Adalar’da minibüsler, İETT tarafından 15 Haziran’da hizmete alındı. Ada sakinleri günlerdir “azman minibüs” olarak adlandırdıkları araçları protesto ediyor. Adalılar polis müdahalesi ile karşılaştılar, gözaltına alındılar. Olayların ardından yazılı açıklama yapan İETT, bu minibüslerin dünyanın farklı ülkelerinde de kullanıldığını, Adalar’a gelen minibüslerin elektrikli ve sessiz çalıştığını, toplu ulaşımı sağlamak zorunda olduklarını ve olayların sürecini anlattı.
İstanbul – Adalar’da minibüsler, İETT tarafından 15 Haziran’da hizmete alındı. Elektrikli minibüs seferlerinin başlaması, bölge sakinlerinin tepkisine neden oldu, çok sayıda kişi gözaltına alındı. Adalılar polis müdahalesi ile karşılaştı. Minibüslerin bölgenin doğasına zarar vereceğini söyleyen Ada sakinleri araçların önüne geçerek çalışmalarını engellemek istedi. Adalar Sivil İnisiyatifi, İETT Genel Müdür İrfan Demet’i istifaya davet etti ve minibüslerin kaldırılmasını istedi.
Olayların ardından yazılı açıklama yapan İETT, Adalar’da minibüsleri neden hizmete aldıklarını ve olayların sürecini şu şekilde anlattı:
İETT, Adalar’ın İstanbul’un diğer 38 ilçesi gibi İstanbulluların ikamet ettiği, yaz aylarında günlük nüfusu 60 bini aşan bir ilçe olduğunu hatırlatarak, İBB ve İETT’nin diğer tüm ilçelerde olduğu gibi Adalar’da da toplu taşıma dahil olmak üzere tüm yerel yönetim hizmetini sağlamak durumunda olduğunu belirtti.
İETT ilgili açıklamasında atlı faytonların, çevreye kirlilik yaydığını, çok yüksek ve standart olmayan ücretle taşımacılık yapıldığını ve o dönem şiddet uygulandığını belirterek, İBB Meclisi’nin bu ulaşım tipini 16 Ocak 2020 tarihli kararı ile iptal edildiğini hatırlattı.
Yazılı açıklamada, UKOME’nin 6 Şubat 2020 tarihli kararına istinaden İETT’nin Adalar’da Ada halkının toplu ulaşım hizmetinin sağlanması amacıyla 40 adet 13 kişilik, elektrikli, L sınıfı tescilsiz araç ile toplu taşıma faaliyetlerini sürdürdüğü belirtildi.
Ada sakinlerinin tepkisine yol açan araçlara neden geçildiğine dair soruya İETT, yazılı açıklamasında şöyle cevap verdi: “Mevcut 13 kişilik, elektrikli, L sınıfı tescilsiz araçların UKOME tarafından verilen kulanım izin süresi 30 Nisan 2024 tarihinde sona ermiştir. Bu nedenle yine elektrikli, sessiz ve çevreci olan ancak ilgili mevzuat gereği M sınıfı ve tescilli olması gereken araçların hizmete alınması gerekmiştir.”
İETT yeni araçların, Adalar’a özel olarak üretildiğini belirtti. İETT ayrıca, yeni elektrikli araçlar için açılan ihalelere ulusal ve uluslararası araç üreticilerinin katılım sağlamadığını bu sebeple T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Sanayi İşbirliği Projesi kapsamında ASELSAN ve KARSAN’ın ortak üretimi olan lisanslı, elektrikli, güvenlik donanımlarına sahip araçlar alındığını belirtti.
İETT, yazılı açıklamasında yeni araçların özelliklerini şöyle sıraladı:
“Hizmete alınan yeni, M sınıfı lisanslı araçlar;
- Sıfır emisyonlu,
- % 100 elektrikli,
- Engelli erişimine uygun,
- Sessiz,
- Tek şarj ile 150 km menzile sahip olan ve ilave şarja ihtiyaç duymadan Büyükada’da 21 tur hizmet verebilen,
- 12 kişilik oturma kapasitesine sahip,
- Yeni nesil güvenli ulaşım sistemlerine sahip araçlardır.”
İETT, Adalar’da hizmete başlayan araçların sadece Türkiye’de değil, Fransa, Almanya, İtalya, İsviçre, Polonya, Hırvatistan, Japonya, Portekiz, Romanya, İspanya, ABD ve Kanada’da kullanıldığını belirtti.
İETT yazılı açıklamasında sordu: “Ada halkı ne istiyor?”
Açıklamada geçen bu bölüm ise aşağıdaki gibi ifade edildi:
“Büyükada, Heybeliada, Burgazada ve Kınalıada’dan oluşan Adalar İlçesi’ndeki nüfusun büyük bir bölümü, faytonların kaldırılmasından ve toplu ulaşımın İBB ve İETT tarafından 2020 yılından bu yana tamamen net, programlı ve ekonomik olarak sağlanmasından memnun olduğunu ifade etmektedir.
Ancak Ada halkının bir kısmı ise Adalar İlçesi’nde toplu taşıma faaliyetinin olmaması gerektiğini, Adalar’da ulaşımın yürüme ile sağlanabileceğini savunmaktadır. Bir kısmı ise kullanım izin süresi dolan tescilsiz elektrikli araçların devam etmesini, yeni gelen tescilli, güvenli ve elektrikli araçların boyutunun daha büyük olduğu gerekçesiyle yeni araçları istemediğini ifade etmektedir.”
