Avrupa Birliği (AB) Liderleri Zirvesi, 17 Nisan Çarşamba günü Brüksel’de başladı. Türkiye-AB ilişkilerinin konuşulduğu ilk oturumun sonuç bildirisi de yayımlandı. AB liderlerinin Türkiye-AB ilişkilerinin iyileştirilmesini Kıbrıs sorununun Birleşmiş Milletler (BM) parametreleri düzleminde çözülmesine bağlamasını emekli Büyükelçi Selim Kuneralp Medyascope’a değerlendirdi. Kuneralp, “Türkiye artık AB’nin gözünde idare edilebilecek bir ortak değil” dedi.
Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin devlet veya hükümet başkanlarının katılımıyla düzenlenen AB Liderler Zirvesi 17 Nisan Çarşamba günü Brüksel’de başladı.
AB liderlerinin dün (17 Nisan) gündeminde rekabetçilik ve tek pazar, Ukrayna, Türkiye ile ilişkiler ve Ortadoğu vardı. Avrupa Konseyi, zirvenin ardından sonuç bildirgelerini yayımladı.
Sonuç bildirisinde “AB’nin Doğu Akdeniz’de istikrarlı ve güvenli bir ortam ve Türkiye ile işbirliğine dayalı ve karşılıklı yarar sağlayan bir ilişki geliştirilmesinde stratejik çıkar vardır” denildi.
Bildiride ayrıca liderler, Türkiye’nin AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in AB Komisyonu’yla birlikte Kasım 2023’te sunduğu ortak raporda yer verilen önerilerle ilgili çalışmaların ilerletilmesini talep etti.
Bildiride, “Türkiye’nin kendi yapıcı katılımı, raporda belirlenen çeşitli işbirliği alanlarının ilerletilmesinde faydalı olacaktır” denildi.
Borell’in raporunda neler var?
Borell, Türkiye ile ilişkilerde yeni bir angajman yaratmak amacıyla 17 sayfalık bir raporu 29 Kasım 2023’te açıklamıştı.
Bu rapor, Doğu Akdeniz bunalımı nedeniyle 2019’da askıya alınan Türkiye-AB ekonomi, enerji ve ulaştırma yüksek düzeyli diyalog mekanizmasının yeniden oluşturulmasını öneriyor.
Türkiye-AB Ortaklık Konseyi ve bakanlar düzeyinde bir siyasi diyalog kurulmasını söyleyen rapor ayrıca iklim, sağlık, göç, güvenlik, tarım, araştırma ve inovasyon konularında da yüksek düzeyli bir diyalog kurulmasını öneriyor.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Rapor özellikle dış politika alanında Türkiye ile düzenli diyaloğun da önemli olduğunu aktarıyor. Raporda Türkiye Dışişleri Bakanı’nın, AB’li muhataplarının Gymnich olarak bilinen gayri resmi toplantılarına davet edilmesi gerektiği kaydediliyor.
Raporun önemli konularından biri ise gümrük birliğinin güncellenmesi ve Türkiye vatandaşlarına vize kolaylığının sağlanması.
Avrupa Yatırım Bankası’nın 2019’da askıya alınan Türkiye’ye dönük faaliyetlerinin yeniden canlandırılması tavsiyesi de raporda yer alıyor.
AB liderlerinin Kıbrıs vurgusu
Bildirinin en dikkat çekici kısmı ise AB liderlerinin Kıbrıs gündemine özel bir vurgu yapması oldu.
AB liderlerinin dünkü zirvesinden çıkan sonuca göre Türkiye ile ilişkilerin geliştirilmesi, Kıbrıs sorununun Birleşmiş Milletler (BM) parametrelerinde çözülmesine bağlanıyor.
Bildiride, “AB-Türkiye işbirliğini de geliştirebilecek olan Kıbrıs müzakerelerinin yeniden başlamasına ve ilerlemesine büyük önem verilmektedir” denildi. AB liderleri, konunun çözümü için BM himayesindeki sürece ve AB ilke ve değerlerine bağlı kalınması gerektiğini vurguladı.
Bildiride ayrıca “AB, elindeki tüm uygun araçlarla BM liderliğindeki sürecin tüm aşamalarını desteklemede aktif rol oynamaya hazırdır” ifadeleri kullanıldı.
