı kanserlerinin yüzde 99’u HPV virüsü nedeniyle oluşuyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) verilerine göre 2020’de 342 bin kadın rahim ağzı kanseri nedeniyle yaşamını yitirdi. Rahim ağzı kanseri, kadınların en çok yakalandığı dördüncü kanser türü. The Lancet Tıp Dergisi’nde yayımlanan bir makalede 12-13 yaşlarındayken aşı olan 20’li yaşlardaki kadınların, bu aşıyı olmayanlara göre rahim ağzı kanserine yakalanma oranının yüzde 87 daha az olduğu söylendi. Bu oranın 14-16 yaşlarında aşı olanlarda yüzde 62, 16-18 yaşlarında olanlarda ise yüzde 34’e gerilediği saptandı.
