Erzincan-İliç’te Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat’ta meydana gelen faciaya ilişkin bilirkişi raporu hazırlandı. Anagold Türkiye Müdürü Cengiz Yalçın Demirci, teknik olarak yetkisinin olmadığı gerekçesiyle “kusursuz”, mühendisler ise “kusurlu” bulundu. Bilirkişiler, kaymayla toprak içeriğinde bulunan solüsyon başta siyanür olmak üzere çok sayıda zehirli kimyasalın Fırat Havzası’na karışma riski olduğunu vurguladı. Raporda hızlı önlem alınmazsa hava, su ve toprağın ağır metallerle zehirleneceği uyarısı yapıldı.
Erzincan-İliç’teki Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat’ta meydana gelen ve dokuz işçinin kayan siyanürlü toprak altında kaldığı faciaya ilişkin Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı’nca başlatılan soruşturma sürüyor.
Soruşturma kapsamında tutuklu sayısı dokuza yükselirken Anagold Madencilik tarafından işletilen Çöpler Maden Sahası’na yönelik bilirkişi raporu tamamlandı. Raporda olayın iş kazası olduğu belirtildi. Faciadan sonra gözaltına alınan ve altı saat sonra serbest bırakılan Anagold Madencilik Ülke Müdürü Cengiz Demirci‘nin kazada kusurunun olmadığı aktarıldı.
Öne çıkan bulgular özetle şöyle:
21 Haziran 2022’deki siyanür solüsyonu borusunun patlaması hatırlatıldı, 13 Şubat 2024’te yaşanan göçükle birlikte bu alanda çalışan veya yaşayan kişilerin “ağır metal zehirlenmesi açısından daha fazla risk taşıdığı” belirtildi.
Rapora göre çok sayıda zehirli kimyasalın Fırat Havzası’na karışma riski var. Uzmanlar, bu bölgede uzun süre düzenli analiz yapılmasını istedi.
Proje sahasının Fırat Nehri’ne bin 600 metre uzaklıkta olduğu söylendi, Munzur dağları ekosistemi içerisinde bulunduğu hatırlatıldı, “Hızlı önlemler alınmadığı taktirde hava, su, toprağın ağır metaller ve kimyasallarca yavaş yavaş zehirleneceği ve çevrenin flora faunasında da olumsuz etkiler meydana getireceği kaçınılmaz olacaktır” uyarısında bulunuldu.
Maden sahasının çevresinde bulunan dokuz yüzey suyunun analizleri de incelendi. Buna göre siyanür miktarı, izin verilen limiti aşmıyor. Fakat ağır metal analiz sonuçlarında arsenik, bakır, çinko, toplam krom, kurşun, nikel tespit edildi.
Maden sahasındaki toprak analiz raporları da incelendi. Toplam siyanür ve cıva sonuçlarının “tehlikeli” kabul edilen değerlerin altında kaldığı bilgisi yer aldı. Toprakta da bakır, çinko, kadmiyum, krom, kurşun, nikel bulundu.
40 gün boyunca Karasu üzerinde farklı yer ve zamanlarda, yeraltı ve yüzeysel su, atık, toprak ve hava numunelerinin, laboratuvar ortamında siyanür ve ağır metal analizleri yapılması gerektiği vurgulandı.
Rapora göre liç kapasitesi aşıldı ve bu facia geçmişte yapılan hatalar sonucu meydana geldi.
İhmaller detaylı anlatıldı
Analiz, tespit ve değerlendirme kısmında ise yığının projeye uygunluğunun kontrol edilmediği, hareketliliği ölçecek cihazların bulunmadığı, dizaynın alana göre uygun yapılmadığı aktarıldı ve “Hatalı proje, hatalı uygulama” notunun yer aldı.
Anagold asli kusurlu bulundu
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Ana firma Anagold Madencilik’in, yığın liç sahasından kayan solüsyon içerikli toprak için hiçbir önlem almadığı ve kirletilmeye açık olan kuru dere yatağına akmasıyla toprağın kayması esnasında oluşan gaz ile hava kirliliğine yol açıldığı belirtildi. Sabırlı Deresi’ne akmasıyla toprak kirliliğine, yüzeysel ve yeraltı suyu kirliliğine yol açacak olması vurgulandı.
Şirket, mevzuata aykırı hareket etmesi ve verdiği taahhütlere uymaması gerekçesiyle, “kasten veya taksirle çevreyi kirletme suçu”ndan “asli kusurlu” bulundu.
Ülke müdürü kusursuz
Olaydan sonra gözaltına alınan ve altı saat sonra serbest bırakılan Anagold Madencilik Ülke Müdürü Cengiz Demirci kusursuz bulundu:
“Anagold Madencilik A.Ş.’ye ait finansla ile ilgili işlerde üst merciler, SSR üst yöneticiler ve Çalık Holding üst yöneticilerine bildirilmesi ve bununla ilgili koordinasyonu sağladığı, teknik olarak yetkisinin olmadığı tespit edilmiş olup meydana gelen kaza olayında kusurunun olmadığı kanaatine varılmıştır.”
Kanadalı yetkili ve ABD’den dönmeyen direktör “asli kusurlu”
Iain Ronald Guille, Amerika Birleşik Devletleri’ne (ABD) giden ve facia sonrası dönmeyen Operasyon Direktörü Kenan Özdemir, Operasyon Direktörü Vekili Abdülkadir Cansız, Jeoloji Yüksek Mühendisi ve Maden Müdürü Vekili İzzet Tekin, Oksit Operasyon Asistan Mühendisi Kaan Murat Akpolat, Oksit Operasyon Mühendisi Şenol Demir, Jeoteknik Mühendisi Ali Rıza Kalender, Proses Oksit Müdürü Hüseyin Üstündağ ve Oksit Operasyon Başmühendisi Murat Bayraktar “asli kusurlu” bulundu.
Borulama Süpervizörü Soysal Doğan’ın amirlerinin direktifleri doğrultusunda iş ve işlemleri yaptığı belirtildi. Kendi başına süpervizörler olarak herhangi bir iş yapma yetkisinin olmadığı ancak, tecrübesine dayanarak dikkatsiz davrandığı gerekçesiyle “tali kusurlu” sayıldı.
Maden Müdürü Özgür Kaya, Maden Yeni Müdürü Mehmet Türk, Oksit Operasyon Asistan Mühendisi Elif Reyhan, İş Güvenliği Müdürü Selçuk Çiftçi, İş Güvenliği Uzmanı Gizem Gazcı “kusursuz” bulundu.
Taşeron şirketler kusursuz
Anagold bünyesindeki Alt İşveren Çiftay A.Ş., Kar-Sa A.Ş., Asil Çöpler A.Ş, Asil Keklik A.Ş. ve yetkilileri, emirleri yerine getirdikleri ve yığın liçi ile herhangi bir illiyet bağının olmadığı gerekçesiyle “kusursuz” sayıldı.