AB Liderler zirvesi Sonuç Bildirisi’ne Dışişleri Bakanlığı’ndan yanıt geldi
Bu sonuç bildirisini “AB’nin Türkiye’ye ve küresel gelişmelere dair stratejik vizyon eksikliğinin yeni bir örneği” olarak değerlendiren Dışişleri Bakanlığı, AB-Türkiye ilişkilerine dair somut bir karar alınamamasını tutarsızlık olarak ifade etti.
Dışişleri Bakanlığı açıklamanın devamında şu ifadeleri kullandı:
“Türkiye-AB ilişkilerinde ilerleme sağlanmasıyla Kıbrıs sorununun ilintilendirilmesi tarafımızdan hiçbir zaman kabul görmeyecektir. Çok yönlü Türkiye-AB ilişkilerini Kıbrıs meselesine indirgeyen anlayıştan vazgeçilmesi gerekmektedir. Böylesi bir zihniyet, Kıbrıs sorununa veya diğer bölgesel ve küresel meselelere olumlu ve yapıcı bir katkı sunamaz.”
Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin aday üyelik konusunda kararının devam ettiğini belirttiği açıklamasında “AB ile diyaloğumuzu, mütekabiliyet çerçevesinde, AB’nin önümüzdeki dönemde Türkiye’ye yönelik adımlarının hızı, düzeyi ve kapsamına göre ele alacağız” dedi.
KKTC: “AB ve kurumlarının Kıbrıs konusuna hiçbir şekilde müdahil olmasını kabul etmeyiz”
KKTC Dışişleri Bakanlığı, AB Liderler Zirvesi’nde Türkiye ile ilgili kabul edilen kararlara ilişkin, “Kıbrıs konusunda tümüyle GKRY yanlısı bir tutum sergileyen AB’nin Kıbrıs konusuna müdahil olma çabasında ısrarcı tavrının bu bildirgede de yer aldığı görülmektedir. Kıbrıs Türk halkını izolasyona maruz bırakan, Rum tarafına ise konfor alanı sunan statükonun başlıca sorumlularından olan AB ve kurumlarının Kıbrıs konusuna hiçbir şekilde müdahil olmasını kabul etmemizin mümkün olamayacağını bir kez daha yinelemekte fayda görüyoruz” açıklamasını yaptı.
Selim Kuneralp: “Türkiye artık idare edilmesi gereken bir ortak olarak görülmüyor”
Emekli Büyükelçi Selim Kuneralp, AB Liderler Zirvesi’nin ilk gününden çıkan sonuç bildirisini Medyascope‘a değerlendirdi.
AB’nin Türkiye’yi bir süre idare etmeye çalıştığını belirten Kuneralp, Kıbrıs Sorunu’na rağmen belirli konularda AB’nin Türkiye ile birlikte çalışmak istediğini söyledi. Bu süre zarfında Türkiye’nin AB için “idare edilebilecek bir ortak” olarak göründüğünü kaydeden Kuneralp, bu sonuç bildirisiyle bu durumun da değiştiğini sözlerine ekledi.
“Türkiye artık idare edilmesi gereken bir ortak değil” diyen Kuneralp, sözlerine şöyle devam etti:
“AB diyor ki artık bizim Türkiye’yle ortak bir görüşümüz yok. Eğer Türkiye AB’ye yaklaşmak istiyorsa o zaman Kıbrıs sorununu BM parametreleri bazında çözsün diyor.”
Türkiye’nin bu çağrıya “evet” diyemeyeceğini söyleyen Kuneralp, AB-Türkiye ilişkilerinin yavaş biçimde gevşemeye devam edeceğini belirtti.
Kuneralp, bu sonuç bildirisinin ekonomik etkilerinin de olabileceğini sözlerine ekledi. Türkiye’ye gelecek yatırımcıların böyle bir ortamda ülkeye gelmek istemeyeceklerini belirten Kuneralp, sözlerine şöyle devam etti:
“Bu sonuç bildirisinin ‘yeni bir şey değil’ diyerek geçiştirilebilecek bir şey olmadığını düşünüyorum. Bu bildirinin ayrıca ekonomik etkilerini de yakında görebiliriz. Böyle bir atmosferde Avrupa’dan gelecek yatırımcıların azalabileceğini de düşünüyorum.”
