Erzincan-İliç’te 13 Şubat’ta Çöpler Altın Madeni’nde toprak altındaki dokuz işçiye hâlâ ulaşılamadı. Kayan kimyasal içerikli yığını taşeron Çiftay firması bünyesinde taşıyan işçilerin yüzlerce metre derinliğinde “Şahin Çukuru” olarak adlandırılan manganez ocağında zorla çalıştırıldığı iddia edildi. Çok sayıda arkadaşının tazminat nedeniyle işi bırakamadığını anlatan bir işçi, “Heyelan riski var. Her indiğimde korku içindeyim. Özellikle gece inince çok kötü” dedi. Madeni işleten Anagold’dan üst düzey bir yetkili sahadakilerin gönüllülük esasına göre çalıştığını, heyelan riski olmadığını söyledi.
Erzincan İliç’de çalışmalar devam ederken yetkililer, meydana gelen kimyasal içerikli toprak kaymasında 9 işçiden üçünün “Şahin Çukuru” olarak adlandırılan manganez ocağında olma ihtimalini dile getirdi.
Madende göçük altındaki arama çalışmaları devam ederken, siyanürlü toprağın geçici depolama alanına taşınma işlemi de gece ve gündüz sürüyor. Madeni işleten Anagold’dan bir yetkili günlük taşınan toprak miktarının 70 bin tona kadar çıkabildiğini söyledi.
Bölgedeki çalışmalar aralıksız sürerken, bazı işçilerin “Şahin Çukuru” olarak adlandırılan yere inerek oradaki kayan kimyasal içerikli toprağı taşımak istemediği ve bu nedenle tehdit edildikleri iddia edildi. Siyanürlü kayan yığını Çiftay şirketi bünyesinde taşıyan işçilerden birinin alana inmediği, yetkililerle tartıştığı ve “beğenmiyorsan git” şeklinde bir ifadeyle karşılaştığı öne sürüldü. Ocakta birçok işçinin çukurda zorla çalıştırıldığı iddia edildi.
“Önce isteğe bağlı karar sonra talimat”
Şirketin vardiya başında işçilere duygusal mesajlar attığını belirten bir çalışan, “Arkadaşlar, Şahin Çukuru’na inmek isteyen, çalışmak isteyen varsa lütfen sistem odasına bilgi versin” denildiğini ancak, sürecin bu şekilde ilerlemediğini söyledi.
Bir zaman sonra işçilerin çukura inmesi için talimat verildiğini dile getirdi. “Şahin Çukuru” olarak adlandırılan “manganez ocağı” denilen yerden toprak taşıyan bir işçi şöyle konuştu:
“Kendisine kural koyan ve kesinlikle aşağıya yani çukura inmeyen işçiler var. Bir işçi burayı tehlikeli gördüğü için orada çalışmayacağını söylüyor. “Başka yere verin ama, oraya inmiyorum” diyor. Bu kişinin yöneticilerle, amirlerle bu konuda tartıştığı ve muhasebeye gitmesinin istendiğini biliyoruz. Yöneticiler de diyor ki, ‘O zaman işten çık.’ O kişi de çıkışımı verin’ diyor, haklarını almadan çıkamıyor. Bu çalışanla ilgili süreç devam ediyor.”
Madende 10-15 senedir çalışanların olduğunu vurgulayan işçi, birçok kişinin tazminatlarını almaları durumunda gideceğini anlattı. Şirketin ve herhangi bir yöneticinin kendilerine ‘haklarınızı veriyoruz gitmek isteyen gitsin’ demediğini söyledi.
“Özellikle gece inince çok kötü, korku içindeyim”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
İşçi, alanda her biri yaklaşık 8- 10 metre yüksekliğinde palya denilen 5 basamağın toprak altında kaldığını dile getirdi. Üstten de alttan da toprağın taşındığını belirten işçi, yığının kayma riskinden endişe duyduklarını vurguladı.
Tehlike anında işin hemen durdurulduğunu ifade ederek, bazı işçilerin ise isteyerek ve cesurca çalıştığını söyledi. Alanın gerçekten güvenli olmadığını savunan işçi, olaydan önce etik açıdan sorun yaşadıkları kişilerin de aralarında olduğu çok sayıda yeni personelin işe alındığını belirtti. Kendisinin çukura indiğini anlatan işçi, endişesine yönelik şöyle konuştu:
“Millet inmemek için diretmeye başladı. Ben indim. Arkadaşımız çıktın istiyorum. Her indiğimde öyle bir seferinde değil, her indiğimde korku içindeyim… Özellikle gece inince çok kötü… Bir an önce yükü boşaltıp çıkmaya çalışıyorsun. Alttaki insanların belki üstünde geziyorsun… Çok farklı bir duygu. Orada büyük bir korku var, onu inkâr edemem, korkuyorum. Aşağı inince her şey böyle üzerinize geliyormuş gibi. Çukurda ne önlem alındı bilmiyoruz. Heyelan riski var.”
Anagold: “Kimsenin tehditle çalıştırılması söz konusu olamaz“
Madeni işleten Anagold şirketinden üst düzey bir yetkili iddialara yönelik şunları söyledi:
“Oradaki arkadaşlar gönüllülük esası ile çalışıyor. Bölgedeki heyelan riski devam etmiyor. Jeoradarlar çok uzun süredir toprak hareketi tespit edemiyor. Jeofizik mühendisleri 7/24 bölgeyi izliyor. Arkadaşın endişesi var ise bölgede çalışmama hakkı var. Orada çalışan arkadaşlara da haksızlık ediyor. Kayıp arkadaşlarımıza ulaşmak isterken yeni bir kayıp yaşamak en son istediğimiz bir konu. Hem Çiftay’ın hem bizim hem de devletin en üst kademeleri gün içinde o bölgeye giderek kendileri de çalışmalara katılıyor.”
Öte yandan toprağı taşıyan işçileri bünyesinde çalıştıran Çiftay şirketi konuyla ilgili sorularımıza yanıt vermedi.
Ne oldu?
Erzincan-İliç’te 13 Şubat’ta Anagold Madencilik tarafından işletilen Çöpler Altın Madeni’nde siyanürlü toprağın kayması nedeniyle dokuz işçi göçük altında kaldı. Facianın 31’inci gününde de henüz işçilere ulaşılamadı. Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı’nca başlatılan soruşturmada tutuklu sayısı sekize yükseldi. Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) geçici görevlendirme ile giden Operasyon Direktörü Kenan Özdemir ise Türkiye’de dönmedi. Anagold Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Demirci de gözaltına alındıktan sonra, kendisine e-mail ile iletilen alandaki çatlak toprak fotoğraflarını üç gün sonra gördüğünü belirtti ve serbest bırakıldı.
İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 18 Şubat’taki konuşmasında, maden ocağının 940 hektarlık bir alan olduğunu söyledi. Yerlikaya, “liç alanı” denilen yerde yaklaşık 35 milyon metreküp toprak olduğunu dile getirdi. Yerlikaya olay gününe dair, “‘Sabırlı Dere Alanı’ dediğimiz yere yaklaşık beş milyon metreküplük bir toprak kaymasıyla, yeni bir kütle vadiye doğru geldi. Hemen arkasındaki “manganez ocağı” dediğimiz yer var ki, orada da 1,2 milyon metreküplük bir toprak kaymasıyla yer değiştirmiş vaziyette” açıklamasında bulundu.