İETT, Adalar’da toplu ulaşım hizmetinin verilmemesinin yasal olarak mümkün olmadığını, toplu ulaşımın Adalar’da yaşayan farklı yaş ve farklı sağlık durumdaki insanların hastane – okul – mezarlık – sahil gibi istedikleri yere ulaşımlarının sağlanabilmesi açısından zaruret olduğunu belirtti.
16 km2 alana sahip olan Adalar’da yaz ve kış gibi yılın farklı mevsimlerinde ulaşım tamamen yaya olarak sağlanamayacağını belirten İETT, resmi tatil günlerinde ve hafta sonlarında Adalar’ın nüfusunun 60 bini aştığını hatırlatarak, Adalar’a gelen turistlerin de ulaşımının sağlanması gerektiğini belirtti.
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
İETT, Adalar’da İstanbul’un diğer tüm ilçelerinde olduğu gibi toplu ulaşımı bir görev olarak yürüttüğünü, İETT’nin gelirlerinin, giderlerini karşılama oranının yüzde 35 seviyesinde olduğunu ve toplu ulaşım maliyeti İBB tarafından sübvanse edildiğini aktardı.
Adalar’da neler oldu?
Adalar’da faytonların 2020 yılında kaldırılmasının ardından Adalar’da yeni minibüslerin hizmete alınacak olması, Adalıları harekete geçirdi. Ada sakinleri ve sivil toplum kuruluşları “azman minibüs” olarak adlandırdığı minibüsleri günlerdir protesto ediyor. İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri (İETT) bayramın ilk günü olan 15 Haziran’da, bu araçları kullanıma soktu. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin basın biriminden yapılan açıklamada bunun bir “hizmet ve ihtiyaç” olduğunu belirtilirken, Adalılar eylemlerini sürdürüyor.
Yaklaşık dört yıl önce “atlara eziyet edildiği” iddiaları üzerine Adalar’da faytonlar kaldırıldı. Daha sonra herhangi bir ulaşım aracının olmadığı ilçede golf aracı tipindeki 13 kişilik elektrikli “adabüsler” ile ulaşım sağlandı.
İETT Başkanı İrfan Demet’in 9 Kasım 2023’te elektrikli minibüslerin hizmete sokulacağını duyurdu. Bu duyuru Ada halkının tepkisine yol açtı. Ada sakinleri, inisiyatifler, sivil toplum kuruluşları elektrikli olan ve mevcuttaki araçlardan daha büyük olan “azman minibüslerin” Adalar’ın tarihi, doğal ve kültürel yapısını tahrip edeceğini savunarak karara karşı çıktı.
Mayıs 2024’te Adalar Sivil İnisiyatifi, İETT’nin ada içi ulaşımda kullanılması amacıyla hazırlıklarını sürdürdüğü iddia edilen minibüs projesini protesto etti. Adalar halkının yer aldığı Adalar Sivil İnisiyatifi’ne üye bir grup minibüs tipi araçların Adalar’ın kültürel dokusuna uymadığı gerekçesiyle İETT’ye tepki göstermek için Büyükada Vapur İskelesi önünde toplandı. Ellerinde “Yürünebilir Adalar için Adalar’da minibüs istemiyoruz” yazılı pankart taşıdılar, minibüs projesinin iptalini istediler.
Minibüsler, İETT tarafından 15 Haziran’da hizmete alındı. O günden bugüne minibüslere tepkiler sürüyor. Ada sakinlerinin uygulamaya karşı topladığı 4 bin imzaya rağmen minibüsler hizmete koyuldu. Minibüslere karşı eylem yapan Ada sakinleri polis müdahalesi ile karşılaştı, bazı Adalılar gözaltına alındı. Minibüslere alkışlarla tepki gösteren Adalılar “Ada’da azmanbüs istemiyoruz”, “Halk burada İmamoğlu nerede?” sloganları attı.
İBB: “Araçlar elektrikli, çevreci ve sessiz“
İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Büyükada’da tepki çeken elektrikli minibüslerle ilgili açıklama yaptı. Açıklamada, Adalar’da atlı faytonlarla ile yapılan taşımacılığın İBB Meclisi’nin 16 Ocak 2020’deki kararı ile iptal edildiği, yerine “elektrikli, çevreci ve sessiz” araçlar ile hizmet yürütülmesine karar verildiği hatırlatıldı.
6 Şubat 2020 tarihli UKOME kararına istinaden tüm Ada halkının toplu ulaşım hizmetinin sağlanması amacıyla 40 adet 13 kişilik elektrikli, tescilsiz aracın faaliyete başladığı ve 30 Nisan 2024’te sona erdiği belirtildi.
Ada sakini, senarist ve oyuncu Levent Kazak, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’na açık mektupla seslenerek,”Sürekli telaffuz edilen değişim rüzgârlarının lafta kalmamasına, bu esintiyi yaşamlarımızda da hissetmeye ihtiyacımız var. Adanın geleceğini belirleyecek böylesi kritik bir kararda adalılar da söz sahibi olmalı ve katılımcılık esasına göre hareket edilmelidir” dedi.
